Kültürel Mekke-İ Mükerreme

Peygamberimiz Devrinde Mekke’de Meslekler

TİCARET: Cahiliye döneminde, Mekke-i Mükerreme’de, bugünkü tabiri ile Uluslar Arası ticaret yapan büyük tacirler vardı. Bunlara “Yaz Tacirleri” ve “Kış Tacirleri” ismi verilirdi. (Kureyş Suresi). Kışın, yolları karın kesmediği,soğuğun korkutmadığı sıcak ülkelere (Yemen’e, Umman’a, Bahreyn’e); yazın da kuzey ülkelere,Şam’a, Ankara’ya,(1)Kafkasya’ya, Kafkas Ardı ülkelere,İstanbul’a ticarî kervanlar kaldırırlardı.

KREDİ KAYNAĞI: Bir de bu tacirlere bugünkü tabiriyle kredi sağlayan “faizciler”(bankerler) vardı .Bu son zümreyi İslam kaldırmış, Peygamber Aleyhisselam Veda Haccı’nda bunu prensipleri ile ilan etmiştir. Bunlar daha sonra büyük ticari şirketler oluşturdular. Uluslarası ticaret gelişti. Mekke’de perakende ticaret yapan dükkanlar da vardı. Mekke bir ticaret şehri idi.

EL SANATLARI: Bunlardan başka Mekke-i Mükerreme’de bazı el sanatları vardı. Bunların bir kısmı erkeklere,bir kısmı da bayanlara has idi. Peygamberimiz devrinde de devam eden bu meslekleri şöylece özetleyebiliriz:

ELBİSE DOKUMAK VE ÖRMEK: Kadınlara has bir el sanatı idi. O tarihlerde tabii ki seri üretim yoktu. Kumaş dokumak için, nasıl bir teknik kullanılırdı, bilgisine ulaşamadım. İstanbul’da Hırka-i Şerif Camisi’nde bulunan,Veysel Karânî vasıtası ile günümüze ulaşan Hırka-i Şerif’i inceledim.Koyu ve açık deve yününden kareli(ekose gibi) örülmüş, o günün şartlarına göre oldukça ince bir kumaştır. Ayrıca ipek örüyücülüğü ve sergi dokumacılığı vardı. Bu konularda mahir hanımlar şöhret sahibi olmuşlardı.

DEMİRCİLİK: Atlara ve bazı hayvanlara nal vurulduğunu ,koyunların şiş ile işaretlendiğini Hadis-i Şeriflerden anlıyoruz. Mekke’de bıçak,makas,zırh,miğfer,gürz imal ediliyordu.Hatta demire su verilip çelik bile üretiliyordu. Kılıç ve ustura imal ediliyordu .Bunların atölyeleri vardı.

MARANGOZLUK: Bazı ev aletleri ile kapılar marangozlar tarafından yapılıyordu. Peygamber efendimizin ahşaptan yapılmış su kabı vardı. Marangozların ham maddesi olan keresteler Mısır’dan hatta İstanbul’dan ithal ediliyordu.

DERİCİLİK: Deri, hem bazı kıyafetlerin yapımında, hem ayakkabı yapımında, hem de ceylan derileri, yazı yapmak için kağıt yapımında kullanılırdı.Selülozdan kağıt üretilinceye kadar (Yeni Çağ’ın başlangıcı) hep ceylan derisi kağıtlar kullanılmıştır. 60 gramlık kağıt inceliğinde debbağlanmış kağıtlarla yapılmış kitapları ,eski kütüphanelerde görmeniz mümkündür. Ben çok inceledim.

ÇÖMLEKÇİLİK: Pişirilmiş toprakla imal edilmiş mutfak eşyaları, tencereler, su bardakları, testiler günümüzde bile kullanılmaktadır. TESTİ İMALATI: Hazret-i Peygamber aleyhisselam devrinde, Mekke’de testi imalathaneleri vardı. Günümüzden elli sene önce bile Mekke’de testi imalathaneleri vardı. Hatta Mekke testileri, narinlikleri,üzerindeki işlemeleri, dekorları ile bir sanat eseri görüntüsünde idiler. Omuzlarında dekorlu testiler ile camide, Kabe kenarında dolaşan suculara beş riyal verince su sebili yaparlardı. Öğle sıcağında herkesi suya, zemzeme kandırılardı. Ellerinden ben de çok su içtim.

O tarihlerde, topraktan pişirilmiş tabletler yazı yazımında da kullanılırdı. Mekke'de testi imalathanelerinde bunlarda yapılırdı.

BERBERLİK : Mekke-i Mükerreme’de şöhret sahibi berberler vardı. Bunlar sokaklarda gezerler,çağırılınca tıraş yaparlardı.Siyer kitaplarında Peygamber Aleyhisselam’ın berberleri konusunda bölümler vardır.

KUYUMCULYK: Altın ve gümüş işlemeciliği Mekke-i Mükerreme’de Hazret-i Peygamber devrinde de vardı. Altın ve gümüş sadece para olarak değil, tezyinat unsuru, takı olarak da kullanılıyordu. Hatta demirden ve bakırdan yapılan takılar da kullanılıyordu.

DOKTORLUK; EBELİK: Bu iki sağlık mesleği Peygamberimiz devrinde vardı. Hatta Hazret-i Ayşe böyle bilinir. Ayrıca meşhur ebe hanımlar vardı.