Kendimizle Hesaplaşmak

"Varoluşun en yüksek mahkemesi, yaşama kendi verdiğimiz anlam'dır, insan ancak kendisi önünde verir hayatının hesabını" diyor Wilhelm Schmid, 

İnsan hangi yaşta olursa olsun, kazandığı ve edindiği iyi-kötü ne varsa yeri geldiğinde hesabını verebilmelidir. Mühim olan kazandıklarımızın farkında olabilmek. Sürekli birilerine kendini gösterme, kendini kanıtlama çabasında olan insan şüphe yok ki yaşamındaki anlamı kaybetmiştir.

 J. J. Rousseau, çoğu mistik geleneğin temelindeki insanın kendini tanımasını ayrı bir ilim dalı olarak niteler ve bu hususun önemini şöyle belirtir:

“İnsanların sahip oldukları bilgiler arasında en yararlı olmasına rağmen en az sahip olunan bilgi, insanın kendi hakkındaki bilgisidir. Delphes tapınağındaki ‘Kendini Tanı’ yazıtının tek başına ahlâkçıların hacimli kitaplarından çok daha önemli ve güçlü bir temel kural içerdiğini söylemeye cesaret ediyorum.”

Hangimiz kendimizle yüzleşmiyoruz?

Ben yüzleşmiyorum diyen var mı? 

Bin bir çeşit soruyla kendimizle yüzleşir ve davranışlarımıza yön çizmeye çalışırız aslında. Ama vicdanımızın ortaya koyduğu teftiş ve denetim raporundaki eksikleri ve tespitleri göz ardı etmeye çalışırız.

Mevlana’ya göre insanın sahip olabileceği en değerli bilgi, kendi varlığının ve benliğinin hakikatini bilme irfanıdır. Bu yönüyle insanın kendi benlik bilgisine sahip olması önemlidir.

Mevlana’ya göre en büyük baht, kendi benlik bilgisini bilmesi, bilmeyişi ise en büyük bahtsızlıktır.

Mevlana bu hususu bir dervişin lisanından şöyle ifade eder:

“Birisi, dervişin birine dedi ki: Burada seni kimse bilmiyor.

Derviş, ‘Yabancıyım, bilmeyebilir. Fakat ben kim olduğunu biliyorum ya.

Ya durum tersine olsaydı da ben kim olduğumu bilmeyip kör olsaydım o zaman ne yapardım?

Mevlana, kendilik bilgisini ihmal edenin aslî hünerinden mahrum kalacağını, bu tür insanların diğer birçok şeyin âlimi olsalar bile kendilerini ahmaklıktan kurtaramayacağını ifade eder.

“Düğümleri açmakla uğraşa uğraşa kocaldın, başka birkaç düğümü de çözülmüş sayıver!

Asıl, kendi haddini bil ki bundan kaçıp kurtulmaya imkân yok.

Kalın Sağlıcakla

Sait ÖZDEMİR

www.saitozdemir.net