Hem Mağdur Hem Fail İçin Hedef: Onarıcı Adalet

Adana Cumhuriyet Başsavcısı Ali Yeldan, uzlaşma müessesesinin, toplumda mağdurların uğradıkları haksızlıkların, zararların giderilmesi bakımından önem taşıdığınıbelirterek, "Bu uygulamayla, ceza vermek yerine hem faillerin hem mağdurların topluma yeniden kazandırılması sağlanacak” dedi.
Adana Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından, onarıcı adalet sistemiyle 2005 yılında yasaya giren uzlaştırma konusunda bu yıl uzlaştırmacı olarak seçilen personele yönelik bir eğitim semineri düzenlendi. Büyükşehir Belediyesi Tiyatro Salonu’ndaki seminere, 2015 yılında uzlaştırmacı listesinde yer alan 143 uzlaştırmacı ile bu kişilere eğitim vermek üzere Cumhuriyet Başsavcılığı Uzlaştırma Bürosu Savcısı Süleyman Bal ile Çukurova Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ceza ve Ceza Muhakemesi Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr Günal Kurşun katıldı.
Seminerin açılış konuşmasını yapan Cumhuriyet Başsavcısı Ali Yeldan, Uzlaştırma Bürosunun, bu yıl yeni bir soluk getirerek uzlaşma uygulamalarıyla adalete olan faydayı daha da arttırma hedefinde olduğunu söyledi. Toplum hayatında birçok sorunla yüz yüze olduğumuzu, bunların birçok çözüm yolu bulunduğunu hatırlatan Ali Yeldan, “Yargı yolu da bunlardan bir tanesi. Ama baktığımızda klasik çözüm yollarıyla çözemediğimiz, içinden çıkamadığımız olaylar var. Nasıl tıpta yeni yaklaşımlar, yeni bakış açıları, alternatif tıp, tamamlayıcı tıp gibi konular gündemdeyse, şimdi hukuk alanında, ceza muhakemesinde, özellikle 2005 yılında yasaya giren uzlaşma müessesesi ve arabuluculuk yeni araç olarak önümüze çıkmış durumda” dedi.
“ONARICI ADALETLE MAĞDURUN ZARARLARI GİDERİLECEK”
Avrupa ve ABD’de çok köklü uygulama olan uzlaşmanın, esnek, geniş kapsamlı, sorun çözücü, katılımcı bir usul olduğunu kaydeden Ali Yeldan, bu uygulamayla tarafların çözüme katkı sağladığını, özellikle mağdurun uğradığı zararların giderildiğini belirtti. Yeldan, “Ceza uygulamasında, kamu düzenini bozan, kişilerin onuruna, kişiliğine, beden bütünlüğüne zarar veren kişilere karşın bir cezai yaptırım öngörülmektedir. Ama bu cezai yaptırım, genelde hapis veya para cezası şeklindedir. Tahsilinde veya infazında mağdura doğrudan etki eden, onun zararını ortadan kaldıran bir sonuç doğurmamaktadır. Halbuki uzlaşmayla biz öncelikle, onarıcı adalet kavramından hareketle mağdurun adaletini sağlamayı, uğramış olduğu zararları gidermeye çalışıyoruz. Bu noktada adliyemizde daha öncede örnek uzlaşmalar yapıldı. Buradaki en önemli konu, uzlaşmaya hepimizin inanması. Uzlaşma müessesesi, toplumda mağdurların uğramış oldukları haksızlıkların, zararların giderilmesi bakımından elimizdeki çok önemli bir enstrümandır. Bu uygulamayla ceza vermek yerine hem faillerin hem mağdurların topluma yeniden kazandırılması sağlanacak” diye konuştu.
“UZLAŞMA DOSYA SAYILARINI ARTTIRMAMIZ GEREKİYOR”
Başsavcı Ali Yeldan, geçen yıl bin 250 dosyası uzlaşmaya gönderdiklerini, toplamda 290 dosyanın uzlaşmayla sonuçlandığını anımsattı. Bu oranın Adana ölçeğinde yeterli olmadığını kaydeden Yeldan, şöyle devam etti:
“Geçen yıl toplam 85 bin dosya bulanan adliyemizde, bu sayılara baktığımızda hem uzlaşmaya gönderilen hem de uzlaşmayla sonuçlanan dosya sayısının arttırılması gerektiğini düşünüyoruz. Ekip çalışmalarımız ve devamında gelecek uygulamalarımızla birlikte; özellikle uzlaşma büromuzun kapsamının genişlemesi, personel takviyesi, oradaki işleyişin düzeltilmesi ile hem uzlaşmaya sevk edilen dosya sayısını hem de uzlaşmayla çıkacak dosya sayısını arttırmayı hedefliyoruz. Bu konuda daha önce görev yaptığı Mersin ve diğer illerde önemli çalışmaları bulunan Savcımız Süleyman Bal ile Adana’da uzlaşma uygulamalarını hep beraber en üst seviyeye çıkarma niyetindeyiz. Uzlaşmayı benimseyerek, isteyerek buradan alacağımız sonuçların toplum yararına, mağdurlar yararına olacağına kanaat getirip, sorununun değil de çözümün bir parçası olması gerektiğini düşünen uzlaştırmacı arkadaşlarımızla birlikte önemli sonuçlar alacağımızı umuyorum.”
"CEZALANDIRICI SÜREÇTEN İŞBİRLİĞİNE DAYALI ONARICI ADALET SİSTEMİ SAĞLANIYOR
Açılış konuşmasının ardından Uzlaşma Bürosu Savcısı Süleyman Bal, ‘Uzlaştırma Kapsamına Giren Suçlar’ ve ‘Hedef Uzlaştırma’ konulu bir sunum yaptı. Uzlaştırmanın amacının genel olarak mağdurun haklarının korunması ve suç faillerinin topluma kazandırılması olduğunu belirten Savcı Bal, “Uzlaşmayla; faillerin kendi fiillerinin sonuçlarını görerek bizzat anlamaları, suçun faili ile mağduru arasında doğrudan iletişim kurulması, klasik yargı sisteminin üstesinden gelmekte zorlandığı mağdurların zayıflık duygusunu yenmelerine yardımcı olması, adalet sistemini, mücadeleci ve cezalandırıcı bir süreçten işbirliğine dayalı bir sürece dönüştürebilmesi, yani onarıcı adalet sistemi sağlanmaktadır” dedi.
Uzlaşmayla yargı organlarının iş yükünün azaltıldığını, adalete erişimin hızlandığını ve masrafların asgari düzeye çekildiğini bildiren Bal, genel olarak uzlaşma kapsamına giren suçları da şu şekilde sıraladı:
“Kasten yaralama, taksirle yaralama, tehdit, konut ve işyeri dokunulmazlığının ihlali, kişilerin huzur ve sükununu bozma, hakaret, haberleşmenin gizliliğini ihlal, özel hayatın gizliliğini ihlal, hakkı olmayan yere tecavüz suçu, kayıp veya çalıntı eşya üzerinde tasarruf, açığa imzanın kötüye kullanılması, aile hukuku yükümlülüğünün ihlali, sır niteliğindeki bilgi ve belgeleri açıklama, yabancı devlet temsilcilerine karşı işlenen suçlar.”
“UZLAŞMAYLA SONUÇLANAN SUÇLARDA YENİDEN SUÇ İŞLEME ORANI DÜŞÜK”
Daha sonra söz alan ÇÜ Hukuk Fakültesi’nden Yrd. Doç. Dr. Günal Kurşun da ‘Neden Uzlaştırma’ konulu sunumunda bilgilerini paylaştı. Kurşun, uzlaşmanın, mağdur ve failin, kendi iradeleriyle kabul etmeleri halinde tarafsız bir üçüncü şahsın yardımıyla suçtan ortaya çıkan sorunların çözümüne aktif olarak katıldıkları bir süreç olduğunu bildirdi. Bu uygulamanın, suçun faili bakımından cezanın önleme fonksiyonuna yardım ettiği gibi özel olarak mağdurun, genel olarak toplumun yararlarının korunmasını sağladığını belirten Kurşun, şöyle devam etti: “Uzlaşmayla sonuçlanan suçlarda yeniden suç işleme oranı oldukça düşüktür. Tarafların özgür iradesiyle sonuçlanan uzlaşmada, klasik yargılama sonucunda ortaya çıkan kararı beğenmemezlik nedeniyle meydana gelen yeni suç işleme ve hakkını bizzat alma eğilimleri de ortadan kalkmış olur.”
Konuşmaların ardından soru cevap şeklinde süren seminerde, önceki yıllarda uzlaştırmada görev almış uzlaştırmacılar, deneyimlerini paylaştı. Seminerin sonunda, Adana Cumhuriyet Başsavcısı Ali Yeldan ve konuşmacılar, 2015 yılı için seçilen uzlaştırmacılara katılım belgelerini verdi.

İHA