Faizsiz sigortacılıkta yeni dönem başlıyor

ANKARA - Zeynep Akyıl

Faiz hassasiyeti bulunan vatandaşlara yönelik, ortak risk paylaşımıyla dayanışmayı esas alan "katılım sigortacılığı"nda yeni dönem 20 Aralık'ta başlayacak.

Buna göre, katılım sigortacılığı faaliyetinde bulunacak şirketler, katılımcıların birikimlerini faiz içermeyen finansal araçlarda değerlendirecek.

Sigorta şirketi, vekalet, mudarebe (emek-sermaye ortaklığı çerçevesinde kar paylaşımı esası) ile bu ikisinin karmasından oluşan hibrit modelde veya danışma komitesinin onaylayacağı başka bir modelde faaliyette bulunabilecek.

Katılımcılarla şirket arasındaki mudarebe modelinde paylaşım oranının veya vekalet modelinde vekalet ücretinin sigorta sözleşmesi öncesinde belirlenmesi zorunlu olacak. Şirketin katılımcılar lehine yaptığı değişiklikler hariç, ilgili yıl için önceden belirlenen ücret ve oranlar değiştirilemeyecek.

Şirket, risk fonunun yasal ve idari yükümlülüklerini yerine getirmede yetersiz kalması ve alınan reasürans veya katılım reasüransı korumasının yeterli olmaması halinde, yaşanan açığı likidite imkanıyla kapatacak.

Sigorta şirketi, katılımcıların katkılarından oluşan risk fonuyla sermayedarlarının ve üyelerinin fonunu ayrı yönetecek. Şirket, katılımcıların birikim amaçlı katkı primi ödemelerinin ve bunların katılım finans ilkelerine uygun yatırım araçlarından elde edilen getirilerinin takip edildiği "katılımcı yatırım fonu"nu yönetecek.

Tazminat ve reasürans/katılım reasüransı ödemeleri, acente komisyon masrafları ve yasal yükümlülükler dahil, sigorta faaliyetleriyle ilgili bütün masraf ve komisyonlar risk fonundan katılımcılar adına şirket tarafından karşılanacak.

Vatandaşa bakiye iadesi

Şirket, her dönem sonunda risk fonu için genel kabul görmüş aktüeryal ve katılım finans prensiplerine uygun bakiye hesaplaması yapacak. Söz konusu hesaplama sonrası fonda oluşan açık veya fazla, şirketin internet sitesinden duyurulacak.

Söz konusu bakiyenin fazla vermesi durumunda, bu tutarın, "katkı primlerinin düşürülmesi için kullanılması", "gelecekteki öngörülemeyen riskler için ihtiyat fonunun ayrılması", "şirketin pay almasına müsaade edilmeksizin, tamamen ya da kısmen katılımcılar arasında paylaştırılması", "danışma komitesinin onaylayacağı başka bir şekilde değerlendirilmesi" mümkün olacak.

Bakiyenin tamamen ya da kısmen katılımcılara dağıtımı şu yöntemlerden biriyle yapılacak:

- Bakiye, ilgili dönemde tazminat alıp almadıklarına bakılmaksızın, ödedikleri katkı primlerine göre bütün katılımcılara dağıtılabilecek.

- İlgili dönemde, hiçbir tazminat almayanlara dağıtılabilecek.

- İlgili dönemde, tazminat alıp almadığına bakılmaksızın fona pozitif katkı sağlayan tüm katılımcılara verilebilecek.

- Danışma komitesinin onaylayacağı başka bir usulle dağıtma yöntemi seçilebilecek.

Şirket, bakiye iadesinin yazım yılından itibaren kaç yıl sonra dağıtılacağını, faaliyet gösterilen branşla ürünün özelliğini dikkate alarak ve şirket aktüerinin onayı sonrası danışma komitesinin uygun görüşüyle belirleyecek.

Danışma komitesi oluşturulacak

Katılım sigortacılığı faaliyetinde bulunan şirketler, danışma komitesi oluşturarak faaliyetlerinin katılım sigortacılığıyla katılım finans ilkelerine uygunluğunun takibini sağlayacak. Şirketler bu faaliyeti, dışarıdan hizmet alımıyla gerçekleştirebilecek.

Katılım sigortacılığın sağlıklı takibi için, katılım sigortacılığı prensipleri çerçevesinde prim üretiminde bulunan tüm şirketler aylık dönemler itibarıyla verilerini Hazine Müsteşarlığına ve Türkiye Sigorta Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliğine gönderecek.

Pencere usulüyle faaliyet gösterene 3 yıl geçiş süreci

Sigortacılık Kanunu'nda belirtilen şartlara göre kurulan şirketlerden bazılarının ayrı bir şirket kurmadan katılım sigortacılığı ürününü de müşterilerine sunduğu uygulama olan "pencere usulü"yle çalışanların faaliyet süresi, yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 3 yılla sınırlı olacak. Hazine Müsteşarlığı, bu sürenin 2 yıl daha uzatılmasına karar verebilecek.

2023'te 30 milyar liralık prim ve fon büyüklüğü tahmini

Ekonomiden sorumlu Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek de katılım sigortacılığının finansal kapsayıcılık açısından Türkiye'de önemli bir potansiyele sahip olduğunu belirterek, katılım sigortacılığının önümüzdeki dönemde pazar payının artmasını beklediklerini ifade etmişti.

Şimşek, 2023 için katılım sigortacılığının payını yüzde 10 olarak hedeflediklerini, 2023 yılında 300 milyar liralık prim ve fon büyüklüğünün yaklaşık 30 milyar liralık kısmının katılım sigortacılığı ve emekliliği ürünlerinden oluşacağını tahmin ettiklerini bildirmişti.