İslam dininde adalet demek; kültür, bilgi, mevki, cinsiyet, ırk, dil ve din farkı gözetmeksizin insanlara, insan olmaları hasebiyle eşit davranmak ve haklarını vermek demektir.

Bu kriterler sadece Müslümanlara yönelik değil bilakis gayr-i müslimlere de hitap etmektedir.

İslam nazarında, bu ilkelere uymayan Müslüman bir kimse ilke ve kaideleri Müslüman olmayanlara karşı olsa bile ihlal edecek olsa kınanır ve duruma göre de cezalandırılır.

Nitekim evrensel ve son mesaj Kur?an-ı Kerim'de adaletle ilgili olarak şöyle buyrulmaktadır: ?Ey iman edenler, adaleti titizlikle ayakta tutan ve Allah için şahitlik edenlerden olun. Kendinizin ana babanızın ve yakınlarınızın aleyhine de olsa, (şahitlik ettiğiniz kimseler) zengin veya fakir de olsalar adaletten ayrılmayın.

?Şüphesiz ki Allah size emanetleri ehline vermenizi, insanlar arasında hükmettiğiniz zaman adaletle hükmetmenizi emreder...?

Sevgili peygamberimizin de adalet ilgili birçok hadisleri söz konusudur. Hz. Peygamber döneminde yaşanmış bu hadise Hz. Peygamberin ve dolayısıyla İslam?ın adalete ne denli önem verdiği anlayışını ortaya koymaktır.  İslam?ın adalet anlayışına bir numune örneği olan Asr-ı Saadette yaşanmış hadise şudur:

?Bir gün Kureyş kabilesinden asil bir kadın hırsızlık yapmış. O kadını cezalandırmaması için yakınları ashaptan Üsame'yi Peygamber efendimize gönderirler. Bu duruma kızan ve üzülen Hz. Peygamber onlara cevaben şöyle buyurmuştur:

Nasıl oluyor da bazı kimseler, Allah'ın kanunu karşısında aracı olmaya kalkışıyorlar. Sizden öncekilerin mahvolmasının sebebi şudur: İçlerinden asil, ileri gelen birisi hırsızlık yapınca onu serbest bırakıyor, zayıf ve fakir bir kimse hırsızlık yapınca, onu cezalandırıyorlardı. Allah'a yemin ederim ki Muhammed'in kızı Fatıma hırsızlık yapsaydı, onunda cezasını verirdim.? (Buhari, Hudud,12)

Görüldüğü üzere, peygamber efendimiz, adalet konusunda aracı olmak isteyenleri çok yakını da olsa sert bir şekilde reddetmiş, suçluya layık olduğu cezasını vermekte en ufak bir tereddüt göstermemiştir.

Yine konu ile ilgili olarak bir başka hadislerinde Peygamber efendimiz şöyle buyurmaktadırlar:

?Adil, bilgili ve başarılı hükümdarlar; hısım, akraba ve Müslümanlara karşı yumuşak kalpli ve şefkatli olanlar; aile efradı kalabalık olduğu halde harama el uzatmayıp haramdan uzak kalmaya çalışanlar cennet ehlidir.?

21. Asrın insanının ekmekten sudan çok ihtiyaç duyduğu adalet prensibi ile ilgili olarak ilim ve fikir sahipleri de şöyle söylemişlerdir:

Adalet, kutup yıldızı gibi yerinde durur.

Geri kalan her şey onun çevresinde döner.

Haksız olanlar, adaleti zulüm sanırlar.

Kılıcın yapamadığını adalet yapar.

Kötülüğü adaletle iyiliği de iyilikle karşıla.

Onun için adalet anlayışı toplum içinde kiminle ilgili olursa olsun taviz verilmeden yerine getirilmeli adaletten sapanların ise cezalandırılması gerekir. Zira toplumda adalet çökerse o toplumun her şeyi elden gitmiş demektir.

İslam dini de bunun için daima adaleti ön plana almış herkesi de adalet karşısında eşit kabul etmiştir. İslam tarihinde Hz. Ömer'in, Hz. Ali'nin ve de Fatih Sultan Mehmet?in, devlet başkanı oldukları halde sıradan bir vatandaşla hakimin karşısına mahkemeye çıkmaları bunun en basit kanıtıdır.

Çünkü onlar biliyorlardı ki adalet toplumun olmazsa olmazı ve yüce yaratanın bir emridir. Buna uymak ta öncelikle suyun başında bulunanlara, sorumlulara, emaneti yüklenene, makam mevki? sahiplerine düşer.   Zira onlar: ?balığın baştan koktuğunu? biliyorlardı.

Bugün hayatın her alanında hatta dünyada adalet ihlal ediliyorsa, insanlar zulüm altında inliyorsa, her türlü insan hakkı çiğneniyorsa İslam?ın insanlığa sunduğu adalet reçetesine riayet edilmeyişinden ötürüdür.

Ülkelere barışı, adaleti, insanlığı? getirdiğini getireceğini söyleyenler koca yalandan başka bir şey söylememektedir.

Oysa ecdadımız asırlarca her bölgede ve kıtada insanlığa İslam?ın emrettiği ilkelere riayet ederek sevgi, barış, adalet? kısaca insanlığa insanlık ve hukuk götürmüştür.

Hem de renk din ve millet ayırımına gitmeksizin.

M. Zeki Uyanık, 27.04.11, Adana