İslam sanatının toplumda güven ve empati oluşturma rolü

Sanat, insanlık tarihi boyunca birçok sosyal işlev üstlenmiş, yüce sadakat noktasına bağlanma ve toplumun ortak hedefini gerçekleştirme ekseninde söz konusu sosyal işlevleri yerine getirmiştir. Her şeyden önce sanat, toplumsal bağları güçlendirme amacı güder. Farklı kültürleri bir araya getirip alt kültür zenginliğini ve canlılığını sağlar. Sanatın toplumlarda birleştirici bir güç olma potansiyeli, bireyler ve farklı gruplar arasında iletişimi kolaylaştırmaktadır. Ahlak ve hukuk gibi bir sosyal bilinç formu olan sanat, her toplum için vazgeçilmezdir ve kültürel etkinliklere ruh üfler.

Günümüz dünya şartları, insanların bireyciliğe düştüğü, birbirinden uzaklaştığı ve önyargıların yayıldığı bir dönemdir. Böyle zamanlarda dinle birlikte sanatın sosyal rolleri ön plana çıkar, kuruluşuna katkıda bulunduğu hakim üst kültürle insanları ego zindanından kurtarır ve biz duygusu uyandırır. Sanat, insanın benlik algısının gelişiminde ve kimlik krizinin çözümünde önemli bir görev üstlenir. Duygu ve düşünceleri ifade etmenin bir yolu olarak sanat aynı zamanda empati yaratma konusunda da güçlü bir araçtır. Bu yazıda, sanatın toplumsal güven ve empati oluşturma rolü ele alınacaktır.

Sanatın Bütünleştirici Gücü

Sanat, bireyleri bir araya getiren güçlü bir kültür unsurudur. Farklı hayat tecrübelerine sahip insanlar, sanat eserleri aracılığıyla ortak bir payda buluşurlar. En büyük ortak payda hakikattir. Büyük kitlelere ulaşmaya çalışan büyük sanatçı hakikat ortak paydasına çağırdığında eserleri yaygınlaşır ve destek sağlar. Örneğin, bir mimari eser olan camilerde, farklı yaş, etnik köken ve sosyal sınıflardan gelen bireyler bir araya gelir, tanışır ve iletişime geçer; bu noktada cuma namazı ibadeti ile sanatın bütünleştirme rolü bütünleşir. Ortak ilgi alanları etrafında toplanarak yeni ilişkiler kurma fırsatı bulurlar. Camideki kültür ve sanat etkinlikleri, bireyler arasında sosyal etkileşimi teşvik eder.

Sonuç olarak, sanatın birleştirici gücü, toplumsal barışı, dayanışmayı ve birlikteliği destekleyebilir. Özellikle sosyal meselelere dikkat çekmek için düzenlenen sanat faaliyetleri, dini musiki ve mevlitler önem taşır.

Sanatçılar, eserleriyle, örneğin şiir aracılığıyla toplumsal adalet, sosyal meseleler veya insan hakları gibi konuları gündeme getirir. Sanat, bu konularda farkındalığı artırır. Toplumda bir diyalog başlatır. Örneğin geleneksel el sanatları, hat sanatı ve mimari, genellikle göz önünde bulunan mekanlarda insanları düşündürmeye yönlendirir. Bu tür eserler, toplumsal değişimin simgesi haline gelir. Sonuç olarak, sanatın bu etkisi, bireyleri bir araya getirip, çeşitli sorunlara duyarlılığı artırabilir.

Toplumsal Hoşgörünün Gelişimi

Hoşgörü, anlayışlı olma ve saygı gösterme anlamına gelir; kendine aykırı gelse de her şeyi anlayışla karşılayarak olabildiğince hoş görme durumudur; kendisininkilerle çelişse bile, başkalarının düşünce ve kanaatlerini özgürce dile getirmelerinden rahatsız olmama, onların geçerliliklerine karşı tepki göstermeme tutumudur. Önyargılardan uzak, toleranslı bir yaklaşımdır. Başka bir deyişle, farklılıklara rağmen bir arada yaşama becerisidir. Hoşgörü, sadece farklı olanı kabul etmekle kalmaz, aynı zamanda bu farklılıkların zenginlik olarak görülmesini de teşvik eder.

Günümüzde, toplumların karmaşıklığı ve küreselleşme ile birlikte hoşgörünün önemi daha da artmaktadır. Hoşgörü, farklılıklara saygı duymak anlamına gelir. Sanat, bu anlayışı geliştirmede önemli bir rol üstlenir.

Farklı kültürlerin sanat eserleri, toplumlar arasında köprü kurar. Tarihte Türk, Arap ve Fars edebiyatları birbirine öylesine kaynaşmıştır ki günümüze kadar gelen ortak kelime, imge ve formlar ortaya çıkmıştır. İnsanlar, başka kültürlerden gelen sanatçılarla çalışarak, yeni perspektifler edinirler. Bu süreç, hoşgörüyü geliştirir.

Sanat aracılığıyla bireyler, farklı yaşam tarzlarını tanıma ve anlama fırsatı bulur. Örneğin, kültürel sanat festivalleri, farklı kültürleri tanıtmak için düzenlenir. Bu tür etkinlikler, çeşitli toplumların bir araya gelmesine imkan tanır.

Bazı sanat projeleri, belirli toplumsal meselelere odaklanır. Bu projeler, toplumların hoşgörüsünü artırmak için tasarlanır. Tiyatro, müzik ve görsel sanatlar gibi farklı disiplinler, toplumsal meseleleri ele alarak önemli mesajlar verir. İnsanları düşündüren bu projeler, toplumda etki yaratarak, hoşgörüyü geliştirmeye yardımcı olur. Örneğin, bir tiyatro oyunu, ırkçılık veya ayrımcılıkla ilgili sorunları sahneye taşır. İzleyiciler, oyun aracılığıyla bu konularda düşünmeye yönlendirilir. Böylece, sanat toplum içindeki hoşgörünün gelişimini desteklemektedir.

Sanatla Güven İnşa Etmek

Güven, sağlıklı bir toplumsal yapının temel taşıdır. Sanat, bireyler arasında güven oluşturmanın yollarını sunar. Sanatsal etkinliklere katılan insanlar, ortak tecrübelerin keyfini çıkarırken, güven bağı kurma fırsatı bulurlar. Özellikle grup çalışmaları, insanların birbirine güven duymasını kolaylaştıran bir ortam oluşturur. Örneğin, ortak bir sanat projesi oluşturulurken, katılımcıların becerileri ve fikirleri bir araya gelir. Bu durum, karşılıklı güveni pekiştirir.

Sanat, bireylerin manevi bağlarını, düşünce ve duygularını ifade etmelerine imkan tanır. Bu durum, birbirlerini anlama ve destekleme fırsatı sunar. İnsanlar, sanat eserleri aracılığıyla kendilerini daha rahat ifade ederler.

Başkalarının duygularını anlamak ve onlarla empati kurmak için sanat bir araç olarak kullanılır. Ayrıca, sanat üzerinden sunulan hikayeler, bireylerin hayat tecrübelerini paylaşmasına imkan tanır. Bu paylaşım, grup içinde güven duygusunu doğurur ve yaygınlaştırır. Güven, bireylerin birbirine yakınlaşmasını sağlayarak, daha sağlam toplumsal bağlar kurulmasına katkıda bulunur.

Empati ve Anlayış Yolu

Sanat, empati geliştirmede etkin bir araçtır. Farklı bakış açılarını anlamak için insanlar, sanat eserlerine yönelirler. Bir resim, müzik parçası veya bir dans gösterisi, izleyicide duygusal bir yanıt oluşturabilir. Bu süreç, sanatı izleyen ya da deneyimleyen bireylerin, diğerlerinin duygularını anlamalarına yardımcı olur. Empati, toplumsal ilişkilerin güçlenmesine katkı sağlar ve bu süreçte sanat önemli bir rol oynar.

Ayrıca, sanat yoluyla toplumsal eleştiriler yapmak mümkün olur. Sanatçılar, eserleri aracılığıyla karşılaştıkları problemleri ele alır ve bu konularda topluma mesajlar verir. İzleyiciler, bu eserleri gözlemleyerek, farklı düşünceleri anlamaya çalışırlar. Örneğin, bir şiir veya tiyatro oyunu, toplumsal empatiyi artıracak bir dizi olay anlatabilir. Bu tür eserler, bireyleri farklı sosyal grupların tecrübelerine duyarlı hale getirir. Empati aracılığıyla toplum daha anlayışlı ve birleşik bir yapı kazanır.

Sanat festivalleri, sosyal dayanışmayı artırır. Sanat projeleri, hoşgörüyü geliştirir. Empati, toplumsal ilişkileri güçlendirir. Sanat, insanlar arasında güven oluşturur.

Sonuç olarak, sanatın toplumsal güven ve empati oluşturan rolü büyüktür. Farklı kültürlerin bir araya geldiği etkinlikler, toplumsal bağları güçlendirir. Sanat, bireylerin kendilerini ifade etmelerine yardımcı olurken, aynı zamanda farklı bakış açılarını anlamalarına imkan tanır. Bu süreçler, toplumsal ilişkilerin gelişmesine katkı sağlar. Sanat, tam anlamıyla bir birlik ve anlayış aracı olarak öne çıkar.

Mustafa Yürekli / Haber7