Bireysel silahlanmada yeni tehdit: 3D baskılı silahlar

İstanbul

Dünyanın birçok ülkesinde, bireysel silahlanma en önemli toplumsal sorunlardan birini oluşturuyor. Bunun yanı sıra terör örgütlerinin, radikal grupların ve organize suç örgütlerinin patlayıcı ve silah temin etmeye yönelik gayretleri de her dönem var olan önemli bir güvenlik sorunu. Öte yandan yeni nesil teknolojik gelişmelerin bir sonucu olarak üç boyutlu (3D) yazıcılar aracılığıyla evlerde üretilen silahların söz konusu sorunları giderek daha da kontrol edilemez hale getirmesinden endişe ediliyor.

Artık günümüzde teknik olarak iyi bir tasarıma bağlı olmak kaydıyla ve yeterli bir 3D baskı cihazıyla, evde basit düzeyde de olsa ateşli silah üretmek mümkün hale geldi.

Yirminci yüzyılın başından bu yana silah endüstrisi ve pazarı büyük küresel şirketlerin kontrolünde gelişti. Bu kapsamda silah üretmek için her dönemde büyük yatırımlara ve ciddi mühendislik altyapısına ihtiyaç duyuldu. Ancak bu durum 3D baskı teknolojisindeki gelişmelerle birlikte değişmeye başladı. Artık günümüzde teknik olarak iyi bir tasarıma bağlı olmak kaydıyla ve yeterli bir 3D baskı cihazıyla, evde basit düzeyde de olsa ateşli silah üretmek mümkün hale geldi.

3D baskılı silah nedir?

En basit ifadeyle 3D baskılı silah, 3D yazıcı ile üretilen bileşenleri içeren herhangi bir ateşli silah anlamına geliyor. Bu tür silahları daha iyi anlamak için 3D teknolojisinin mahiyeti ve gelişiminden de kısaca bahsetmekte fayda var.

3D baskı, “üç boyutlu olarak tasarlanmış sanal bir nesnenin polimer, kompozit, reçine gibi malzemelerden ısıl veya kimyasal işlemden geçirilerek üretilmesi” şeklinde tanımlanabilir. Bu işlemi gerçekleştiren cihazlara ise "3D yazıcı" adı verilir. Baskılar birçok türde hammaddenin kullanılmasıyla yapılabilir. Değişik türlerde ve tekniklerde baskı yapabilen 3D yazıcılar mevcut. En yaygın kullanıma sahip 3D yazıcıların çalışma prensibi, bilgisayar ortamında hazırlanmış herhangi bir üç boyutlu nesnenin sanal olarak katmanlara bölünmesine ve her bir katmanının eritilen hammadde dökülerek üst üste gelecek şekilde basılmasına dayanır. 1980’li yıllarda başlayan 3D baskı teknolojisi 2010’dan sonra daha fazla duyulmaya başladı ve günümüzde çok daha yaygın kullanılır hale gelmiş durumda. Bunun nedenleri arasında bu teknolojinin medyada daha fazla yer almaya başlaması, çok sayıda girişimci firmanın bu teknolojiye yatırım yapması, akademik çevrelerin ilgisi, teknolojinin birçok alanda getirdiği kolaylıklar ve avantajların yanı sıra üretim maliyetlerinin düşmesi gösterilebilir.

İşlevsel bir 3D baskılı silahın üretilmesinin maliyeti ise 5 bin ABD doları civarında. Çok daha sofistike ve seri üretime de alınabilecek bir 3D baskılı silahın üretim maliyeti ise 500 bin ABD dolarını buluyor.

3D baskılı silahların da birçok çeşidi bulunuyor. Bu tür silahların kimi modelleri 3D yazıcıda yapılabiliyor. Diğer tür 3D silahlar ise genellikle metal olan diğer ek parçaları da ihtiva ediyor. Son yıllarda 3D alanında yaşanan teknolojik gelişmelerle birlikte, 3D yazıcı ile üretilen silahların maliyeti de hayli düştü. Bu kapsamda en basit seviyedeki bir 3D yazıcı ile üretilen silahı geliştirmenin maliyeti 200 ABD doları civarında. Bu tür ucuz yazıcılardan üretilen silahların tasarım hatalarından dolayı ilk atış sonrası kırılma ve çatlama sorunlarıyla karşı karşıya kaldığı da bir gerçek. İşlevsel bir 3D baskılı silahın üretilmesinin maliyeti ise 5 bin ABD doları civarında. Çok daha sofistike ve seri üretime de alınabilecek bir 3D baskılı silahın üretim maliyeti ise 500 bin ABD dolarını buluyor.

Fiyattaki düşüşe rağmen, 3D yazıcı ile üretilen silahların üretiminde yaşanan birtakım zorluklar ise devam ediyor. Örneğin bu tür silahlar için gerekli olan 3D yazıcıların kurulumu titizlikle gerçekleştirilmeli. Baskıda kullanılacak plastik materyalin kalibresinin sağlanması da ayrı bir uzmanlığa ihtiyaç duyuyor. 3D baskılı silahın üretiminde kullanılacak yazılımın hazırlanması ise sofistike yazılım bilgisi gerektiriyor.

3D yazıcı ile üretilen silahları olası riskleri

3D baskılı silahlar, yasal bir denetime sahip bir tedarik zinciri dahilinde üretilmediğinden istihbarat ve güvenlik güçleri tarafından fiilen takip edilemiyor. İster bir adi suç isterse de bir terör eylemi kapsamında değerlendirilsin, bu durumun, failin tespitinde kolluk güçlerine ve istihbarat unsurlarına ciddi zorluklar yaratacağı ortada. Bu noktada bahse konu zorluğu daha da karmaşık hale getiren durum ise ev ortamında, yasal takibi veya herhangi bir metal bileşen olmaksızın, tamamen 3D olarak üretilen silahlar. Bu tür silahlar, metal detektörler tarafından da tespit edilemeyeceği için terör örgütleri ve radikal gruplar tarafından özellikle uçak kaçırma, siyasi suikastlar veya hükümet binalarına yönelik geniş çaplı ve sansasyonel eylemlerde kullanılabilir.

Bu itibarla, 2014 yılında Cody Wilson isimli Amerikalı bir şahıs tarafından tamamen plastik aksam kullanılarak üretilen ve günümüzde söz konusu teknolojiyle daha da geliştirilen yeni nesil 3D baskılı silahların varlığı epey düşündürücü.

Bizleri iyimser olmaya iten önemli bir neden de söz konusu. Bu da 3D baskılı silah tasarımcılarının henüz metal mermilere bir alternatif geliştirememiş olması ve ileri teknoloji kullanan dedektörlerin 3D baskılı ateşli silahların ana hatlarını kolaylıkla tespit edebilmesi. Öte yandan burada bizleri ihtiyatlı olmaya zorlayan neden ise 3D baskı teknolojisinin her geçen gün süratle gelişmesi ve yukarıda belirtilen handikapları aşma konusunda süreç içinde yeni çözümler geliştirilme olasılığıdır. Bu itibarla, 2014 yılında Cody Wilson isimli Amerikalı bir şahıs tarafından tamamen plastik aksam kullanılarak üretilen ve günümüzde söz konusu teknolojiyle daha da geliştirilen yeni nesil 3D baskılı silahların varlığı epey düşündürücü.

Öte yandan Cody Wilson’a bu silahı üretmesiyle ilgili olarak başlatılan yasal soruşturma ve bu soruşturma kapsamında yaşanan tartışmalara bakılırsa, bu durumun başta ABD olmak üzere dünya genelinde 3D baskılı silahlara olan ilgiyi artırdığı da bir gerçek. Bununla birlikte kendisi hakkındaki soruşturma devam ettiği esnada Wilson, tasarladığı ilk ürün olan ve "The Liberator (Kurtarıcı)" ismini verdiği 3D baskılı silahın yazılımlarını ve üretim şemalarını 2012'de internet üzerinden ifşa etmiş ve bu durum, 3D silahların üretimi hususunda geniş halk kesimlerinin bilgi sahibi olmasına neden olmuştur. ABD hükümetinin, Cody Wilson’ın söz konusu ifşaları gerçekleştirdiği internet sitesini Uluslararası Silah Ticareti Yasası'nı ihlal etmesi nedeniyle kapatmasına kadar geçen sürede, Wilson’ın yayınladığı şemalar 100 binden fazla kez indirildi. 2020 yılında ise yine aynı şahıs tarafından 3D baskılı yarı otomatik bir tüfeğin yazılımı ve üretim aşamaları da internet üzerinden yayınlandı.

Günümüzde ABD’de kimi grupların internet sohbet odalarında ve sosyal medya platformlarında kimliklerini gizleyerek bir araya geldikleri ve 3D baskılı silahların yazılımları ve üretimleri hakkında karşılıklı bilgi teatisi gerçekleştirdikleri biliniyor. Bu grupların önemli bir kısmının çeşitli radikal görüşlere yakın kişilerden oluşması da güvenlik ve istihbarat çevrelerinde endişe yaratıyor. Bununla birlikte özellikle Batı toplumlarında aşırı sağa ve İslamofobi merkezli ideolojilere yakın grupların yanı sıra El-Kaide ve türevi radikal terör örgütü sempatizanları ve üyelerinin ve kimi organize suç örgütlerinin 3D baskılı silahların yazılımları ve üretim aşamalarına ilişkin internet kaynaklı yayınları yakından takip ettikleri de son dönemde resmi güvenlik belgelerinde yer aldı. Dolayısıyla istihbarat başta olmak üzere ilgili tüm birimlerin bu konuda dikkatli ve tedbirli olması gerekiyor.

[Bursa Teknik Üniversitesi’nde görevli olan Doç. Dr. Ali Burak Darıcılı çalışmalarını istihbarat, siber güvenlik, terörizm, teknoloji-güvenlik etkileşimi alanlarında sürdürmektedir]