Salgına bağlı ekonomik yavaşlama ve fiyatların artması sebebiyle küresel altın talebi yılın ilk 9 ayında 4 bin 355 tondan 892,4 tona geriledi. Türkiye ise son çeyrekte 22,3 tonluk satışına rağmen bu yıl 148,7 ton ile dünyada en büyük altın alıcısı oldu. Türkiye'nin toplam 690 ton altın rezervi bulunuyor.

Küresel koronavirüs salgını, merkez bankalarının altın talebini etkilemesine karşılık Türkiye, rezervlerini artırmayı sürdürüyor. Küresel altın alımlarının yüzde 85’ini halen elinde bulunduran Türkiye’nin altın rezervi yılın ilk 9 ayı itibariyle 690 tona yükseldi.

Bu yıl 148,7 ton altını kasasına koyan Türkiye dünyada altın alımında birinci sırada yer alırken son çeyrekte fiyatlardaki artış avantajını da kullanarak 22,3 ton altın sattı. Türkiye altın rezervlerinde güçlü artış yaşarken, en çok altın rezervi bulunan ülkeler arasında 12’nci sırayı korumaya devam etti.

Dünya Altın Konseyi (WGC) yılın 9 aylık küresel altın talebiyle ilgili rapor yayınladı. Batı piyasalarındaki ve Türkiye’deki güçlü güvenli liman talebinin, altın alımlarını canlı tuttuğu bildirildi. Raporda Türkiye’nin altın alımındaki küresel birinciliğinin devam ettiği gözlendi.

Küresel altın alımlarının yüzde 85’ini halen elinde bulunduran ve dünya birinciliğini elinde bulunduran Türkiye’nin altın rezervi bu yılın tamamında 22,3 ton satışına rağmen artışını sürdürdü. Türkiye'de Ağustos ve Eylül’de iç piyasada oluşan yüksek altın talebi, ticari bankalar ve merkez bankaları arasındaki altın ticaretini de artış yönünde etkiledi.

Türkiye’nin 6 bin 500 tonluk altın potansiyeli ve en az 1500 tonluk çıkarılabilir altın rezervi bulunuyor. Türkiye 2000-2019 yılları arasında 340 ton fiziki altın üretti.

1989’dan bu yana en yüksek ithalat

Türkiye’nin ilk 9 ayında 148,7 ton altın alımı yapması, Eylül ayında Merkez Bankası’nın (TCMB) zorunlu karşılık olarak tuttuğu altın miktarını da 84,2 tondan 133,4 tona yükseltmesi dikkat çekti. TCMB’nin altın rezervleri toplam rezervlerin yüzde 47'sini oluşturuyor.

Dünya Altın Konseyi, ülkelerin altın alımıyla ilgili raporuna aldığı bilgide, 2018 yılında rezervlerini yüzde 51,5 artıran Türkiye için “25 yıl piyasada yoktu. 2017 yılında 85,9 ton altın alarak atağa geçti” ifadesi dikkat çekti. WGC aynı raporda TCMB’nin 2020’nin birinci çeyreği sonunda rezervlerine 72,7 ton daha ekleyerek totali 485,2 tona çıkardığı, yılın ikinci çeyreğinde 97,8 ton daha rezervlere ekleyerek 583 tona ulaştığı ve küresel altın alımlarında Türkiye’nin yüzde 85’lik bir pay aldığını kaydetti.

WGC raporunda altın ithalatını Ağustos’ta yüzde 394 artırarak 4,08 milyar dolara çıkaran Türkiye’nin 1989'dan bu yana aylık bazda en yüksek altın ithalatını gerçekleştirdiği ve Eylül’de de altın ithalatının 3 milyar doları geçtiği ifade edildi.

TCMB altın swapı da yaptı

Türkiye'deki bankalar ile arasında döviz-TL swap (değiş-tokuş) işlemleri yürüten Merkez Bankası, 6 Mayıs'ta Türk Lirası karşılığı altın swap piyasasını duyurmuş yani, swap işlemlerinde bankalardan altın alıp yerine TL sağlamaya başlamıştı.  Bu karardan beş ay sonra, 2 Ekim 2019 tarihinden itibaren Merkez Bankası bünyesinde döviz karşılığı altın swap piyasası açılmasına karar verilmişti.

4 Eylül 2020'de Resmi Gazete'de yayımlanan kararla altın ve gümüşteki devlet hakkı yüzde 25 artırılmıştı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın 5 Eylül'de yaptığı açıklamayla da 99 maden sahası ihale edilerek aramalara açılacağı duyurulmuştu.

Eylül itibariyle 690 ton altına ulaşan TCMB, altın rezervlerini 2019'da 159 ton artırarak 413 tona çıkarmış ve dünyanın en büyük altın alıcısı olmuştu. Türkiye'nin altın rezervi 2020 yılı Temmuz ayında bir önceki aya göre 19,4 ton artarak 602,7 tona yükselmişti.  2019 sonu itibariyle 411,8 seviyesinde olan altın rezervinin 372 tonu Borsa İstanbul'da, 5,9 tonu ise İngiltere Merkez Bankası'nda tutuluyordu.

Altın Madencileri Derneği Başkanı Hasan Yücel, TCMB’nin yerel üreticilerin ürettikleri altını piyasa fiyatından alan ilk alıcı olarak alma hakkına sahip olduğunu belirterek, “Düzenleme değişikliğiyle birlikte TCMB bizim tek alıcımız haline geldi. Bugüne kadar ürettiğimiz tüm altını rekor seviyede aldı. Geçen yıl 38 ton ürettiğimiz altın bu yıl 44 ton külçe altına çıktı” bilgisi verdi.

Virüs salgını alımları etkiledi

WGC verilerine göre, alımlarla altın rezervlerini artıran ülkeler arasında Türkiye dünya birinciliğini devam ettirirken Türkiye’yi Katar, Hindistan ve Kazakistan takip etti. Katar bu yıl 3,1 ton, Hindistan 2,8 ton ve Kazakistan 1,9 ton altın alarak Türkiye’nin ardından sıralandı.  

Külçe ve sikke olarak altın alımları Hindistan'da yüzde 10 ve Çin'de yüzde 31 azalırken, global talep de yüzde 20 düşüşle 870,6 tona geriledi. Altın rezervleri üçüncü çeyrekte 34,9 ton azalan Özbekistan'da ise 307 tonluk altın rezervi hâlâ toplam rezervlerin yüzde 56'sını oluşturuyor.

Dünyadaki altın rezervleri sıralamasında ABD 8 bin 133,5 ton ile ilk sırada yer alırken, Almanya 3 bin 363,6 ton ile 2’nci sırada Uluslararası Para Fonu (IMF) ise 2 bin 814 ton ile üçüncü sırayı paylaştı.

İtalya 2 bin 451 ton ile dördüncü ve Fransa 2 bin 436 ton ile beşinci sırada. Ardından gelen ülkeler ise sırasıyla Rusya 2 bin 300 ton, Çin 1095 ton, İsviçre 1000 ton ve Japonya 765 bin ton. Dünya da en az altın rezervi bulunan ülke ise 41 tonla Bulgaristan.

Virüs salgını kaynaklı ekonomik yavaşlama ve altın fiyatlarının güçlü şekilde artması sebebiyle 2020 yılının 3’üncü çeyreğinde küresel altın talebi geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 19 düşerek 892,4 tona indi. 2019 yılında 4 bin 401 ton olan dünya altın talebi yılbaşından bu yana 4 bin 355 tona düştü.

2018 üçüncü çeyreğinde 253 ton, 2019 üçüncü çeyreğinde 141,9 ton altın alan merkez bankaları, 2020'nin üçüncü çeyreğinde 12,1 altın sattı. Ancak merkez bankaları yılın tamamında toplamda 220,6 ton altın satın aldı. 2011 yılından bu yana her çeyrek net altın alıcısı olan merkez bankalarının taleplerindeki bu yılki düşme, salgında daralan ekonomiyi ayakta tutmak için para politikalarındaki genişlemeye bağlanıyor.

Altın para alımı güçlendi

2019 yılında merkez bankaları ve diğer egemen kurumlar ise 2018 yılına göre 5,9 ton düşüşle 650,3 ton altın aldılar. 2018'de merkez bankaları ve egemen kurumlar 656,2 ton ile son 50 yılın en büyük altın alımın ı yapmışlardı.

Bunun yanı sıra bar ve madeni para şeklinde satılan altına talep 2020'nin üçüncü çeyreğinde güçlendi. 2019'un aynı dönemine göre yüzde 49 artarak 222,1 tona ulaştı. Bunun yanı sıra bar ve madeni para şeklinde satılan altına talep 2020'nin üçüncü çeyreğinde güçlendi. 2019'un aynı dönemine göre yüzde 49 artarak 222,1 tona ulaştı.

Dünyada altının kullanıldığı mücevherata talep ise 2020'nin ikinci çeyreğinde tarihin en düşük seviyesine geriledi. Bu seviyeden biraz toparlanan mücevherat talebi 333 ton ile 2019'un üçüncü çeyreğine göre hâlâ yüzde 29 geride bulunuyor. Mücevher amaçlı altın talebinin yüzde 6 düşüşle 2,107 ton olduğu 2019 yılında Hindistan'ın tüketimi yüzde 9 ve Çin'in tüketimi yüzde 8 azaldı.

WGC analisti Louise Street, merkez bankalarının altın satışlarına ilişkin “Mali olarak gergin bir dönemde bankalar satış yaparak yüksek altın fiyatlarının avantajını kullanıyor” yorumunu yaptı. Dünya Altın Konseyi raporunda, altın alımlarının devam edeceğini ancak son iki yıla kadar hızının düşük olacağını belirtti.  

Dolara karşı savunma

Dünya Altın Konseyi (WGC), merkez bankalarının rezervlerinde enstrüman çeşitliliği sağlamak amacıyla altın alımlarına son yıllarda hız verdiğine dikkat çekti. Bu alanda öne çıkan üç ülkenin Rusya, Çin ve Türkiye olduğunu belirtti.

WGC Piyasa İstihbarat Başkanı Alistair Hewitt, Rusya’nın rezervlerini dolar yerine altınla ikame ettiğini, bunun da ABD yaptırımlarıyla ilişkili olduğunu bildirdi. Konuya ilişkin The New York Times gazetesinde çıkan bir analizde ise, ABD’nin doları diğer ülkelere finansal baskı için kullanması ve Çin’in yükselişiyle birlikte dolar hegemonyasının azalacağı beklentisinin, merkez bankalarını altın alımına yönlendirdiğine işaret edildi.

Nitekim 2018 yılı, 651,5 tonla dünyada merkez bankalarının son 50 yılda en fazla altın alımı yaptığı yıl olmuştu. 2019’da da gerçekleşen 650,3 tonluk alım da yine son 50 yılın en yüksek ikinci alımı olarak dikkat çekti.

Ons altın 2000 doları görür mü?

Global piyasalarda koronavirüs vakalarının giderek artmasına rağmen ABD seçimlerine yönelik belirsizlikle yükselen ve 94 seviyesine dayanan dolar endeksi, altın fiyatlarını 1900 doların altında tutuyor. Dolar talebinin artması karşısında altın fiyatlarının düşeceği tahminleri yapılırken 1869 dolara kadar gerileyen ons altının bu işareti verdiği ve daha aşağı seviyeleri görebileceği öngörüleri yapılıyor.

Piyasaya analistleri, Ağustos ayında 2075 dolarla tarihi zirve yapan ons altının, bugün oluşan konjonktür sebebiyle 2000 doların üzerine çıkacak gücünün olmadığını dile getiriyorlar. 1885 dolar seviyesindeki ons altının 1920 dolarda direnci olduğunu belirten analistler, 100 günlük ortalama olarak görülen 1870 seviyesinin ise kuvvetli direnç olduğunu belirtiyorlar.

Son 50 günlük basit hareketli ortalamanın 1924 dolarda uç destek verebileceğini belirten analistler, 20 günlük aralığa bakıldığında ise üst bandın 1933, alt bandın ise 1880 dolarda kesiştiğini, altın alımının 1860 dolar seviyesi olduğunu ifade ediyorlar.

500 lira pivot bölgesi

Ons altının 1850 dolar bölgesine doğru ilerleyişinde 1860’lı bölgelerin dikkatle izlenmesi gerektiğini ifade eden analistler, daha derin aşağı yönlü hareketin de sınırlı kalabileceğini dile getiriyorlar.

Salgın sürecine bağlı emtia fiyatlaması ve güvenli liman fiyatlaması arasında sıkışan altında küresel çapta ekonomiler üzerinde başlayan büyüme kaygıları ile emtialarda talep endişeleri ile başlayan sert satış dalgasına paralel fiyatlamaların öne çıktığına işaret eden analistler, altındaki dip seviyesinin 1840 - 1850 dolar aralığını hesaplıyor. ABD’deki seçim sonrası altın fiyatlarının doların trendine göre bekle-göre geçeceğini 1844-1911 dolar aralığının dikkatle izlenmesi gerektiğini belirtiyorlar.

Bu arada ABD’de doların yükselişine bağlı hareket eden altın fiyatları Türkiye’de de artıyor. Ons altının 1869 dolara kadar inmesiyle 498 lirayı gören gram altın, dün bu defa ulaslararası alanda ons altın fiyatlarının 1885 doları, Türkiye’de ise dolar/TL kurunun 8,34 lirayı geçmesinin ardından 507 liraya yükseldi. Dolar/TL kurunun gram altın fiyatları üzerinde belirleyici olacağı tahmin ediliyor. Gram altının 510 liranın önemli bir direnç konumunda olduğunu belirten analistler, dipte destek olarak 496 liralık bir bölgenin oluştuğunu, 500 liranın pivot bölgesi olduğunu kaydediyorlar.

Alımda Türkiye’nin üzerine yok

2019’da 4 bin 401 ton olan dünya altın talebi, yılbaşından bu yana 4 bin 355 tona düştü. 2018 üçüncü çeyreğinde 253 ton, 2019 üçüncü çeyreğinde 141,9 ton altın alan merkez bankaları, 2020'nin üçüncü çeyreğinde 12,1 altın sattı. Ancak merkez bankaları yılın tamamında 220,6 ton altını kasasına koydu. Türkiye de son çeyrekte 22,3 tonluk satışına rağmen bu yıl 148,7 ton ile dünyada en büyük altın alıcısı oldu.

Merkez bankaları niçin alıyor?

Dünya Altın Konseyi (WGC), merkez bankalarının rezervlerinde enstrüman çeşitliliği sağlamak amacıyla altın alımlarına son yıllarda hız verdiğine dikkat çekti. Bu alanda öne çıkan üç ülkenin Rusya, Çin ve Türkiye olduğunu belirtti. The New York Times gazetesindeki bir analizde ise, Çin’in yükselişiyle birlikte dolar hegemonyasının azalacağı beklentisinin altın alımlarını yükselttiği yorumlandı.

Fiyat artışları avantaj sağladı

Dünya Altın Konseyi (WGC) analisti Louise Street, merkez bankalarının altın satışlarına ilişkin “Mali olarak gergin bir dönemde bankalar satış yaparak yüksek altın fiyatlarının avantajını kullanıyor” yorumunu yaptı. Dünya Altın Konseyi raporundaki analist yorumunda, altın alımlarının devam edeceği ancak son iki yıla kadar hızının düşük olacağı belirtildi.  

Ons altında dip seviye 1840 $

Salgın sürecine bağlı emtia fiyatlaması ve güvenli liman fiyatlaması arasında sıkışan altında küresel çapta ekonomiler üzerinde başlayan büyüme kaygıları ile emtialarda talep endişeleri ile başlayan sert satış dalgasına paralel fiyatlamaların öne çıktığına işaret eden analistler, altındaki dip seviyesinin 1840 - 1850 dolar aralığında, direncin ise 1924 dolarda olduğunu hesaplıyor.