Türkiye ve Libya arasında hidrokarbon alanında mutabakat muhtırası imzalandı

Ankara/Trablus

❮❯

Türkiye'den Libya'ya üst düzey ziyaret

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, resmi ziyaret kapsamında bulunduğu Libya'nın başkenti Trablus'ta Libya Dışişleri ve Uluslararası İşbirliği Bakanı Necla Manguş ile ortak basın toplantısı düzenledi.

• Türkiye'den Libya'ya üst düzey ziyaret

Türkiye'nin, zor zamanlarında Libya'nın ve Libya halkının yanında olduğunu bundan sonra da hiç tereddüt etmeden yanında olacağını ve desteğini sürdüreceğini kaydeden Çavuşoğlu, "Batısıyla, doğusuyla, güneyiyle, Libya bizim için bir bütündür ve çok kıymetlidir. Milli birlik ve beraberliği engellemeye, kardeş kavgası çıkarmaya yönelik hamlelerin karşısında durmaya da Türkiye olarak devam edeceğiz. Bu anlayışla Libya'daki tüm kesimlerle de görüşüyoruz." ifadesini kullandı.

Türkiye'nin Libya halkına, kalıcı barış, huzur ve refahı bir an önce tesis etmeleri için her türlü desteği vermeye hazır olduğunu vurgulayan Çavuşoğlu, şunları kaydetti:

"Bunu tüm muhataplarımıza da vurguluyoruz. Libya'yla olan ilişkilerimiz gücünü ortak tarihimizden komşuluk ve kardeşlik bağlarımızdan alıyor. Bugünkü görüşmelerimizde ilişkilerimizi daha da ileriye taşıma taahhüdümüzü karşılıklı olarak vurguladık. Bugün Necla Hanım'ın da söylediği gibi iki tane anlaşma imzaladık. Hidrokarbonlar ve protokol alanlarındaki mutabakat muhtıralarını imzaladık. Şu anda arkadaşlarımız üzerinde müzakere etmeye devam ediyorlar. Bugün inşallah gaz alanında da bir mutabakat muhtırasını imzalayarak dönmüş olacağız."

Çavuşoğlu, halihazırda çok sayıda taslak belge olduğunu ve bu belgeler üzerinde iki tarafın müzakereleri yapıcı bir şekilde sürdürdüğünü belirterek, "İlişkilerimizin hukuki zeminini güçlendirecek, iki ülke arasındaki bağları güçlendirecek bu anlaşmaları da bir sonraki Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi toplantısında imzalamayı düşünüyoruz ve bunun da hazırlıklarını Necla Hanım'la birlikte yapacağız." diye konuştu.

"(Türkiye-Libya anlaşmaları) Üçüncü ülkelerin, iki egemen ülkenin imzaladığı anlaşmaya müdahale etmeye hakkı yoktur"

Yunanistan ve Fransa'nın Türkiye ile daha önce imzalanan deniz yetki alanları mutabakat muhtırasına yönelik itirazlarda bulunduğunu belirten bir gazetecinin, "Türkiye ve Libya'nın bugün imzaladığı muhtıralara yönelik tepkiler olabilecektir ancak bunun imzalanmasının arkasında dünyanın içinden geçmekte olduğu enerji krizi vardır diyebilir miyiz?" şeklindeki sorusunu yanıtlayan Çavuşoğlu, "Elbette dünyada enerji krizi var ama Türkiye olarak biz bugün enerji arz güvenliği bakımından sıkıntı çeken bir ülke değiliz." dedi.

Çavuşoğlu, Türkiye'nin izlediği akıllı politikalar sayesinde enerji konusunda bir transit ülke olduğunun altını çizerek, şöyle devam etti:

"Özellikle Doğu Avrupa ve Balkanlar'daki ülkelere de bu anlamda yardım etmeye çalışıyoruz., hem elektrik hem de doğal gaz tedariki konusunda. Azerbaycan'da üretilen doğal gazın bu ülkelere ulaştırılması konusunda.

Fakat bugün geçmişte imzaladığımız anlaşmalar, bugünkü imzaladığımız anlaşmalar iki egemen devlet arasında Libya ve Türkiye arasında kazan-kazan anlayışıyla imzalanan anlaşmalardır. Dolayısıyla üçüncü ülkelerin, iki egemen ülkenin imzaladığı anlaşmaya müdahale etme hakkı yoktur. Onların ne düşündüğü önemli değil. Önemli olan, bizim imzaladığımız anlaşmalar iki ülke ve iki ülke halkına faydalı mı, faydalı değil mi? Biz buna bakarız. İmzaladığımıza göre de burada karşılıklı fayda görüyoruz, kazan-kazan anlayışıyla.

Biz her alanda Libya ile ilişkilerimizi daha da geliştireceğiz. Libya'nın üçüncü ülkelerle ilişkilerini geliştirmesinden biz ancak memnuniyet duyarız. Libya'nın egemen bir devlet olduğunu o ülkeler de unutmasınlar. Olumsuz anlamda Libya'nın içişlerine karışmayı bıraksınlar."

"Libya ile birlikte çalışmaya devam edeceğiz"

Türkiye'nin Libya'ya ve Libya halkına, bu ülkenin istikrarına, güvenliğine desteğini yinelemek için bugün Trablus’ta bulunduklarını kaydeden Çavuşoğlu, "Bunun göstergesi olarak da geniş bir heyetle geldik." dedi.

Heyette Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Ticaret Bakanı Mehmet Muş, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun ve Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın ve çeşitli yetkililerin bulunduğunu belirten Çavuşoğlu, Libya'da 27 Ağustos'ta yaşanan çatışmalarda hayatını kaybedenler için taziyelerini bildirdi.

Çavuşoğlu, sahada büyük fedakarlıklarla tesis edilen sükunetin kalıcı barış ve istikrara evrilmesi için Libya ile birlikte çalışmaya devam edeceklerini belirterek, "Güvenlik ve Askeri İşbirliği Mutabakat Muhtırası, istikrar yolunda önemli bir mihenk taşıdır. Bu kapsamdaki çalışmalarımızı Libya'nın düzenli bir orduya kavuşması için iş birliği içerisinde sürdüreceğiz." diye konuştu.

Türkiye'nin Akdeniz'i tüm kıyıdaş ülkelerin hakça yararlandığı barış denizine dönüştürme hususundaki kararlılığının tam olduğunu vurgulayan Çavuşoğlu, "O nedenle Sayın Cumhurbaşkanı'mız, Avrupa Birliği'ne de bir ortak Doğu Akdeniz Konferansı teklifinde bulunmuştur. Şimdi Avrupa Birliği'nden bu konuda olumlu cevap bekliyoruz." dedi.

"Ticari ilişkilerimizi kazan-kazan anlayışıyla daha da geliştirmek istiyoruz"

Türkiye’nin ilerleyen süreçte Libya ile ikili ekonomik iş birliğini güçlendirmek için çeşitli mekanizmaları etkin şekilde kullanması gerektiğini söyleyen Çavuşoğlu, şunları kaydetti:

"Karma Ekonomik Komisyonu toplantısına hazır olduğumuzu bugün Ticaret Bakanımız, Sayın Başbakan'la (Dibeybe) yaptığımız toplantıda vurguladılar. Ticari ilişkilerimizi kazan-kazan anlayışıyla daha da geliştirmek istiyoruz. İş insanlarımızın Libya'ya dönmesini ve Libya'da yarım kalan projeleri tamamlamasını ve yeni projeleri de hayata geçirmesini teşvik ediyoruz. Bu konuda da Libya hükümetiyle birlikte çalışmaya devam edeceğiz."

Türk Hava Yolları'nın tekrar uçuşlarına başlaması için Libya tarafıyla çalıştıklarını belirten Çavuşoğlu, "Havaalanlarında gerekli tedbirlerle ilgili Libya tarafının attığı adımları memnuniyetle karşılıyoruz. Önümüzdeki süreçte Türk Hava Yolları'ndan uzman arkadaşlarımız, tekrar Trablus ve diğer şehirlere gelerek incelemede bulunacaklar ve bu uçuşların da en kısa sürede başlamasını istiyoruz. Biz Libya'dan uçma teklifinde bulunan tüm firmalara 'evet' dedik, izin verdik ve çok sayıda firma da şu anda Türkiye ve Libya arasında uçuşlar gerçekleştiriyor." diye konuştu.

Çavuşoğlu, şartlar olgunlaştığında Türkiye'nin Bingazi Başkonsolosluğunu yeniden açacağının altını çizerek, "Diğer taraftan parlamentolar arası temaslara da önem veriyoruz. Türkiye Büyük Millet Meclisi Libya Dostluk Grubu'nun da önümüzdeki haftalarda Libya'ya bir ziyareti gerçekleşecek." dedi.

Libya'da yaptığı görüşmelerde bu ülkenin güvenli ve müreffeh bir gelecek inşa etmesi için seçimlerin bir an önce düzenlenmesi gerektiğini vurguladıklarını belirten Çavuşoğlu, "Siyasi kulvarda çözümün diyalogdan geçtiğini de belirttik. Tüm kesimleri mevcut uzlaşı yoluyla çözmeleri için teşvik etmeyi de sürdüreceğiz. Temsilciler Meclisi ve Yüksek Devlet Konseyinin hukuki altyapı çalışmalarını daha fazla geciktirmeden tamamlamalarını da bekliyoruz." diye konuştu.

Çavuşoğlu, uluslararası toplumu Libya'nın huzur ve istikrarını bozacak adımlardan imtina etmeye ve Libyalıların bu yöndeki çabalarını desteklemeye çağırarak, Türkiye'nin Birleşmiş Milletler'in bu bağlamda oynayacağı kolaylaştırıcı role de önem verdiğini söyledi.

Türkiye'nin Libya'da Başkanlık Konseyi'nin başlattığı ulusal uzlaşı sürecini kıymetli gördüğünü ve gerekli desteği vermeye hazır olduğunu kaydeden Çavuşoğlu, "Biz bugüne kadar olduğu gibi bundan sonraki süreçte de Libyalı kardeşlerimizin yanında olmaya devam edeceğiz." dedi.

"Güzel olan, Libya'da tüm kesimlerin de bu anlaşmayı güçlü bir şekilde desteklemesidir"

Gaz alanında Türkiye ile Libya arasında mutabakat muhtırasının maddelerinin neyi öngördüğüne ilişkin soruya ilişkin Çavuşoğlu, "Biraz önce imzaladığımız hidrokarbon anlaşması hem karada hem denizde ve yetki alanlarımızda kazan-kazan anlayışıyla Türk ile Libya firmalarının birlikte araştırma, sondaj gibi iş birliğine gitmesini hedefliyor." dedi.

Çavuşoğlu, gaz anlaşmasının enerji bakanları arasında müzakere edildiğini belirterek, imzalandıktan sonra içeriğinin açıklanacağını söyledi.

Deniz yetki alanları anlaşmasıyla ilgili yanlış anlaşılma ihtimalinin söz konusu olduğuna dikkati çeken Çavuşoğlu, "Bu, iki egemen ülke arasında imzalanan bir anlaşmadır. Bu anlaşma yürürlükte olan bir anlaşmadır. Ayrıca hem Türkiye hem de Libya böyle bir anlaşmayı imzaladığını BM'ye bildirmiştir. Biz kıta sahanlığımızın sınırlarını da BM'ye kaydettirdik. Şimdi Libya'nın yapması gereken de kendi kıta sahanlığı ve deniz yetki alanlarını belirleyerek onu da BM'ye kaydettirmesidir." dedi.

Çavuşoğlu, deniz yetki alanları anlaşmasının hem Türkiye hem de Libya'nın çıkarlarını güvence altın alan bir anlaşma olduğunun altını çizerek, "Güzel olan, Libya'da geçmişte farklı pozisyonlarda bulunduğumuz tüm kesimlerin de bu anlaşmayı güçlü bir şekilde desteklemesidir." ifadesini kullandı.

"Libya'yla ticaret hacmimiz 4 milyar doları aşacak görünüyor"

Çavuşoğlu, Türkiye ile Libya arasında yerel para birimleriyle ticaret yapılmasına ilişkin, "Biz Türkiye olarak yerel paralarla ticareti teşvik ediyoruz. Bu anlamda mili paralarla ticaret yaptığımız ülkeler var. Bunun oranını da arttırmaya çalışıyoruz. Ayrıca merkez bankalarımız arasında swap anlaşması da imzalanıyor. Dolayısıyla Libya'yla ticaret hacmimiz 4 milyar doları aşacak görünüyor." dedi.

Gerek milli para gerek takas yöntemleriyle ticaretin mümkün olduğunu kaydeden Çavuşoğlu, Türkiye olarak bu tarz bir ticareti arzu ettiklerine dikkati çekti.

"Türkiye olarak Libya'nın seçimle ilgili çalışmalarını destekliyoruz"

Çavuşoğlu, Libya'da seçimlerin yapılmasıyla ilgili, "Seçim sürecinin Libyalıların karar alacağı bir süreç olması gerekiyor. Bir yol haritasının belirlenmesi lazım. Seçimden önce gerekli yasal düzenlemelerinin de yapılması gerekiyor." dedi.

Seçim sonuçlarının herkes tarafından kabul edilmesi için gerekli düzenlemelerin de uygun şekilde yapılması gerektiğine dikkati çeken Çavuşoğlu, "Tüm teknik çalışmaların öyle düzenlenmesi gerekiyor ki seçimin şeffaf, adil ve demokratik şekilde gerçekleşmesi gerekiyor. Seçim sonuçları herkes tarafından kabul edilmeli." dedi.

Çavuşoğlu, "Türkiye olarak biz Libya'nın seçimle ilgili çalışmalarını destekliyoruz. Bir an önce bu yol haritasının netleşmesinin de Libyalılar için yararlı olduğunu düşünüyoruz." ifadelerini kullandı.

Menguş: Anlaşmalar iki dost ülke arasındaki tarihi ilişkilerin derinliğini göstermektedir

Libya Dışişleri ve Uluslararası İşbirliği Bakanı Menguş da Çavuşoğlu ile görüşmesinde iki ülkeyi ilgilendiren konuları ele aldıklarını belirterek, enerji başta olmak üzere güvenlik, telekomünikasyon, medya, diplomasi ve protokol gibi çeşitli meselelerin konuşulduğunu aktardı.

Libya Dışişleri Bakanı, "İki ülke arasında petrol enerjisi ve hidrokarbonlar alanlarında mutabakat muhtırası imzaladık. Söz konusu anlaşmalar iki dost ülke arasındaki tarihi ilişkilerin derinliğini göstermektedir." dedi.

Özellikle Ukrayna krizinin dünya ekonomisini etkilediği bir ortamda protokolün önem arz ettiğine işaret eden Menguş, görüşmelerde Libya-Türk Stratejik Konseyi toplantıları hazırlıkları konusunu da değerlendirdiklerini söyledi.

Menguş, Çavuşoğlu ile ayrıca Libya'da seçimlerin yapılması ve siyasi istikrar konusunu ele aldıklarını belirterek, "Bu konuda bütün tarafların sorumluluklarını ortaya koyan bir yol haritası belirlenmesi ve bunun uluslararası toplum tarafından desteklenmesi konusunda fikir birliğine vardık." dedi..

Seçimlerin gerçekleştirilebilmesi için bazı adımların atılmasının gereğini konuştuklarını dile getiren Menguş, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Yasama kurumlarının anayasal altyapıyı hazırlamasında yasama organlarının uzlaşma sağlayamaması durumunda referanduma veya Anayasa Mahkemesine başvurulacak. Anayasal altyapı hazırlanması durumunda ise Temsilciler Meclisi uygulama için kanun çıkaracak. Bu adımların sonlandırılmasının ardından Libya Yüksek Seçim Kurulu seçimler için bir takvim belirleyecek. Ulusal Birlik Hükümeti ise seçimleri güvenlik ve lojistik olarak destekleyecek."

Yasama ve yürütme kurumlarının ortak çalışması gerektiğine vurgu yapan Menguş, "Libya’da seçimlerin yapılması herkesin sorumluluğundadır. Uluslararası toplumun Libya’daki barışçıl ve demokratik süreci engellemek isteyen ülkeler konusunda üzerine düşeni yapmasının altını çiziyoruz." dedi.

Türk heyeti, Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Dibeybe ile bir araya geldi

Bu arada, resmi ziyaret kapsamında Libya'da bulunan Çavuşoğlu ile Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Ticaret Bakanı Mehmet Muş, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun ve Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Büyükelçi İbrahim Kalın'dan oluşan heyet, başkent Trablus’ta, Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe'yle bir araya geldi.

Görüşme sırasında söz alan Bakan Çavuşoğlu, konuşmasına Türk heyeti adına Libya Başbakanı Dibeybe'yi ve heyetini selamlayarak başladı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın ve Türk halkının selamını getirdiklerini söyleyen Çavuşoğlu, bugün bir kez daha Trablus'ta bulunmaktan büyük memnuniyet duyduklarını dile getirdi.

Bakan Çavuşoğlu, "Ağustos sonunda yaşanan gelişmelerden sonra Libya'ya ve Libya'nın güvenliğine, istikrarına desteğimizi vurgulamak için bugün arkadaşlarımızla beraber Trablus'tayız" diye konuştu.

Libya Başbakanı Dibeybe de Libyalıların Türk halkıyla iş birliğinin güçlendirilmesini arzuladığını ifade ederek, iki ülke arasındaki ilişkileri güçlendirmeye çalıştıklarını vurguladı.