Taşkın Koçak: ABD, Rusya ve Çin: Trump’ın Satranç Hamleleri

ABD, Rusya ve Çin: Trump’ın Satranç Hamleleri; Dolar Tahtını Koruyabilecek mi? BRICS’in Büyük Sınavı

1. Trump’ın Hızlı Başlangıcı ve Devamlılığı

Trump, başkanlık koltuğuna oturduğu andan itibaren güçlü, agresif ve radikal kararlar aldı. Ekonomi, ticaret, kültürel politikalar ve uluslararası ilişkilerde hızlı hamleler yaparak ABD’nin çıkarlarını önceleyen bir politika izliyor. Ancak asıl soru şu: Trump bu hızını ne kadar sürdürebilir ve ABD bürokrasisi ona ne kadar alan tanır?

ABD’nin derin devlet yapılanması, medya ve küresel sermaye Trump’ın politikalarına nasıl tepki verecek? İlk başkanlık döneminde de benzer bir dirençle karşılaşmıştı ve pragmatik tavırlarıyla bazı engelleri aşmayı başarmıştı. Yaşı ve enerjisi konusuna gelince, Trump’ın sahadaki performansı yaşına rağmen dinamik görünüyor. Ancak bu tempoyu sürdürebilmesi, siyasi ve ekonomik destek mekanizmalarının nasıl işleyeceğine bağlı olacak.

2. Çin ve Rusya Trump’a Karşı mı Çıkar, Yoksa Anlaşır mı?

Rusya:

Rusya’nın Trump ile ilişkisi stratejik bir zeminde ilerliyor.

• Suriye konusunda Trump’ın Özgür Suriye ordusunun Esed rejiminin sonlandırması olan desteğine, Rusya cılız bir karşılık verdi. Bu durum, Putin’in Trump ile iyi ilişkileri sürdürmek istediğinin bir göstergesi olarak okuyabiliriz. Ayrıca ABD’nin Suriye’deki askeri varlığını azaltma kararı Moskova tarafından olumlu karşılandı.

• Ukrayna meselesi ise daha karışık. Trump kampanya sürecinde Ukrayna’ya yardımları kesebileceğini ima etti. Ancak ABD’nin sadece Ukrayna’ya değil, NATO’daki varlığına da büyük stratejik yatırımı var. Yine de Trump, Rusya ile diplomasi kanallarını açık tutarak Ukrayna krizinde bir çözüm üretmeye çalışabilir. Moskova’nın en büyük beklentisi, NATO’nun Ukrayna üzerindeki baskısının azalması ve ABD’nin savaş desteğini yavaşlatması olacaktır.

• Rusya ile Çin arasındaki ilişkiler BRICS çerçevesinde ilerliyor. Ancak Trump BRICS ülkelerinin doları tahtından etmesine karşı durursa, ABD’nin Rusya ile de karşı karşıya gelme ihtimali yüksek.

Çin:

Çin ile Trump yönetimi tam anlamıyla bir ekonomik ve siyasi çatışma ekseninde ilerliyor.

• Ticaret savaşları: Trump’ın yüksek gümrük vergileri ve ticaret bariyerleri doğrudan Çin ekonomisini hedef alıyor. ABD, Çin’in küresel ticaretteki gücünü kırmak ve Amerikan üretimini artırmak istiyor.

• Teknoloji savaşları: Trump, Çinli firmalara karşı agresif kısıtlamalar getirmeye devam ederse, Çin de ABD’ye karşı ekonomik karşı hamleler yapabilir.

• Tayvan meselesi: Trump’ın Tayvan’a desteğini artırması, Çin tarafından doğrudan saldırganlık olarak görülebilir ve askeri gerilimleri tetikleyebilir.

Özetle, Trump, Rusya ile belirli alanlarda anlaşması mümkün görünse de, Çin ile olan gerilim tırmanıyor ve küresel ticaret savaşlarını daha da derinleştirme potansiyeline sahip.

3. Trump Başarılı Olursa Yeni Bir Siyaset Felsefesi mi Doğar?

Eğer Trump;

* ABD ekonomisini güçlendirirse,

* Küresel ticaret savaşlarından avantajlı çıkarsa,

* Trump’ın Suriye’de Esed rejiminin sonlandırılmasına ve Gazze’deki savaşın bitirilmesine katkısı ona büyük bir başarı ve puan getirmiş oldu. Bu iki önemli konunun dışında Ukrayna meselesinde de barış sağlarsa, ABD’yi yeni bir stratejik konuma taşımış olacak.

O zaman “Trump Doktrini” olarak adlandırılabilecek bir siyasi felsefe ortaya çıkabilir. Bu doktrin, milliyetçi ekonomi politikaları, devletçi sanayi hamleleri, güçlü sınır politikaları ve kültürel dönüşüm gibi unsurlar üzerine inşa edilebilir.

Ancak en büyük engel, Trump’ın politikalarının ABD içinde ne kadar destek göreceği ve sürdürülebilir olup olmayacağıdır. Eğer ABD içindeki derin yapılar ve siyasi muhalefet Trump’ı engellemezse önümüzdeki beş yıl içinde onun politikaları yeni bir siyaset paradigması olarak değerlendirilebilir.

"Dolar Yenilmez mi?"

Trump’ın ikinci başkanlık dönemi, ABD’nin iç politikasında köklü değişimlere ve küresel dengelerde büyük sarsıntılara neden oluyor ve bu sarsıntılar doları tahtından eder mi? Doların yenilmesi ve tahtından edilmesi o kadar da kolay değil ve dolar şu an yenilecek gibi görünmüyor. Çünkü dünyadaki hemen hemen her şey dolara endeksli; ülke paraları, emtia ve hatta kripto paralar dahil.

Bu işin olması için 3. Dünya Savaşı olması, ABD'nin yerle bir olması lazım. Çünkü yeni bir rezerv para, büyük bir dünya savaşı olmadan çok zor. ABD bunu 2. Dünya Savaşı’nın sonucu ile elde etti. BRICS ülkeleri eğer kendilerine bir rezerv para çıkaracaklarsa ve o paralarını dünya rezerv parası yapacaklarsa, o paranın rezerv para olması ekonomik güçle değil, ancak savaş sonucu ile olur. Başka türlü çok zor.

Bu sebepten dolayı dolar şu an yenilmez..