Çocuklara anayasayı masalsı bir dille öğretiyor

İstanbul

Anayasanın biçimlendirdiği modern devlet düzenini herkesin anlayabileceği bir dille öyküleştiren Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ticaret Hukuku Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Ayşe Odman Boztosun'un, temel hak ve özgürlükleri öğrenmenin, her vatandaşın görevi olduğu bilinciyle kaleme aldığı "Anayasa Candır" adlı çalışması, öz güvenli, akıllı sorular soran, rahat ve içten bir Z-kuşağı genci, Zeyno'nun maceralarını konu alıyor.

Prof. Dr. Boztosun, temelini anne-çocuk metaforu üzerine inşa ettiği hikayede, "anayasa"yı "devlet"in annesi olarak betimlerken, "Devlet", annesi "Anayasa" sayesinde, zorba ve keyfi bir güç yoğunlaşmasına dönüşmekten korunuyor.

"Devlet"le maceradan maceraya koşan "Zeyno"nun hikayesi, okuyucuya hukukun üstünlüğünü ve anayasal düzeni farkına varmadan, masal dinlermiş gibi öğretiyor.

"Ortak ve kapsayıcı bir dil için çaba gösterdim"

Ayşe Odman Boztosun, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ufak bir çabayla, temel hak ve özgürlüklerin öğrenilebileceğini belirterek, "Anayasal düzeni anlayıp içselleştirerek, 'Devlet biziz.' diyebiliriz, demeliyiz. Bir vatandaş olarak bu bizim görevimiz." dedi.

12-13 yaş grubundan itibaren, okuyan herkesin rahatlıkla kitapla bağ kurabileceğini kaydeden Boztosun, "Ortak ve kapsayıcı bir dil yakalamak için çok çaba gösterdim. Sanırım başarılı da oldum. Annem de okudu, kızım da." diye konuştu.

Boztosun, "Zeyno"nun serüven boyunca karşılaştığı diğer karakterleri ise şu sözlerle anlattı:

"Karakterlerin bence en ilgi çekicileri 'Özgürlük Kelebekleri'. Anayasamız öncelikle özgürlüklerimizi güvence altına alıyor ve temel özgürlüklerimizin tümünü sayarak devletimizin bunları korumakla yükümlü olduğunu söyleyen başka bir belgemiz yok. Çeşitli özgürlüklerin kelebekleri var, 'Can Kelebekleri', 'Özel Hayatın Gizliliği', 'Konut Dokunulmazlığı', 'Din ve Vicdan Özgürlüğü', 'İfade Özgürlüğü', 'Bilim Özgürlüğü', 'Sanat Özgürlüğü' kelebekleri. Bu özgürlüklerin kelebeklerinin her biri, niteliklerine uygun birer şekle sahip. Örneğin Bilim Özgürlüğü, gece gibi karanlık siyah kanatlarının üstünde pırıl pırıl sarı yıldızlar olan bir kelebek. Bizler merak edip araştırdıkça ve öğrendikçe yıldızları daha çok ışıldıyor ve kanadındaki altın tozları diğer özgürlüklere bulaştıkça onlar da parlamaya başlıyor. Aslında kitabın merak ve öğrenmeye dair güçlü bir alt teması da var. Her zaman soran, sorgulayan, aklını kullanan bireyler olmalıyız. İçinde bulunduğumuz düzeni de sorgulayarak öğrenmeliyiz. Bunu da çocukların ve gençlerin öğrenmesini özellikle istedim."

Kitapta kişi haklarından sosyal ve siyasi haklara kadar tüm temel haklar yelpazesinin çiçeklerle anlatıldığını söyleyen Boztosun, böylece kitabı okuyan herkesin haklarını gözünde canlandırabildiğini ifade etti.

Kitaba özel emojiler tasarlandı

Prof. Dr. Boztosun, kitap için özel emojiler tasarlandığını aktararak, "Tespitlerimize göre dünyada ilk defa uygulandı. Kitabın içinde, kitap için özel olarak tasarlanan emojiler var. Anayasa karakteri bir damla ile tasvir edildiği için emojiler de damla formatında oldu. Zeyno’nun, Devlet’in yolculukları sırasındaki duygularını emojilerle ifade ettik." dedi.

Kitabının şu ana kadar kurumsal bir destek almadığını aktaran Boztosun, "İlk güçlü talebin gençlerden ve kadınlardan geleceğini öngörüyoruz." değerlendirmesinde bulundu.

Prof. Dr. Boztosun en iyi tanıtımın okurların beğenip birbirine tavsiye etmesiyle olduğunun altını çizerek,"Anayasa Candır karakterleri başlı başına bir ilgi objesine dönüşme potansiyeline sahip. Dolayısıyla 'Zeyno'dan başlayarak 'Anayasa', 'Devlet', 'Özgürlük Kelebekleri', 'Hak Çiçekleri' de başka projelere kaynaklık edecektir. Bunun tasarımlarını şimdiden yapmaya başladık. Çünkü kişiler artık imajlar üzerinden kavramları algılıyor, birbiriyle öyle iletişim kuruyorlar." ifadelerine yer verdi.

Ekim 2019'da On İki Levha Yayıncılık'tan çıkan kitabın "Küçük Prens" ve "Sofi’nin Dünyası"na benzetildiğini ifade eden Boztosun, doğu illerinden başlayarak, eserin ortaokul ve liselere ulaştırılmasına yönelik bağışlanabileceği bir sosyal girişimcilik modeli üzerine çalıştıklarını sözlerine ekledi.