Anılar, yazlık sinemalar ve Adana Sinema Müzesi..

Benim çocukluk ve ilk gençlik çağımda, 1970’li yıllarda, Adana’da yüze yakın sinema vardı. Bu devasa rakam Yeşilçam’ın bir kolunun Adana’da olduğunu gösteriyor. Adım başı yazlık sinema vardı, biz her akşam farklı bir sinemadaydık. Arkadaşlıklar, sinema maceralarında kurulup geliştirilirdi.

Niçin yazlık sinema çoktu? Sıcak yaz gecelerinin bunaltıcı havasında yazlık sinemalar adeta denizde bir ada gibiydi.. Baraj gölü, sulama kanalı ve yazlık sinema Adanalı çocuklar için olmazla olmaz üç yaşama alanıydı kavurucu sıcağıyla ünlü yazlarda.. Dolayısıyla her yıl bu kadar çok sinemada bütün filmleri izlemeleri nedeniyle Adanalı çocuklar sinemaya büyük bir ilgi duyarak yetiştiler. Adana’dan bu kadar çok sinema sanatçısı, müzisyen, şair ve yazar yetişti.

Şimdi o kadar yazlık sinema yok. Bana sorarsanız Adanalı çocuklar çok büyük bir sosyalleşme imkanından yoksun kaldılar. Televizyon, internet, sosyal medya mağduru asosyal çocuklarımız için yazlık sinemalar, futbol, yüzme gibi sporlar, edebiyat, müzik ve tiyatro gibi sanat dallarında uğraşı ve etkinlik tek çıkış yolu görünüyor.. Adana’da gerçekleştirilecek bir sanat atılımının ilk adımı şimdiden atılmış bile: Adana Sinema Müzesi!

Adana Sinema Müzesi, 23 Eylül 2011’de Adana Büyükşehir Belediyesi tarafından Tepebağ’ın yakınlarındaki Kayalıbağ Mahallesinde açıldı. Daha ilk günden benim bu müzenin kapısından içeri adım atmam adanapost.com haber sitesinin genel yayın yönetmenliği görevim nedeniyle hiç kimseyi şaşırtmaz..

Arada bir kültür sanat uğraşısı olan dostlarla birlikte Adana’nın tarihî yerlerini ve müzelerini dolaşmaktayız. Duraklarımız arasında Adana Sinema Müzesi de oluyor.

Müzenin kapısından girerken her sinemasever Adana’nın Türk Sinemasına olan katkılarının çok büyük olduğunu bilmektedir elbette. Bu şehirden ne kadar çok sanatçı yetiştiği de bilinmektedir.

Adana Sinema Müzesi Yeşilçam sinemasına Adanalıların katkılarını anlatan bir müze. Ayrıca burası Türk sineması hakkında son derece değerli bilgiler içeren mükemmel bir müze. Giriş ücretsiz. Müzede sinema meraklıları için çok faydalı tarihi bilgiler mevcut. Balmumu heykellerini beğenmedim. Daha bakımlı ve alımlı içerik olmalı ki fazla insan gelsin. Çukurova Üniversitesi İletişim Fakültesi bu müzeye sahip çıkıp geliştirmeli.. Öğrenciler için sinema severler için çok verimli bir kültürel etkinlik olabilir Adana Sinema Müzesi..

Peki neden Adana’nın Türk Sinemasına katkısı devasa boyutlarda? Bu sorunun doğru cevabını sosyal bilimler verecektir.. Adana’nın Türk Sinemasına katkısıyla Adana insanının sanatın temel dinamiği olan muhayyilesinin / imgeleminin gelişmiş oluşu arasında bir ilgi mutlaka vardır. Çünkü Adana o imgelem sayesinde edebiyatta ve müzikte ülke çapında tanınan isimler çıkardılar.

Adana Sinema Müzesi, üç katlı bir konağın restore edilmesiyle açıldı. İlk katta sadece film afişleri var. Diğer katlarda ise afişlerin yanı sıra başka pek çok şey bulmak mümkün. Her oda farklı bir sanatçıya ya da eşya türüne göre ayrılmış. Sanatçıların balmumu heykelleri, sanatçıların eşyaları, filmlerde kullanılmış olan eşya ve mobilyalar. Eski kamera ve fotoğraf makinelerinin olduğu bir odada da var.

Bir oda da Altın Koza Ödüllerine ayrılmış. Ödüllerin birer örneği, geçmişte ödüllerin kimlere verildiği ile ilgili bir liste ve bol miktarda gazete kupürü var.

Adanalı sinema sanatçıların resimlerinin olduğu bir pano da var. Eski Türk filmlerine merakı olan herkesin mutlaka ziyaret etmesi gereken bir müze. Genellikle eski filmlerin reprodüksiyon afişleri var. Bunun dışında Yılmaz Güney gibi efsane oyuncuların kullandıkları eşyalar ve eski film kameraları gibi teknik eşyalar da var.

Burada gördüğünüz bütün filmler Adana ile ilgili. Kimi Adana’da çekilmiş, kiminin en az bir oyuncusu Adanalı, kiminin yönetmeni ya da senaristi Adanalı. Kimi de Adanalı bir yazarın romanından ya da öyküsünden uyarlanmış.

İçeride o kadar çok esere rastladık ki ister istemez “herhâlde bütün Yeşilçam filmleri Adana ile ilgili” demekten kendimizi alamadık. O kadar çok eser var. Muzaffer İzgü’den Yılmaz Güney’e, Abidin Dino’dan Orhan Kemal’e, Yılmaz Duru’dan Şener Şen’e, Dolunay Soysert’ten Kıvanç Tatlıtuğ’a… Kim yok ki?

Adana çok sayıda oyuncu, yönetmen ve senarist yetiştirerek kuşkusuz Türk sinemasına büyük katkılarda bulunmuş bir şehrimizdir. Ayrıca Türkiye’nin en köklü film festivallerinden birine, Koza Film Festivali’ne ev sahipliği yapmaktadır. Bu yüzden sinema tarihini de ortaya koyan Adana Sinema Müzesi Adanalıların iftiharıdır..

Mehmet Yürekli

Adana, 26. Ağustos. 2019