Sadece Abdülhamit biriktirmiş?

Sultan II. Abdülhamid?in padişahlığı süresince fotoğraflarını biriktirdiği dünya liderleri koleksiyonundan kareler gün ışığına çıktı.

Sultan II. Abdülhamit'in padişahlığı süresince fotoğraflarını biriktirdiği dünya liderleri koleksiyonundan kareler ilk kez gün ışığına çıktı. Önümüzdeki günlerde yazılı belgeleriyle yayınlanacağı belirtilen albümün zaman zaman devletlerarası krizlere neden olduğu ifade edildi.

Sultan II. Abdülhamid'in fotoğraf koleksiyonundan oluşan serinin 'Sultan II. Abdülhamid Arşivinden Dünya Liderleri' adlı son albümü devrin ileri gelen kral, kraliçe, devlet adamları ve halk kahramanlarını içerdiği belirtildi. Kültür A.Ş. tarafından hazırlanan ve editörlüğünü Hakan Yılmaz'ın üstlendiği albümde her bir portre için detaylı bilgilendirme yapılarak döneme dair ayrıntılar de gözler önüne seriliyor. Bu noktada, Avrupa'daki monarşiler arasında evliliklerin dönemin yaygın bir geleneği oluşuna dikkat çekiliyor. İngiltere Kraliçesi Victoria'nın dokuz çocuğundan sekizinin diğer Avrupa hanedanlarından kişilerle evlendirilmesi neticesinde günümüzde dahi birçok Avrupa monarşisi Kraliçe Victoria'nın soyundan gelen kişilerle yönetilmesi ilginç bir dipnot olarak önümüze çıkıyor.

III. Napoleon'la şehzadeyken görüştü

19. yüzyıl, monarşilerin birer birer yıkıldığı bir devre denk gelmesi açısından da dikkat çekici. Albümde yer alan birçok isim 'son kral' olarak tarih sahnesinde yerini aldı: Papa IX. Pius döneminde Vatikan artık bağımsız bir devlet olmaktan çıktı ve  İtalyan'ın bir parçası haline geldi. Almanya'nın birleşmesiyle birlikte aynı akıbete Württemberg, Hannover, Saksonya ve Bavyera krallıkları da uğradı. Sultan II. Abdülhamid'in şehzade iken bizzat Fransa'da görüştüğü III. Napoleon, tarih sayfalarına Fransa'nın son kralı olarak geçti.

Abraham Lincoln'un fotoğrafını çeken Fransız

Albüm, fotoğrafçılık sanatı olarak ele alındığında ayrı bir değer taşıyor. Çünkü kraliyet üyeleri veya devlet başkanlarının fotoğrafları ancak dönemin ileri gelen sanatçıları tarafından çekildiğinin altını çizmek gerekmektedir. Örneğin, ABD Devlet Başkanı Abraham Lincoln'un fotoğrafını çeken Fransız Adolphe Eugene Disderi, fotoğraf sanatında çığır açmış bir fotoğrafçıdır. Yaşadığı dönemde tüm dünyada meşhur bir sanatçı olan Disderi, bu fotoğrafın çekimi için Amerika'ya gitmiştir. Fotoğraf sanatçıları açısından ele alındığında albüm fotoğraf sanatının en büyük ustalarının fotoğraf koleksiyonunu içermektedir. Fotoğrafçıların arasında modern Tayvan'ın kurucusu olarak gösterilen Siyam Kralı Chulalongkorn'un portresini çeken askeri fotoğrafçı Hüsameddin Bey'in de yer alması ilginç bir ayrıntıdır.

Albüm diplomatik krize yol açtı

Kültür AŞ. albümü hazırlarken titiz bir arşiv çalışmasına girişmiş, Sultan II. Abdülhamid ile ilgili birçok bilinmeyen konuyu belgeleriyle gün yüzüne çıkarmıştır. Bunların arasında en çarpıcı olanı Haydarabad Nizamı'na gönderilecek fotoğraf albümünün hikayesidir. Haydarabad Nizamı'na hediye edilecek albümün haberi Hindistan'da bir İngiliz gazetesinde yayınlanınca İngiltere'den yoğun baskı gören Haydarabad Başbakanı, Sultan II. Abdülhamid'den bu hediyenin gönderilmemesini rica eder. Bu belge dönemin koşullarında bir albümün ne kadar değerli olduğunu gösteren en güzel kanıttır. Albüm 1880'li yıllarda devletlerarası ikili ilişkiler verilebilecek en değerli hediyeler arasındadır.

O ÜLKELERDE BİLE OLMAYABİLİR

Sultan II. Abdülhamid'in devrinin ilerisinde bu merakına kayıtsız kalınamayacağını söyleyen Kültür AŞ Genel Müdürü Nevzat Bayhan, "Dünya Liderleri" albümü için de şunları anlattı: "Sultan II. Abdülhamid'in bizzat ziyaretine gelenler ya da o ülkelerde çektirilmiş lider fotoğraflarından oluşan koleksiyon içerisinde yer alan fotoğraflar, bu albüm kitapta bir araya getirildi. Toplamda 75 liderin fotoğrafının olduğunu söyleyebilirim. Bu fotoğrafların bir özelliği, belki o ülkelerde bile olmayışıdır. Çünkü her bir kareden bir tane olduğundan, aslında ne kadar özel ve önemli bir kültürel miras ile karşı karşıya olduğumuzun bir göstergesidir bu."

HABER: Erdal DOĞAN / İSTANBUL