İnsan edebi kadar akıllı, Aklı kadar şerefli, Şerefi kadar kıymetlidir der Mevlana Hazretleri.

Seriy es-Sakatî de; Edep, aklın tercümanıdır,der. Yani herkes aklı kadar edepli olur. Edebi kıt, ahlâkı bozuk olana hakiki manada akıllı denmez’ demiş.

Bana göre bu söz günümüzde insanları  en güzel ve kısa şekilde özetleyen bir söz.

Peki nedir edep; Edep, sözcük anlamı  insanın davranışlarında  yansıması gereken güzel görünümdür. Bu güzellik, ya dinden kaynaklanır veya akıllı insanların toplumları nazarında var olur.

Edep, nefsini tanıyıp haddini bilmektir. Edep, kibri kırıp tavazuya sarılmaktır. Edep, fani dünyayı tanıyıp boş davaları bırakmaktır.

Edep, Cenab-ı Hakkın ve varlıkların haklarını güzel korumaktır.Edep, hayalı, vefalı olmaktır. Edep, pişman olunacak şeyleri yapmamaktır.

Kısaca edep, güzel ahlâktır. Güzel ahlâk ise, içiyle dışıyla doğru olmak doğruluk üzere yaşamaktır.

İnsanın sahip olduğu edebi davranışlar iki kısımdır:Doğuştan gelen ve değiştirilmesi kısmen imkansız  bulunan edebi hareketlerdir ki bunlara “tabii edep” de denilir.

Bir de akıl ve düşünce ile toplumun  etkileri veya sosyal medya,tv gibi dıştan gelen ve insanı değiştiren  edeptir.Günümüz gençleri maalesef bugün  ikinci kısma  daha çok ilgi göstermektedir. Akıl gençlerde çok var. Aklın gereği akla yaratana uymaktır.

Gençler aklını  vicdanınıza göre, vicdanıda da imanınıza göre şekillendirmelidir,sosyal medyaya göre değil.

Edebim el vermez edepsizlik edene.Susmak en güzel cevap, edebi elden gidene der Yunus Emre.

Atalar nur içinde yatalar negüzel söylemiş,Bozuk olunca maya,Ne ar tanır, ne de haya.

Lokman Hekim`e sordular: "Edebi kimden öğrendin?" Lokman Hekim cevap verdi: "Edepsizlerden öğrendim. Şöyle ki onlar insanların hoşuna gitmeyecek bir şey yaptıklarında ben onlar gibi yapmamaya çalıştım."

Yunus’un dediği gibi ‘Gezdim Halep ile Şam’ı, Eyledim ilmi talep, Meğer ilim bir hiç imiş, İllâ edep illâ edep’

Âlimlerimiz “Utancı giden kimsenin kalbi ölür”der.

Sözün kısası edep aklı tamamlayan, ışıklandıran, imanı olgunlaştıran ve kişiyi selamete ulaştıran hayırlı bir sermayedir.

Bir insanda olmazsa edep ne eylesin ona medrese mektep

Okusa âlim olsa yine merkep yine merkep vehasılı illâ edep illâ edep…

Kalın Sağlıcakla

Saİt ÖZDEMİR

www.saitozdemir.net