Tarihçi Ortaylı: 'Hilafeti, saltanatı kaldırırım, Cumhuriyeti ilan ederim.'

ADANA (AA) - Tarihçi ve akademisyen yazar Prof. Dr. İlber Ortaylı, "Her yerde her şeyi konuşan adam politikacı olmaz. Meslek olarak aykırıdır." dedi.

Ortaylı, Çukurova 11. Kitap Fuarı'nda, "Atatürk ve Cumhuriyet" konulu söyleşi yaptı.

Ortaylı, Mustafa Kemal Atatürk'ün "sağda solda konuşmadığını", daha çok temkinli ve susmayı tercih eden birisi olduğunu anlatarak, politik insanların hiçbir zaman "ehemle mühimi" birbirine karıştırmadıklarını ifade etti.

Bu durumun ikiyüzlülük olmadığını belirten Ortaylı, şunları kaydetti:

"En son söylenecek şeyi en başında söyleyen insanlar, ya delilerdir ya da fazla parlak olmayan adamlardır veya bizim zamanımızda görüldüğü üzere şarlatanlardır. Yani temsil ettiği ideolojiyi, temsil ettiği dünya görüşünü bir marifetmiş gibi en sonda yapacağı hatta yapamayacağı şeyi bangır bangır önceden söyleyen adamdır. Hiçbir akıllı adam da bunların etrafına gelmez zaten. Çerden çöpten insanları toplarlar etrafına bu çok önemli. Politika hayatınızda buna dikkat etmeniz lazım. Her yerde her şeyi konuşan adam politikacı olmaz. Meslek olarak aykırıdır. Atatürk yani Mustafa Kemal Paşa, kesinlikle hiçbir zaman hatta Sakarya Muharebesi'ni kazanıp müşir, mareşal unvanı ile gazi unvanını aldığı zamanda bile böyle bir şeyden söz etmemiş. 'Hilafeti, saltanatı kaldırırım, Cumhuriyeti ilan ederim.' Bu edilmiyor. Bu son derece önemli bir politikadır. Bu iki yüzlülük değildir, bu bir yoldur."

- "Hiç şüphesiz ki cumhuriyetler illa en demokratik rejimler değil"

Atatürk'ün cumhuriyetçiliğinin 1922'den sonra konuşulmaya başlandığını anlatan Ortaylı, Cumhuriyetin 1923'te ilan edildiğini hatırlatarak, şöyle devam etti:

"En çok vurgulanan cumhuriyet, Mustafa Kemal Paşa'nın, Halaskargazi Paşa'nın cumhuriyet fikri değil. Çeşitli görüşler var, 'hilafet olacağız, meclis hükümeti olacağız, şu olacağız, bu olacağız.' Tabii cumhuriyetçi tekerlemeler de var ama cumhuriyet fikri, ilanından bir müddet evvel canlanıyor. Buna karşı muhalefet ortaya çıkıyor. 'Bu cumhuriyet yarın ilan edilecek' diyor. O safhada bazı azı başları 'Gövde üstünde baş kalmaz' diyor. Artık bir tehdit unsuru kullanıyor ve cumhuriyetin en keskin, en lüzumlu idare olduğu konusunda hemfikir. Hiç şüphesiz ki cumhuriyetler illa en demokratik rejimler değil. Böyle bir şeye inanmayın. Cumhuriyet rejimi otomatik olarak en demokratik rejimi getirmiyor." 

Vatandaşların sesini yükseltmek ve seçimlere katılmak zorunda olduğunu ifade eden Ortaylı, "Vatandaş dediğin demokrasi yapacağım derken terbiyesizlik yapma hakkına sahip değildir." ifadelerini kullandı.

Konuşmaların ardından Ortaylı, katılımcılarla hatıra fotoğrafı çektirip, kitap imzaladı.