Şahin ve güvercin ne demek bilir misiniz? Tabii ki kuş türleri ancak bu iki kelime diplomasi ve finansal alanlarda çok sık kullanılıyor. Bizi ilgilendiren finansal alandaki ifade tabii... Finans dünyasında "şahin" kelimesi karşıtı olan "güvercin" ile birlikte sıkça cümleler arasında yer alıyor.

Hatırlatmaya gerek duymasak da, yabancı dilde sıkı para politikalarına “hawkish”, genişleme politikalarına “dovish” deniyor.

Fakat “güvercin kılıklı şahin” veya “şahin kılıklı güvercin” tabirlerini de sıkça duyduğumuz oluyor.  

Federal FED başkanlarından James Bullard ve Eric Rosengren’in şahinlikten güvercinliğe, güvercinlikten şahinliğe dönenlere en iyi birer örnek.

Bizim Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Murat Uysal’ı da unutmayalım… Guvernörler arasında “ustalık”ta ilk sıralarda yer aldığını hemen söyleyeyim…

***

Lafı fazla uzatmadan meseleyi açıklığa kavuşturalım…

Bugün finans piyasalarında “sıkı para” politikalarını savunanlara “şahin”, “gevşek para” politikalarını savunanlara ise “güvercin” deniyor.

Şimdi “para politikası” nedir, diye sormayın…

Hepimiz de biliyoruz ki…

Hükümet, merkez bankası ya da para otoritesinin, ekonomiye, para arzı yönetimi ya da döviz piyasası işlemlerini kullanmak yoluyla yön vermesine “para politikası” deniyor.

Yani bu yol, finansal ekonomi için en uygun diğer bir anlatımla optimal olarak parada yönün belirlenmesini sağlarken hükümetin maliye politikalarına da destek veriyor.

***

Para politikasında “şahin” hareket eden guvernör, fiyat balonlarına karşı savaş açmış, kredi büyümesini istemeyen, borçlanmayı frenleyen faiz silahını çekmiş bir kişilik... Tercihini bir anlamda faizden yana kullanıyor ve spekülatörlerin ekmeğine yağ çalsa da enflasyonist baskıları faizle sindirmenin tek yol olduğu konusunda ısrarcılığından vazgeçmiyor. Şahin guvernörün en fazla istediği ise tasarruf.

Para politikasında “güvercin” duruş ise üretim ve istihdam artışı isteyenlerin metodu. Bu kişiler ekonomideki zayıflığın gevşek para politikasıyla yani güvercin teorilerle aşılacağına inanıyorlar.

Şahin ile güvercin arasındaki temel fark ise iki kelime… Şahin kişilik ekonomideki verinin “güçlülüğü”ne, güvercin kişilik ise verinin “zayıf”lığına bakarak politika üretiyor.

“Şahin guvernör” ile “güvercin guvernör”ü ayırt etmenin teknik yolları da var…

Herhangi bir para politikasına yönelik guvernör açıklamalarında “yavaş ve kademeli” ifadeleri geçiyorsa ve gelecek için de böyle bir projeksiyon çiziliyorsa güvercin bir politika üzerinde yüründüğü anlaşılıyor. Şahin politikaları takip eden guvernör ise direkt sıkılaştırmayı öncelliyor ve likiditeyi daraltmak için elindeki tüm araçları kullanıyor.

***

“Tatlı sert” diye Türkçemizde güzel bir deyim var...

Bir kişi, bir davranış ve söz için; incitmemekle birlikte yumuşak da olmayan, ne çok yumuşak ne de çok sert anlamına gelen bir ifade.

Ayrıca “kuvvetli, sarsıcı niteliği olan, çarpıcı, keskin, hafiflik karşıtı” anlamına da gelen deyim, zor katlanılan, etkili, yumuşak karşıtı demek de oluyor.

“Tatlı sert”i finansal politikalar açısından bir yere adapte etmek ve misalleştirmek gerekiyorsa bu tabir en güzel TCMB Başkanımız Murat Uysal’a yakışıyor.

***

Soy ismi “Uysal” olduğuna bakmayın… TCMB Başkanı Murat Uysal “tatlı sert” politikalarıyla “şahin” ve “güvercin” yaklaşımları aynı anda veya farklı zaman dilimlerinde gözünü kırpmadan uygulayabiliyor olması O’nun ustalığını gösteriyor.

Söylemek istediğim şu:

Murat Uysal faiz indiriminden yana olmasına karşılık, ekonominin gidişatına göre faiz de artırabiliyor. Murat Uysal faiz indirirken de temkinli yaklaşımla para politikasını sıkı tutup piyasadan para çeken bir şahin olabiliyordu.

Aslında finansal alanda “şahin” ve “güvercin” politikalar arasına “tatlı sert politikalar” da eklenmeli ve TCMB Başkanımız Murat Uysal buna örnek gösterilmeli…

analizgazetesi.com.tr