Devrim Danyal: Sora yapay zekada bir devrim mi, etik bir sorun mu?

İstanbul

Blockchain & Yapay Zeka Akademi Kurucusu Devrim Danyal, 15 Şubat 2024 tarihinde insan hayatına giren yeni yapay zeka uygulaması Sora'yı, AA Analiz için kaleme aldı.

***

Yapay zeka günümüzde olabildiğince hızlı ve farklı uygulamalarla hayatımızda yer almaya devam ediyor. Hatta bir ya da birkaç adım öteye geçip, günlük iş yapış şekillerimizi değiştirerek bugüne kadar hayal bile edemeyeceğimiz şekilde geleceğimizi düzenliyor. Bugünkü konumuz sözel, görsel ve işitsel olarak nitelendirebileceğimiz yapay zeka uygulamaları tarafından büyük ilgiyle karşılanan Sora... Sora ekseninde bu sürecin bir devrim mi yoksa etik bir sorun mu teşkil ettiğine gelin birlikte bakalım.

Sora nedir?

Sora, derin öğrenme algoritmaları ve büyük veri setleri kullanarak çalışan, devasa bir yapay zeka uygulamasıdır. Kullanıcının metin komutunu analiz eden Sora, komutla ilişkili görsel öğeleri ve kavramları belirler ve bunları bir araya getirerek hareketli görsel veya video formatında çıktılar üretebilir. Uygulamayı bu aşamada rakiplerinden ayıran en önemli özelliği, oluşturduğu içeriğin doğallığı, gerçeğe yakın olması ve video süresinin uzunluğudur.

Sora'yı rakiplerinden ayıran en önemli özelliği içeriğin doğallığı, gerçeğe yakın olması ve video süresinin uzunluğu olarak sıralanıyor.

ChatGPT ile hayatımızda sözel olarak kitleleri harekete geçiren teknoloji şirketi OpenAI, DALL-E görsel yapay zeka modellemesi ile herkesin bu dünyada yer almasını ve deneyimlemesini sağlayan en önemli pratik süreçleri bize sunmuştu. Yapay zekayı kelimeler ve görseller üzerinden deneyimleyen herkesin yoğun ilgisi bir süre sonra bu birleşimin hareketli görüntüye nasıl ve ne zaman dönüşeceği yönündeki soru işaretlerini artırdı. Bu konuda farklı şirketlerin animasyonla ilgili farklı uygulamaları birkaç saniyelik hareketli görüntülere girişin ilk adımlarını oluşturmaya başlamıştı. 15 Şubat 2024 tarihinde hayatımıza giren Sora ise OpenAI tarafından geliştirilen metin tabanlı komutları görsel içeriğe dönüştüren yapay zeka tabanlı bir araç olarak bu deneyimi daha uzun sürelere taşıdı. Kullanıcılar ister basit ister girift bir metni girerek Sora'nın istedikleri hareketli görseli veya videoyu oluşturmasını sağlayabilir. Elbette bu yeni gelişim, görsel tasarımcılar ya da tasarımla hiç alakası olmayanlar için tasarım yapmayı herhangi bir kağıt kalem, fırça, tuval kullanmadan, dijital çizim yapmadan oluşturabilecekleri yeni bir dünya açarken aynı zamanda etik ve yasal açıdan da birçok soru işareti doğuracaktır.

Avantajları

Sora, kendisinden daha önce çıkan uygulamaların eksi yönlerini göz önünde bulunduran ve kendisinde artıya dönüştüren avantajlı bir inovasyon. Tüm tasarım aşamalarında iş akışını hızlandırırken fikir tıkanıklığını aşmaya yardımcı olabilir ve daha önce hayal bile edilemeyen görsel içeriklerin üretimi açısından oldukça verimli bir şekilde kullanılabilir. Sora, daha önce hayalini bile kurmakta zorlandığımız görsel içerik üretimi ve bunu sürekli hale getirerek bir animasyon haline dönüştürmesi sayesinde tüm sektörler için ilham kaynağı olma potansiyeline sahiptir. Tasarımcılar, sanatçılar ve içerik üreticileri için yeni imkanlar sunabilir ve yaratıcı sınırları zorlayabilir. Aynı zamanda görme engelliler gibi görsel içeriğe erişimi olmayanlar için de yeni imkanlar sunabilir. Belki de herkesin içindeki tasarımcı ruhunu ortaya çıkararak "düşüncenin, ete kemiğe bürünmüş halini bir yol haritasına dönüştürmesi"ni sağlayabilir. Elbette her sektör için farklı çözümleri ile kullandıkça henüz keşfedemediğimiz, çok daha geniş yelpazeye hizmet edebileceğini söylemek de abartı olmayacaktır.

Olası riskler

Her inovatif imkanın beraberinde getirdiği olumsuzluklar olduğu gibi Sora'nın da bazı dezavantajları mevcut. Uygulamanın en önemli dezavantajlarından biri, sizin de tahmin edebileceğiniz gibi telif hakkı ve fikri mülkiyet ihlalleri riski olarak gündeme geliyor. Sora, kullanıcı tarafından girilen metin komutunu bire bir kopyalamak yerine, internette bulunan görsellerden ilham alabilir veya bunları doğrudan kopyalayabilir. Bu durum da ilgili görselleri daha önce üreten tasarımcılar açısından da farklı telif hakları ihlallerine yol açabilir. Bu konuyla ilgili üzerinde uzun süre çözüm önerileri tartışılmaya devam edecek görünüyor. Diğer bir dezavantajı ise Sora'nın etik kullanımıyla ilgili endişelerdir. Sora, insan görüntülerini izinsiz kullanarak deepfake videolar üretmek için kullanılabilir. Bu durum, insanların itibarını zedelemek veya sahte haber yaymak için kullanılabilir. Avantajları için kurduğumuz cümleyi burada da kullanırsak kullandıkça henüz keşfedemediğimiz sorunların ortaya çıkacağını ve beraberinde yeni çözümlere ihtiyaç duyulacağını da göz önünde bulundurmakta fayda olacaktır.

Deneysel aşama sürecinde olan gelecek teknolojilerinin kullanımı herkesi oldukça heyecanlandırıyor; Sora, bu açıdan birçok avantajı ve dezavantajı olan, yepyeni ve güçlü bir araç. Sora'nın etik ve sorumlu bir şekilde kullanılması ve risklerinin önceden değerlendirilmesi önemlidir. Aksi takdirde, Sora'nın kullanımı kişisel haklar üzerinde önemli bir olumsuz etkiye sahip olabilir. Önümüzdeki günler, kullananların bu ve benzer uygulamaların getireceği teknolojiyi hangi aşamada ve ne yöne götürecekleri konusunda belirleyici olacaktır.

[Devrim Danyal, Blockchain & Yapay Zeka Akademi Kurucusu ve Gelecek Teknolojileri Eğitmeni]

* Makalelerdeki fikirler yazarına aittir ve Anadolu Ajansının editöryal politikasını yansıtmayabilir.