İşçi hareketleri, İlk kez 1856'da Avustralya'nın Melbourne kentinde taş ve inşaat işçileri, günde sekiz saatlik iş günü için Melbourne Üniversitesi'nden Parlamento Evi'ne kadar bir yürüyüş düzenlemeleri ile başlamıştır.

?1 Mayıs 1886'da Amerika İşçi Sendikaları Konfederasyonu önderliğinde işçiler günde 12 saat, haftada 6 gün olan çalışma takvimine karşı, günlük 8 saatlik çalışma talebiyle iş bıraktılar. Chicago(Şikago)'da yapılan gösterilere yarım milyon işçi katıldı. Luizvil'de (Kentaki) 6 binden fazla siyah ve beyaz işçi, birlikte yürüdü. O dönemde Luizvil'deki parklar, siyahlara kapalıydı. İşçiler, sokaklarda yürüdükten sonra hep birlikte Ulusal Park'a girdi. Her eyalet ve kentte, siyah ve beyaz işçilerin birlikte yaptığı gösteriler, gazeteler tarafından, 'Böylece önyargıduvarı yıkılmış oldu' şeklinde yorumlanmıştır.?(1)

Bu gösteriler 1 Mayıs'ı izleyen günlerde tüm harareti ile devam eder ve 4 Mayıs'ta kanlı Haymarket Olayı'na yol açar.

?Uygulanan yasal baskılarla bu gösterinin tekrarlanması engellendi. 14 Temmuz-21 Temmuz 1889'da toplananİkinci Enternasyonal'de Fransız bir işçi temsilcisinin önerisiyle 1 Mayıs gününün tüm dünyada "Birlik, mücadele ve dayanışma günü " olarak kutlanmasına karar verildi. Böylece ikinci gösteri 1890 yılında yapılabildi. Zamanla sekiz saatlik işgünü birçok ülkede resmen kabul edildi. 1 Mayıs böylece işçilerin birlik ve dayanışmasını yansıtan bir bayram niteliğini kazandı. Günümüzde sosyalist ülkelerde (Çin Halk Cumhuriyeti, Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti, Vietnam, Laos, Küba, Venezuela, Nepal, Bolivya) ve daha birçok ülkede tatil günü olan 1 Mayıs'ı işçiler büyük kitle gösterileriyle kutlar; bazı ülkelerde 1 Mayıs siyasal bir eylem biçimini de alır.?(1)

Osmanlı Devleti döneminde işçi örgütlenmesinin en gelişmiş olduğu yer Selanik'ti ve 1911 yılında burada tütün, liman ve pamuk işçileri, 1 Mayıs gösterisi düzenleyerek bu günü kutlamıştır. 1912 yılında İstanbul\'da ilk defa 1 Mayıs kutlaması gerçekleşmiştir. Türkiye?de ilk kez 1923 yılında resmî olarak kutlamalar yapılmıştır.

1924\'te hükümet kitlesel 1 Mayıs kutlamalarını yasaklar. 1935 yılında 1 Mayıs\'a "Bahar ve Çiçek Bayramı" adı verilerek ve ücretsiz tatil günü ilan edilir. Uzun yıllar sonra 1976?da Disk organizasyonu ile geniş kapsamlı 1 Mayıs kutlaması gerçekleşti. 1977?de İstanbul Taksim meydanında 500 bin kişinin katılımıyla gerçekleşen 1 Mayıs kutlamalarında göstericilerin üzerine ateşaçılması ile göstericilerden 34?ü hayatını kaybetti, 1977 yılının 1 Mayıs günü, tarihe Kanlı 1 Mayıs olarak geçti. 1979\'da Sıkıyönetim Komutanlığı İstanbul\'da miting yapılmasına izin vermedi, sokağa çıkma yasağı ilan etti. Buna rağmenİstanbul sokaklarında yüzbinlere ulaşan rakamlarla korsan 1 Mayıs kutlandı. 12 Eylül 1980 darbesinden sonra, 1981\'de Milli Güvenlik Konseyi 1 Mayıs\'ı resmi tatil günü olmaktan çıkardı. Fakat zaman zaman yasal olmadan gösteriler yapılmaya çalışıldı 1996?da 150 bin kişinin katıldığı gösteride 3 kişi hayatınıkaybetti. 2007?de göstericiler tarafından sivil polisler dövüldü. Neredeyse olaysız bir 1 Mayıs günü geçmedi.

1 Mayıs?ın 2008 Nisan?ında, ?Emek ve Dayanışma Günü? olarak kutlanması kabul edilmiştir.?22 Nisan 2009 tarihinde TBMM?de kabul edilen yasa ile 1 Mayıs işçi bayramı resmi tatil ilan edilmiştir.?(2)

Dünya da ve ülkemizde dini inançlarımızın gereği olan ?dini bayramlar?, milli gün ve geleneklerimizi kutladığımız ?milli ve geleneksel bayramlar? bulunmaktadır. Bu bayramlar dünyanın her yerinde kendi örf adet ve gelenekleri çerçevesinde coşku ile kutlanır, aslına yakışanı da budur.

21. Yüzyıl teknoloji ve ileri medeniyet çağını yaşadığımız bir dönemde, haklarımızı ararken, kazanımlarımızıkoruma yolunda ve etkinliklerimizi yaşarken daha çağdaş, birlikçi, paylaşımcıen önemlisi sevgi ve saygıyı yitirmeden demokrasi ve eşitlik anlayışınıkendimizle birlikte diğer bireylerinde hakkı olduğunu düşünerek yaşamamız en doğal bir davranış olsa gerek.

Geçmişte yaşanan tatsız olayların bir daha yaşanmaması, daha adil, barışçı, insan hak ve hürriyetlerine değer verilen bir dünya adına 1 Mayıs?ın amacına uygun kutlanması dileği ile tüm işçi ve emekçi arkadaşlarımızın bu özel gününü kutluyorum.

İbrahim H.SİPAHİ

01.05.2013/Adanapost.com

Kaynaklar:

(1) AnaBritannica Cilt-4 Sayfa: 187

(2) Resmi gazete 27212