Sohbet Ve Muhabbeti Yemekte Yapmak

Tüm aile birlikte sabah, öğle ve akşam yemeğini en son ne zaman yediğinizi hatırlıyor musunuz? Günümüz haz ve hız çağı. Bu haz ve hızlılık hayatımızın her alanında olduğu gibi aile ile birlikte en önemli sosyal faaliyet olan bir arada yemek yeme kültürümüzü de elimizden alıp gitti.

Peygamber efendimiz (S.A.V) yemeği aile fertleriyle beraber yerdi. Öyle ki aile fertlerinden herhangi birisi yada yemeğe gelecek herhangi birisi eksik olursa yemeğe başlamazdı. Kendisi bu şeklide yaptığı için ashabına ve biz ümmetine de böyle yapmamızı emretmişti. Böyle ailece yemek yenildiği zaman yemeğin bereketinin arttığını belirtmişti.

Birlikte yemek veya tüm ailenin bir araya geldiği yemeklerin önemli ve faydalı olduğu bilinmektedir. Yeni yapılan çalışmalar göstermektedir ki, ailenin bir araya gelerek yediği yemeklerin çocuk ve aile üzerinde olumlu etkisi bulunmaktadır. Aile yemekleri, özellikle çocukların beslenme, eğitim ve iletişim üzerinde büyük etkisi vardır.

Birlikte Yemek ve Aile Yemeklerinin Eğitime Katkısı

Aile yemeklerinin beden sağlığı yanı sıra, zihinsel yararları da vardır. 2004 yılında Londra Üniversitesi Beslenme Eğitim Enstitüsünde yapılan araştırmanın sonucuna göre, aileleri ile daha sık yemek yiyen öğrenciler, sınavlarda daha yüksek puan alma eğiliminde olduğunu göstermiştir. Amerika Ulusal Madde Bağımlılığı merkezi 2010 raporlarına göre, haftada 5-7 kere aile yemeğine katılan öğrencilerin sınavlarda tam not alma yüzdeleri, diğer öğrencilere göre daha yüksek gözlenmiştir. Illinois Üniversitesinde yapılan araştırmalara göre: 7-11 yaş arası çocuklarda, yemeklerini aileleri ile birlikte yeme alışkanlığı yüksek olanların sınav başarısının, diğer çocuklara göre yüksek bulunmuştur.

Okul öncesi yaş grubundaki 3-6 yaş arası çocuklarda, aile ile birlikte yemek yeme alışkanlığının dil gelişimi ve konuşma becerisini arttırdığı gösterilmiştir. Bu yaş grubu çocuk için birlikte yenilen akşam yemeğinin faydası, aile bireyleriyle dinleme ve konuşma becerilerini geliştirme fırsatlarının artmasıdır.

Birlikte Yemek ve Aile Yemeklerinin İletişime Katkısı

Yaşamın zorlukları ve stresine karşı, ailece oturulan ve paylaşılan bir akşam yemeği, aile bireylerinin hepsi için fayda sağlamaktadır. Aile yemekleri, aile içi iletişimi ve bağlılığı arttırır. Aile yemekleri, çocuktaki olası bir yeme bozukluğunun erken tanısı adına çok önemlidir. Çocuklar yemek ortamında kendi sorunlarını ailesi ile daha kolaylıkla paylaşma eğilimindedirler. Yemek sırasında ailenin birlikte geçirdiği zaman, kültürel geleneğin paylaşılması ve aktarılması için de çok değerli bir zamandır. Anne-baba, bu yemek zaman diliminde çocukları ile yakınlaşarak, onları daha yakından tanıma imkânı bulurlar. Haftada 5-7 kez ailesiyle birlikte yemek yiyen gençler, kendi aile ilişkilerini diğer gençlere göre 3 kat daha fazla oranda “anne-babam ile ilişkimiz mükemmeldir!” şeklinde yorumlamışlardır.

Aile yemeklerinin böylesi faydaları göz önüne alındığında, çok daha sık aile yemeklerinde bir araya gelinmesinin gerekliliği ortaya çıkmaktadır.

Amerika’da yapılan çalışmaya göre, 2010 yılında gençlerin sadece %60’ının aileleriyle birlikte haftada 5 kez yemek yediği bildirilmiştir. Ailesiyle haftada 5 kereden daha az yemek yiyen gençlere bunun sebebi sorulduğunda, “anne-babaların yoğun iş temposu ve çok meşgul oldukları” cevabı verilmiştir.

Birlikte yemek ve aile ile yemeklerin çocuklardaki sağlanan olumlu etkiler şunlardır:

Sağlıklı beslenme zararlı alışkanlıklardan uzak durulması, daha doğru beslenme alışkanlıkları. Amerikan Pediatri Derneğinin 2011 yayınlarına göre, ailesiyle haftada en az 3 kez birlikte yemek yeme alışkanlığı olan çocuk ve ergenlerde obezite-şişmanlık çok daha az gözlenmektedir. Ortaya çıkan bulgular şunlardır: Fazla kilolarda % 12 azalma, Sağlıksız beslenme oranında % 20 azalma, Yeme bozukluğunda (anoreksia nervosa gibi) % 35 azalma, Sağlıklı beslenme oranında % 24 artış gerçekleşmektedir.

Mart 2010 döneminde Harvard’da yayınlanan çalışmanın sonuçlarına göre, her gün birlikte yemek yeme alışkanlığı olan ailelerde kalsiyum, lif, demir, vitamin B6 ve B12, C gibi önemli besinlerin yüksek miktarda tüketildiği ve nadiren birlikte yemek yiyen ailelere göre tüketilen toplam yağın daha az olduğu açıklanmıştır.

Washington, DC’de yapılan çalışmaya göre, yemek sırasında televizyonu ve cep telefonu ile iletişimi kaldıran ve kapatan ailelerde çocuklar daha fazla meyve ve sebze tüketme eğiliminde oluyorlar ve daha az abur-cubur yiyorlar.

Televizyonun ve cep telefonunun etkisi ve oyalaması olmadan, aile daha sağlıklı besleniyor ve yemeğe daha fazla odaklanıyor. Fazla televizyon izleyen ve yemek masasına cep telefonu ile gelen ailelerde çocuklar, daha sağlıksız yiyecek tüketme eğiliminde oluyorlar. Yemek yerken televizyon izleyen ailelerde akşam yemeği olarak hazır gıdalar (pizza-hamburger) ve kolalı içeceklerin tüketiminin daha fazla olduğu gözlenmiştir.
Aile yemekleri çocuklar için sadece faydalı beslenme yararı dışında, zararlı madde kullanım olasılığını da azaltmaktadır.

Madde Bağımlılığı Uluslararası Merkezi (CASA) 2010 raporuna göre, çocukları ile daha sık birlikte yemek yiyen ailelerin çocuklarında sigara-alkol gibi zararlı madde kullanım oranının azaldığını göstermiştir. Ailesiyle birlikte haftada 3 defadan az yemek yiyen ailelerin çocuklarında sigara bağımlılık oranı iki kat artış göstermektedir.

Çocuklar sağlıklı beslenme konusunda anne-babalarını bu ölçüde rol model olarak alma eğilimindeyken, anne-baba olarak sizler de üzerinize düşen sorumluluğu yerine getirmelisiniz. Haftada en az 3 akşam yemeğinde aile bireylerinin tam olarak katıldığı akşam yemeklerini aile alışkanlığına dönüştürmeniz, aile içi iletişiminizi de güçlendirecektir.

Peki; tüm aile birlikte yemekte bir arada olma konusunda nasıl bir yol izleyelim.

Her hafta bir hedef belirleyin (örneği bu hafta için ailece en az 2 akşam yemeği).Mutfağınızda sağlıklı yemekler için mevsim meyve ve sebzelerinin her zaman taze olarak bulunmasını sağlayın. Yemek seçimlerinde sağlıklı helal gıda olanları tercih edin. Hazırlayacağınız yemeğin çok ayrıntılı olmasına gerek yok. Basit yemekler, çok lezzetli olabilir. Yemek porsiyonlarında dikkatli olun, aşırı yemek yenmesine engel olarak şişmanlığı engelleyebilirsiniz. Zaman bulduğunuzda birkaç çeşit yemek hazırlayarak, dolapta ertesi gün için alternatif ve hazır yemek bulundurabilirsiniz. Yemek sırasında herkes cep telefonlarını kapatmayı denemelidir. Yemek sırasında televizyon kapatılmış olmasını sağlayın. Yemekte en küçük çocuktan en yaşlı aile büyüğüne kadar herkesin masa etrafında yer almasını sağlayacak şekilde, oturma düzeni kurun. Yemek sırasında herkes birbiriyle en az bir konuyu paylaşacak şekilde iletişimi düzenleyin.

Aile yemekleri, özellikle çocuklara yardım ve destek konusunda aileyi bir araya getirmektedir. İş ve sosyal yaşamınızda ne kadar meşgul olursanız olun, hafta içinde daha fazla sayıda aile yemeği düzenlemeye gayret etmenizi öneririz. Böylece çocuklarınız sağlıklı yemek yerken, siz de onları daha yakından tanıyacaksınız.

Üstelik artan iletişiminiz sayesinde zararlı alışkanlıklardan uzak kalmaları konusunda onları daha iyi yönlendirebildiğinizi göreceksiniz.

Ailece paylaşılan yemeklerin sayısı arttıkça, paylaştığınız zamanın kalitesinde de artış olduğunu göreceksiniz. Bu da tüm aileyi mutlu ve huzurlu yapacaktır.

Kalın Sağlıcakla

Sait ÖZDEMİR

Uzman Psikolojik Danışman

www.saitozdemir.net