Demokrasilerde Yerel Basının Önemi

Doğum yerleri olan Avrupa’da, özgür ve bağımsız basın, demokrasilerin vazgeçilmez ön koşulu olarak kabul edilir.

Teorik olarak demokrasilerde çok seslilik esastır; yaygın, bölgesel ve yerel basın, haber alış verişi yanında düşünce açıklama özgürlüğü ve yönetimlerin halk tarafından denetlenmesi olgularıyla temellendirilmektedir.

*****

Yönetimin Denetlenmesi ve Basın

Söz konusu ‘toplum’un ‘iktidar’ı ‘denetleme’ ortamı, demokrasiye ilişkin yapılan bütün kuramsal çalışmalarda dile getirilmiştir; bunun hayata geçirildiği alan ise ‘medya’dır, ‘iletişim ortamı’dır.

Halk adına yönetimin denetimi, yasama, yürütme ve yargıdan sonra ‘dördüncü kuvvet’ olarak ‘basın’ yerine getirmektedir.

*****

Demokrasi Bilinci

Demokrasinin işlerlik kazandığı, hayata geçtiği alanlar ise mahalle ve köylerden başlayarak, beldeler, ilçeler ve illerdir.

Demokrasiye giden ‘yol’, ‘aşağıdan yukarıya’dır; o önce yerel birimlerden geçer.

Yerel birimlerde kök salan ‘demokrasi bilinci’, ülke demokrasisine hayat verir, ufuk açar ve içerik katar.

*****

Yüz Yüze Yönetim ve Yerel Basın

Basın açısından ele aldığımızda, yerel basının işlevinin ve görevinin demokrasilerde büyük önem taşıdığı görülmektedir: Yerelde ‘yönetenler’ ile ‘yönetilenler’ arasındaki iletişimi ve etkileşimi sağlayan ‘yerel basın’dır.

Yerel basın, basının işlevini, yani ‘çok seslilik’i ve ‘yönetimin denetimi’ni tam olarak yerine getirirse, demokrasi sağlıklı işler.

Bu, şu demektir: Yerel birimlerde ‘basın’ olsun, ‘yönetenler’ ve ‘yönetilenler’ olsun daha dar bir çerçevede, deyim yerindeyse her gün ‘yüz yüze’dirler. Sorunlarla iç içedirler.

*****

Yönetime Yerel Basın Aynası

Basın, Atatürk’ün deyişiyle “halkın müşterek sesini’ yönetimlere yansıtmak için, sorunları yönetimlere iletmek için demokratik bir araçtır.

Bu bağlamda, ‘özgür’ ve ‘bağımsız’ ‘basın’ın varlığı, yönetimler tarafından bir fırsat, bir ‘şans’ olarak karşılanmalıdır. Çünkü ‘yönetimler’, halkın düşünce ve isteklerini, kendi çalışmalarının eleştirisini, yani ‘kamuoyunu’ öğrenip daha iyi ‘hizmet verme’ şansını kapsamlı bir şekilde basın aracılığıyla elde ederler.

Özellikle yerel basın, bu bağlamda yönetimlere ayna olur ve yönetilen ile yöneten arasında doğrudan etkileşim imkanı sağlar..

*****

Yeler Basın Halkın Gözü, Kulağı ve Dilidir

Özgür ve bağımsız basın, ‘yönetilenler’ açısından da bir fırsat, bir şanstır.

Yönetimin perde arkasını; aksaklıkları, başarısızlıkları, yolsuzlukları, ulaşamadıkları bilgileri basından öğrenirler.

Kendi seslerini, görüşlerini, beklentilerini basın aracılığıyla etkinleşmiş olarak yönetimlere iletme şansına sahiptirler.

*****

Yerel Basın, Siyasal Ayna ya da Bir Çift Şans

Neredeyse doğrudan demokrasi denecek kadar yüz yüze siyasette ‘yönetenler’ ve ‘yönetilenler’ için yerel basın siyasal ayna işlevi görmekte; taraflara hem özeleştiri ve kendini denetleme hem de siyasal eleştiri, siyasal bilinç ve karşı tarafı denetleme imkanı verir..

İşte bu iki yönlü şans, yerel basına (ve elbet ülke düzeyinde yaygın basına da) önemli sorumluluklar yükler.

*****

Demokrasinin İşleyişi ve Yerel Basın

Basın, yöresinde, ülkesinde ve dünyada olup bitenleri tam olarak aktarırsa, halkı doğru ve dürüst bir biçimde bilgilendirirse; yani, yönetimlerin başarılarını da başarısızlıklarını da, aksaklıkları ve yolsuzlukları da duyurursa, halk yönetimler hakkında sağlıklı bilgiye sahip olur.

Sağlıklı bilgiye sahip olduğu zaman, yeri ve zamanı geldiğinde tepkilerini ve siyasal tercihlerini doğru yapar. Dolayısıyla demokrasi sağlıklı ve doğru biçimde işleme şansına kavuşur.

Basın bir takım gerçekleri halktan saklarsa, haberleri yanlış, eksik ya da abartılı, yönlendirici biçimde verirse; kısacası halkı yanlış bilgilendirirse, halk da siyasal tercihlerini sağlıklı ve doğru olarak yapamaz ve sonuçta demokrasi de sağlıklı ve doğru biçimde işlemez.

İşte bu doğru bilgi, dürüst yorum ihtiyacı nedeniyle yerel basının demokrasilerde önemi büyüktür; demokrasinin işleyişinde önemli rolü vardır diyoruz.

Mehmet Yürekli

Adana, 19 Kasım 2020