Ramâzan insanların yüzlerinde bulunan huzur, büyük coşku, manevi iklim, yaşama sevinci, çocuksu bir coşku ve neşe '.

Ramâzan ruhaniyeti duyarak, nuraniyetini hissederek, manevi hazzını, uhrevi havasını tadarak yaşamak'.

Ramâzan bir ibadet ayı, koca ve sıcak bir gün niyetli kalmak, iftarın rehaveti yenmek üzere çaylar, kahveler, şerbetler içilip teravih namazları kılınır'.

Bugüne kadar ramâzan-ı Şerif'te, hep sevgi, saygı, kardeşlik, birlik ve beraberlik bağlarının pekiştirildiği bir ortam olarak bilinmiş ve yaşanmıştır.

Bilhassa gölgesi üzerimize düşen ramazan-ı Şerif, ihtivâ ettiği oruç, teravih, sadaka, fitre ve diğer ibadetleriyle kulları her yıl farklı bir iklimde yaşatır. Oruç, diğer zamanlarda merhametsizlikten tıkanmış olan gönül damarlarını açar. Yürekleri ötelerdeki muzdarip ve yalnızların civârına sevk eder.

Ramâzan-ı Şerif'te Orucun bize öğrettiği ve bizi içerisinde yaşattığı merhamet âlemi öyle ilâhi bir rahmettir ki, onda nice âlemler sema halindedir.

Ramâzan müslümanı bir iman vecdi içerisinde yaşatacak, nefsinin tasallutundan kurtararak rûhunu derinleştirecek ve zarifleştirecek saik ancak merhamettir. Merhametin meyveleri ise, cömertlik, tevâzu, hizmet, affedebilme ve hasedden kurtulmadır.

Ramâzan-ı Şerif'te derinleşen ruhlarımız bize hizmeti kolaylaştırır. Zira hizmet, ruh olarak nefsinden taşıp insanlara ve mahlûkata yayılmak suretiyle Allâh'ı aramaktır.

'Onbir ayın sultanı' zaman dilimini yılda bir yaşayan, topluma yön veren söz sultanlarından Ramazaniyye de karşılaştığımız temasları:

'Gündüz çıkarır zevkini rindân Ramazanın

İftâr sefâsın dahem eyl-i şikem eyler' (Neş'et)

'Sad şükr gelen mâh-i şerîf-i Remezândır

Hakk'ın niam ü rahmeti mebzûl-i cihândır' (Enderunlu Vâsıf)

'Ramazân ayını gördüm feleğin bâmında

Bir kenârî güzele benzer Oruç nâmında' (Seyyid Vehbî)

'Ramazan ayı gerek açıla cennet kapusı

Ne revâ kim ola mey-hâne kapusı baglu' (Fuzuli)

'Yine firkat nârına yandı cihan

Hasreta gitti mübarek Ramazan

Nur ile buluştu Âlem yeni can

Firkata gitti mübarek Ramazan

İndi Kur'an sende ey nuru güzel

Leyle-i Kadr'inde ey kadri güzel

Gitti ey tehlil ü tekbiri güzel

Elveda gitti mübarek Ramazan' (Niyazi Mısri)

Ramazan manilerinden bir fasıl:

'Haktan bize geldi ihsan

Müşkül işler oldu âsan

Bu gecemiz ibtidâdır

Ey mâh-ı sultan merhaba

Hakk'ın bize ihsanısın

Hem ayların sultânısın

Sen bir saâdet kânısın

Ey mâh-ı sultan merhaba'

(Fasl-ı ramazandan)

Ramazan ayını süsleyen bekçi ve davulculara ait birkaç maniyi burada alalım:

'Besmele ile çıktım yola

Selam verdim sağa sola

Ver efendim bahşişimi

Ramazan mübarek ola'

'Buna ramazan derler

Şeker şerbet tatlı yerler

Adet böyle kurulmuştur

Davulcular mani söyler

Ramazanla ilgili son yüzyıl şairlerimizin yaklaşımları:

'Yâ Rab, şu muazzam ramazân hürmetine,

Kaldır aradan vahdete hâil ne ise

Yâ Rab, şu asırlarca süren tefrikadan

Artık ezilip düşmesin ümmet ye'se

Mâdâm ki verdin bize bir rûh-ı nevîn

Yâ Rab, daha bir nef'ha-i te'yîd insin' (Ramazan, M. Akif Ersoy)

'Bu kaçıncı Ramazan, daha kaç tane kaldı'

Renk uçuk, nakış silik, ocak sönük' ne kaldı'' N.F. Kısakürek

'Ey oruç, diriltici rüzgâr, İslam baharı

Ey insan ruhuna inip yüce ilham dağından

Kevser içirir, Ab-ı hayat boşalt kristal bardağından

Susamış ufuklar insan kalbinin ufuklarına' (İnsan ve Oruç, Sezai Karakoç)

Evet. Oruç, hayatımızı tanzim etme, yani sadece yeme, içme ve cinsel temastan uzak durma değil, belki bunların yanında, bu yasaklar devam ettiği sürece Yaratanı hatırda tutma ve onunla olmak, insan olma halimizi hatırlatıyor bize'

Rabbim bizi bu ramazanda nefsimizle baş başa bırakma' Amin.

Mehmet Yürekli

13.08.10, adana