Torba yasa tasarısı TBMM Başkanlığına sunuldu

TBMM

Bazı Vergi Kanunları ile Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı, TBMM Başkanlığına sunuldu.

Maliye Bakanı Ağbal'dan 'torba yasa' açıklaması

Tasarıyla, Telgraf ve Telefon Kanunu'nda değişiklik yapılarak; hazine payı, evrensel hizmet katkı payı ve Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunun masraflarına katkı payı uygulamasında tereddütlere ve ihtilaflara neden olan hususları çözüme kavuşturacak yeni bir sistem kurulacak.

İmtiyaz sözleşmeleri kapsamında yetkilendirilen işletmecilerin ödemekle yükümlü olduğu kurum masraflarına katkı payının matrahı, işletmecilerin yıllık net satışları olarak belirlenecek.

Buna göre, kurum tarafından sayısı sınırlandırılarak ulusal çapta, kamuya açık mobil elektronik haberleşme hizmeti sunmak üzere; imtiyaz sözleşmeleri veya yetkilendirilen işletmeciler, aylık brüt satışlarının yüzde 15'ini Hazine payı olarak ödeyecek.

Tasarıyla, Telgraf ve Telefon Kanunu'na geçici madde eklenerek; elektronik haberleşme sektöründe yaşanan ihtilafların giderilmesi ve kamu alacağının bir an önce tahsili amaçlanıyor.

"Terk edilmiş gemiler" sorunu gideriliyor

Tasarıyla, "terk edilmiş gemiler" ya da sahibi belli olsa bile "üzerinde takyidat bulunan terkedilmiş gemiler" sorunu gideriliyor.

Buna göre, liman başkanlığı idari sorumluluk sahasında can, mal, çevresel risk taşıyan, seyir ve seferin selametine engel olabilecek vaziyette karaya oturan, yan batık, batık, terk edilmiş veya atıl halde bulunan gemileri ve eşyasını çıkaracak ya da bulunduğu yerden kaldıracak. Bu süre 45 günden fazla olamayacak.

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının uygun görüşüyle; Atatürk Orman Çiftlik Müdürlüğü ile Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı arasında yapılacak protokolle, çiftlikteki hayvanat bahçesinin Ankara Büyükşehir Belediyesi lehine tesis edilen kullanma hakkı süresi 10 yıldan 30 yıla çıkarılacak.

Şans oyunlarında vergi artıyor

Tasarıyla, Futbol ve Diğer Spor Müsabakalarında Bahis ve Şans Oyunları Düzenlenmesi Hakkında Kanun'da değişiklik yapılarak, bayiliklere ilişkin ibareler madde metninden çıkarılıyor. Böylece bayiliklerin verilmesine ilişkin tereddütlerin giderilmesi amaçlanıyor. Bayilik verme işlemlerinin tamamı veya bir kısmı başbayi tarafından gerçekleştirilebilecek.

Şans Oyunları Hasılatından Alınan Vergi, Fon ve Payların Düzenlenmesi Hakkında Kanun'da tanımlanan şans oyunları ile gerçek ve tüzel kişilerce düzenlenen yarışma ve çekilişlerde kazanılan ikramiyeler için uygulanan yüzde 10 nispetindeki veraset ve intikal vergisi oranı yüzde 20 olarak uygulanacak.

Mükellef adresini bildirmeyebilecek

Tasarıyla, mükelleflerin ikametgah adresi değişikliklerini vergi dairelerine bildirme zorunluluğu kaldırılacak.

Vergi mükellefinin işyeri adresinde bulunamaması halinde MERNİS'te kayıtlı yerleşim yeri adresine gidilecek.

Tasarıyla, vergi muafiyeti tanınan vakıflar ile kamu yararına çalışan derneklere ait yükseköğretim yurtlarında barınan öğrenciler ve Kredi ve Yurtlar Kurumuna ait yurtlarda barınan öğrenciler ayrıştırılarak, ihtiyaç sahibi öğrencilerin eğitimlerini tamamlamaları için, kuruma ait yurtlardaki öğrencilerin barınmalarının önündeki süre kısıtlaması kaldırılacak.

Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu

Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu'na eklenen hükümle; taşıtın teslimi, ilk iktisabı ve ithalinde, hesaplanacak özel tüketim vergisi hariç, katma değer vergisi matrahını oluşturan değerler taşıt değeri olarak tanımlanacak.

Tasarıyla; otomobil, kaptıkaçtı, arazi taşıtları ve benzerlerinin vergilendirme usulü değiştirilerek, mevcut vergilendirme ölçütlerine taşıt değeri de eklenecek.

Otomobil, kaptıkaçtı, arazi taşıtları ve benzerlerine ait vergi tutarlarının Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Birliği tarafından her yılın ocak ayında ilan edilen kasko sigortası değerlerinin yüzde 10'unu aşması halinde, taşıtlara ait vergi tutarlarını, bir önceki satırdaki aynı yaş grubunda bulunan taşıtlara isabet eden vergi tutarı olarak belirlemeye, bu oranı yüzde 4'e kadar indirmeye ve kanuni oranına kadar artırmaya Bakanlar Kurulu yetkili olacak.

Değerli Kağıtlar Kanunu'nda değişiklik

Değerli Kağıtlar Kanunu'nda değişiklik yapılmak suretiyle, değerli kağıtlar Maliye Bakanlığının muvafakati ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarınca hazırlanıp basılabilecek veya elektronik belge olarak düzenlenebilecek.

Gümrük Vergisinden muaf olan ürünler için muafiyetler kaldırılarak, bunun yerine vergi had ve nispetleri sıfır olarak belirlenecek. Ayrıca Bakanlar Kuruluna, Gümrük Giriş Tarife Cetveli'nde yer alan eşyaların gümrük vergisi had ve nispetlerini 50'ye kadar yükseltme, sıfıra kadar indirme veya cetveldeki had ve nispetleri yüzde 50'sine kadar artırma yetkisi verilecek.

Damga Vergisi Kanunu'nda düzenleme

Tasarıyla Damga Vergisi Kanunu'nda değişiklik yapılmak suretiyle maktu ile nispi damga vergilerinin artırılması ve indirilmesine ilişkin Bakanlar Kuruluna verilen yetkinin, kağıt türleri itibarıyla birlikte veya ayrı ayrı kullanılması sağlanacak.

Aynı kanunda yapılan bir diğer düzenlemeyle kamu özel iş birliği projelerinin finansmanı için yurt dışında ihraç edilen menkul kıymet karşılığında fon temin etmek üzere kurulan özel amaçlı kuruluşların, bu fonları proje yüklenicisi firmalara kullandırmasına ilişkin düzenlenen kağıtlar ile bunların teminatı ve geri ödenmesine ilişkin işlemler nedeniyle düzenlenen kağıtlara damga vergisi istisnası sağlanacak. Bu kağıtlar Harçlar Kanunu'nda yapılacak düzenleme ile yargı harcı dışındaki harçlardan da istisna olacak. 

Kurumlar Vergisi Kanunu uyarınca transfer fiyatlandırması ile ilgili yöntem belirleme anlaşmalarında (Peşin Fiyatlandırma Anlaşmaları) alınan 57 bin TL harç kaldırılacak.

Merkez Bankası ile ilgili düzenlemeler

Türk Ticaret Kanunu'ndaki değişikliklere paralel olarak Merkez Bankası içinde yer alan Denetleme Kurulu kaldırılacak. 

Ayrıca Merkez Bankasına görevlerini yerine getirebilmek amacıyla gerçek ve tüzel kişilerden bilgi isteme yetkisi tanınacak. 

Bilgilerin kapsamı, toplanması ve izlenmesi yöntemi, derlenmesi, saklanması, paylaşılması, doğruluğunun denetimi sürecinde bağımsız denetimin de yer alması gerektiğinde teknik danışmanlıktan da yararlanılması gibi uygulama ayrıntılarının belirlenmesi hususunda bankaya yetki verilecek. 

Merkez Bankasına verilen gerçek ve tüzel kişilerden bilgi isteme yetkisinin etkin, doğru, kamu yararına uygun sonuçlar vermesini sağlamak üzere düzenleme yapılacak. 

Düzenlemeler doğrultusunda Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Kanunu'nun bankanın Denetleme Kuruluna ilişkin hükümleri de yürürlükten kaldırılacak. 

Emlak Vergisinde değişiklik

Tasarıyla Emlak Vergisi Kanunu'na geçici madde eklenerek, takdir komisyonlarınca 2018 yılı için takdir edilen asgari ölçüde arsa ve arazi metrekare birim değerlerinin, 2017 yılında uygulanan birim değerlerin belirli bir yüzdesini geçmemesi sağlanacak.

Buna göre, takdir komisyonlarınca 2017 yılında 2018 yılı için takdir edilen asgari ölçüde, arsa ve arazi metrekare birim değerlerinin 2017 yılı için uygulanan birim değerlerinin yüzde 50'sinden fazlasını aşması durumunda, 2018 yılına ilişkin bina ve arazi vergi değerlerinin hesabında, 2017 yılı için uygulanan asgari ölçüde arsa ve arazi metrekare birim değerlerinin yüzde 50 fazlası esas alınacak.

Mevsimlik tarım işçilerine yönelik düzenleme 

Tasarıyla Kimlik Bildirme Kanunu'nda düzenlemeye gidilerek mevsimlik tarım işçisi olarak bir başka ilde çalışmak amacıyla geçici yer değiştirenlerin kimlik bildirimlerinin bu kişilerin yaşadıkları geçici yerleşim alanlarında doğrudan kolluk kuvvetlerince alınması sağlanacak. 

Bakıma ihtiyacı olan engellilere özel bakım merkezlerinde sunulacak bakım hizmetinin karşılığı olarak belirlenecek kişi başına verilecek aylık bakım ücreti ile bakıma ihtiyacı bulunan engellilerin evde bakımına destek için verilecek aylık sosyal yardım tutarı Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ile Maliye Bakanlığınca müştereken belirlenecek. 

Milli Sivil Havacılık Güvenlik Kurulu oluşturulacak

Tasarıyla Türk Sivil Havacılık Kanunu'nun "Güvenlik tedbirleri" başlıklı maddesi, "Milli Sivil Havacılık Güvenlik Kurulu ve havacılık güvenliği" şeklinde içeriği de geliştirilerek yeniden düzenlenecek. 

Buna göre, tüm sivil havacılık faaliyetleri ile sivil havacılık tesis ve eklentilerinin yasadışı eylemlere karşı korunması amacıyla uluslararası uygulamalara uygun olarak gereken mevzuatı hazırlamak, denetlemek, uygun eğitimlerin alınmasını sağlamak ve Türkiye'yi uluslararası kuruluşlar nezdinde temsile Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı yetkili olacak. Bakanlık, bu görevini öncelikle İçişleri Bakanlığı olmak üzere diğer kurum ve kuruluşlar ile koordineli yürütecek. 

Sivil havacılık güvenliği ile ilgili politikaların belirlenmesi ile kurumlar arasında koordinasyonun sağlanmasından sorumlu olmak üzere, İçişleri Bakanlığı Müsteşarı veya güvenlikten sorumlu Müsteşar Yardımcısının başkanlığında, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Müsteşarları veya Müsteşar Yardımcıları, Emniyet Genel Müdürlüğü ve Jandarma Genel Komutanlığı temsilcileri, Gümrükler Genel Müdürü ve Gümrükler Muhafaza Genel Müdürü, Sivil Havacılık Genel Müdürü ve Devlet Hava Meydanlan İşletmesi Genel Müdürünün katılımıyla Milli Sivil Havacılık Güvenlik Kurulu oluşturulacak.

KDV Kanunu

Tasarıyla Katma Değer Vergisi Kanunu'nda düzenlemeye gidilirek, Türkiye'de ikametgahı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi bulunmayanlar tarafından KDV mükellefi olmayan gerçek kişilere elektronik ortamda sunulan hizmetlere ilişkin KDV'nin, Avrupa Birliği uygulamalarına benzer şekilde, bu hizmeti sunanlar tarafından beyan edilip ödenmesi sağlanacak. 

Cep telefonu abonelerinin yurt dışında yaptıkları kullanımlara ilişkin yurt dışındaki operatör tarafından, yurt içindeki operatöre verilen roaming hizmetine ilişkin bedel ile bunun yurt içindeki operatör tarafından aboneye yansıtılması, KDV'den istisna edilecek. Söz konusu hizmetlere ilişkin bedeller, Özel İletişim Vergisi'nden de istisna olacak.

Bankalara borçlu olanların ve kefillerinin borçlarına karşılık taşınmaz ile iştirak hisselerinin bankalara devir-teslimlerinde tanınan KDV istisnası, finansal kiralama ve finansman şirketlerine yapılan devir ile teslimlerde de sağlanacak.

FATİH Projesine vergi düzenlemesi 

Tasarıyla Eğitimde Fırsatları Artırma ve Teknolojiyi İyileştirme Hareketi (FATİH) Projesi kapsamında yapılan mal ve hizmet alımlarına ilişkin başta KDV olmak üzere, diğer vergi ve benzeri mali yükümlülüklerde istisna sağlanacak. 

Buna göre, Katma Değer Vergisi Kanuna geçici madde eklenerek düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren düzenlenen sözleşmelere istinaden Milli Eğitim Bakanlığı tarafından FATİH Projesi kapsamında yapılan mal ve hizmet alımlarında uygulanmak üzere, proje bileşenlerine ilişkin olarak, Milli Eğitim Bakanlığınca yapılan ithalatlar ile Bakanlığa yapılan mal teslimleri ve hizmet ifaları KDV'den müstesna olacak. Bu kapsamda yapılan mal teslimleri ile hizmet ifaları nedeniyle yüklenilen vergiler, vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan vergiden indirilecek. İndirim yoluyla telafi edilemeyen vergiler, istisna kapsamında işlem yapan mükellefin talebi üzerine iade edilecek. 

Maden arama ruhsatı

Tasarıya göre, çevresel etki değerlendirmesi işlemleri Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca, diğer izinlere ilişkin işlemler de ilgili bakanlıklar ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca çevresel etki değerlendirmesi sürecinde en geç 3 ay içinde bitirilecek. Aksi takdirde çevresel etki değerlendirmesi ve diğer izin başvurularıyla ile ilgili olumlu karar verilmiş sayılacak, Genel Müdürlük tarafından buna göre işlem yapılacak.

Maden arama ruhsatı alan, ancak arama döneminde gerekli çalışmaları yapmayan ruhsat sahiplerinin bu ruhsatları iptal edilecek. Maden işletme ruhsatı alan ancak yeterli üretim yapmayan ruhsat sahiplerinin ruhsatları da iptal edilecek.

Tasarıyla, işletme izin tarihinden itibaren son 5 yılın herhangi bir 3 yılında yaptığı toplam üretim miktarının, projede beyan edilen bir yıllık üretim miktarının yüzde 30'undan az olmaması sağlanarak atıl duran maden sahalarının etkin olarak değerlendirilmesi hedefleniyor. Buna göre, söz konusu oranın yüzde 30'dan az olması durumunda ruhsat sahiplerine 50 bin lira idari para cezası verilecek. İdari para cezasının uygulanmasından başlamak üzere takip eden üçer yıllık dönemde, toplam üretim miktarının projede beyan edilen yıllık üretim miktarının yüzde 30'undan daha az olması halinde ruhsat iptal edilecek.

Gazilerin kamuda atanması 

Tasarı, Terörle Mücadele Kanunu'nda da değişiklik yapıyor. Kanun kapsamında istihdam hakkı bulunan hak sahiplerinin, yaş sınırı aranmaksızın bu haktan yararlanması sağlanıyor.

Terörle mücadele sırasında yaralanan vazife malulleri ile 15 Temmuz FETÖ darbe girişiminin bastırılmasında yaralanan, ancak memur kadrolarına atanamayan ilköğretim, ortaokul ve ilkokul mezunları için de düzenleme yapılıyor. Tasarıyla, bu kişiler, hizmetli unvanlı kadro ve pozisyonlar yerine memur unvanlı kadro ve pozisyonlara atanabilecek. 

Ana, baba veya kardeşlerin istihdam hakkını kullanmaması durumunda eş veya çocuklardan toplam iki kişi bundan yararlanabilecek.

İşsizlik Sigortası Fonu

İşsizlik Sigortası Kanunu'nda değişiklik yapan tasarı, ödeme yapılacak döneme ilişkin işe giriş, emeklilik ve benzeri durumların tespit edilerek yersiz ödemelerin oluşmasını engellemek amacıyla işsizlik ödeneği ödeme tarihinin ayın beşinci gününde yapılmasını öngörüyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanına, işsizlik ödeneği başvurularının izleyen ayın sonuna kadar sonuçlandırılması, işsizlik ödeneğinin, her ayın beşinde aylık olarak işsizin kendisine ödenmesi ve ödeme tarihini öne çekilmesi konularında yetki veriliyor.

Tehlikeli ve çok tehlikeli işlerde çalışanların, Mesleki Yeterlilik Kurumu Kanunu kapsamında yetkilendirilmiş kuruluşlarının gerçekleştireceği sınavlarda başarılı olmaları halinde 31 Aralık 2017 tarihine kadar tamamı İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanan belge masrafı ile sınav ücretleri, 31 Aralık 2019 tarihine kadar karşılanmaya devam edilecek.

Organize Sanayi Bölgelerinde (OSB) 15 Nisan 2000 tarihinden önce bağımsız bölüm oluşturularak birden fazla kiracıya kiralanan tesisler, yapı kullanma izni, işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmış ya da kat mülkiyeti tesis edilmiş olması ve OSB'ce uygun görülmesi şartıyla, birden fazla kiracıya kiralanabilecek.

Bazı kamu lojmanları satışa çıkarılacak

Tasarı, Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanunu'nda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'a yeni düzenlemeler de ekliyor.

Savunma, güvenlik, adalet ve istihbarat hizmetlerini yürüten personel tarafından kullanılanlar hariç olmak üzere, genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin, döner sermayelerin, fonların, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları hariç özel kanunla kurulmuş diğer kamu idarelerinin, KİT'lerin ve bunların bağlı ortaklıkları ile müesseselerinin ve sermayesinin yüzde 50'den fazlası kamuya ait diğer ortaklıklar ve şirketlerin mülkiyetinde veya tasarrufunda bulunan kamu konutlarından 10 yılını dolduranlar, ekonomiye kazandırılacak. 

İhale yapıldığı tarihte görev, sıra ve hizmet tahsisli ve kat mülkiyeti kurulan kamu konutlarında oturanlar, ikamet ettikleri kamu konutunu öncelikli olarak satın alma hakkına sahip olacak. 

İhale bedeli öncelikli alım hakkı sahibi tarafından, peşin veya 4 yıla kadar kanuni faiziyle taksitli ödenebilecek. Peşin ödemelerde yüzde 10 indirim uygulanacak. Lojmanda oturan, almak istememesi halinde konutu 2 ay içerisinde boşaltacak.

Tasarı, Hazineye ait olup, belediye mücavir alan sınırları içinde tarımsal amaçlı kullanılan arazilerin kullanıcılarına doğrudan satışının önü açıyor. Satın alınan araziler sadece tarımsal amaçlı kullanılabilecek.

Kaçak tütün ile mücadele

Tasarıyla, kaçak sarmalık tütün ticaretiyle mücadele için de önemli düzenlemeler yapılıyor. 

Tütün üretiminde açık artırma sistemi kaldırılacak, tütün üretiminin sadece sözleşmeli olarak yapılmasına izin verilecek. Sözleşmeli üretim dışında tütün üretene idari, ticaretini yapanlara adli cezai müeyyide getirilecek. Sözleşmeli olarak ürettiği tütünü alıcısına satmayıp, yasa dışı yollardan satmak isteyenlere idari para cezası uygulanacak.

Makaron veya yaprak sigara kağıdına ticari amaçla sarmalık kıyılmış tütün doldurulması, satılması, bulundurulması ve nakledilmesi yasaklanacak. Bunları satanlara, satışa arz edenlere, bulunduran veya nakledenlere 3 yıldan 6 yıla kadar hapis cezası verilecek.

Makaron veya yaprak sigara kağıdı içine ticari amaçla kıyılmış tütün, parçalanmış tütün ya da tütün harici herhangi bir madde dolduranlara 20 bin liradan 100 bin liraya kadar idari para cezası verilecek.

Tasarıya göre diğer değişiklikler şöyle:

- Makinelerarası (M2M) haberleşme kullanımında büyük artışlar yaşanması nedeniyle M2M kullanımındaki artışın ülkeye sağlayacağı faydaların artırılması için M2M aboneliklerinden alınan telsiz ücretlerine muafiyet getirilecek.

- M2M cihaz üreticilerinin, yabancı menşeli operatörlere ait SİM kartlar yerine, Türkiye ile yetkilendirilmiş işletmecilere ait SİM kartların kullanımı cazip hale gelecek.

- Belediye ve bağlı idareler, mabetlerin yanı sıra eğitim kurumlarına, yurtlara, okul pansiyonlarına ve hastanelere de indirimli bedelle ya da ücretsiz olarak içme ve kullanma suyu verebilecek.

- Kolalı gazozlardan alınan yüzde 25 ÖTV, meyveli gazozların yanı sıra enerji içeceklerinden de alınacak.

- Vakıflar Genel Müdürlüğü ve mazbut vakıflara ait taşınmazların kira süresi azami üç yıl olacak ancak bu süre on yıla kadar artırılabilecek.

- Tüzel kişiliği kaldırılan köylerde Emlak Vergisi Kanunu'na göre alınması gereken emlak vergisi ile Belediye Kanunu uyarınca alınması gereken vergi, harç ve katılım paylarının alınması, 31 Aralık 2017 tarihinden 31 Aralık 2020 tarihine ertelenecek.

- Güvenlik amacıyla yapılan sınır aydınlatmalarına ait tesis, işletme ve tüketim giderlerini İçişleri Bakanlığı, toplumun ibadetine açılmış ve ücretsiz girilen ibadethanelerin genel aydınlatmasına ilişkin tüketim giderlerini Diyanet İşleri Başkanlığı ödeyecek.

- Halkın ücretsiz kullanımına açık ve kamuya ait park, bahçe, tarihi ve ören yerlerinin aydınlatılması genel aydınlatma tanımından çıkarılarak bu tesislerin aydınlatma giderleri ilgili kamu kurum kuruluşlarca ödenecek.