Sedat Yılmaz: Kripto para The End!

Bitcoin, Ethereum, Ripple ve diğer beş bine yakın para aracı ve yaklaşık 3,5 milyon yatırımcısıyla dünyada son dönemin efsanesi olan kripto para pazarı Türkiye'den geçer not alamadı. Merkez Bankası (TCMB) kripto paraya izin vermedi ve 'The End' dedi. Karar 30 Nisan'da yürürlüğe giriyor.

Olayın diğer yönü de şöyle:

Daha yakın zamana kadar yaklaşık 20 aracı kurumun dahi kripto para piyasasına girmek için hazırlık yaptığı ve bankaların pazar için yeni yeni yazılımlar geliştirmeye çalıştığı ülkemizde araç plakası gibi değerlenen 500 bin dolarlık en küçük aracı kurum fiyatları bile 5 -10 kat arttı... Kripto pazarı için yeni patentler ile kripto şirket kuruluşları havada uçuştu ve yetki belgesi 100 milyon dolardan başlar hale geldi ama neticede hevesler kursaklarda kaldı.

Piyasalardaki dalgalanmadan pek istediğini alamayan ve kripto para pazarını hedefleyen birçok aracı kurum böylece mevcut kazançlarıyla yetinmeye mecbur kaldı.

Yaklaşık 10 yıl önce Türkiye ile tanışan foreks işlemlerine Türkiye Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) yetki vermesiyle aracı kurum fiyatları da katlamış, değerleri tavan yapmıştı.

***

Mevcut kripto para pazarı hem resmi hem dini yönden yasaklandı.

TCMB, Resmi Gazete’de yayımlanan kararında, gayri maddi varlıklar olarak nitelendirdiği kripto paralarla ilgili hiçbir şekilde iş modellerinin geliştiremeyeceğini, ödeme ve elektronik para kuruluşlarının kripto varlıklara ilişkin alım – satım, saklama, transfer veya ihraç hizmeti sunan platformlara veya bu platformlardan yapılacak fon aktarımlarına aracılık edemeyeceğini bildirdi.  

TCMB, ilgili kararında; herhangi bir düzenleme ve denetim mekanizmasına tabi olmaması sebebiyle kripto para pazarının ülkede telafisi mümkün olmayan mağduriyetler oluşturabileceği ihtimalinin bulunduğunu vurguladı.

Söz konusu kararda, “Piyasa değerlerinin aşırı oynaklık göstermesi, anonim yapıları nedeniyle yasadışı faaliyetlerde kullanılabilmesi, cüzdanların çalınabilmesi veya sahiplerinin bilgileri dışında usulsüz olarak işleme konulması ile işlemlerin geri dönülemez nitelikte olması gibi nedenlerle ilgili taraflar açısından önemli riskler barındırmaktadır” ifadelerine yer verildi.

Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu’nun ilgili fetvasında da kaynağı belli olmadığı gerekçesiyle kripto para işlemlerinin dinen caiz olmadığı, kullanıcılar arasında değişim ya da kıymet ölçüsü olarak genel kabul gören, kaynağı itibariyle işlem sahiplerine güven veren her türlü paranın kullanılabileceği, kripto paranın ise belirsizlik ve aldatma gibi unsurlar taşıdığı, belli bir kesimin haksız ve sebepsiz zenginleşmesine yol açabileceğinden dolayı güven vermediği belirtilmişti.

***

Merkez Bankası’nın kripto parayla ödemeyi yasaklayan düzenlemesi piyasalarda büyük yankı uyandırdı. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın açıklamasını müteakiben gelen bu düzenleme kripto varlıklara karşı halkın varlıklarını koruyan önemli bir hamle olarak algılandı.

Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın ‘dijital para üzerinde çalışıyoruz. Yılın ikinci yarısıyla birlikte olay netleşecek” açıklamalarıyla moral bulan küresel kripto para piyasasında büyük yankı uyandıran TCMB’nin bu kararında, bakanlığa bağlı Mali Suçları Araştırma Kurulu’nun finansal istihbarat birimi olan MASAK’tan gelen raporların etkili olduğu sanılıyor.

MASAK; para aklama suçunu önlemek maksadıyla araştırma yapmak, önlemler geliştirmek ve toplanan bilgileri işleyerek Hazine ve Maliye Bakanlığı’na sunmakla görevli bir kurum olarak çalışıyor.

Diğer taraftan Türkiye’de kripto para piyasası ile ilgili vergilendirme, muhasebe kayıtları ve bilanço gibi hususlara dair bir yapının olmamasının TCMB’nin kararında etkili olduğu ifade edilirken dünyanın hiçbir yerinde oturmuş bir sisteme sahip olmayan kripto paraların Türkiye için de belirsizlik sebebiyle endişe kaynağı oluşturduğu kaydediliyor.

***

Türkiye, yapılan işlemler bakımından kripto para pazarında dünyada ülke olarak ilk 5'e giriyor. Bugün itibariyle ülkede yaklaşık 1 milyona yakın kişi aylık 1 milyar dolarlık işlem yapıyor.

Bu bir vakıa. Türkiye’de söz konusu riskler sebebiyle pazara yönelik düzenleme yapılmadı ve TCMB risklerin önlenmesi için kripto parayı yasaklama yolunu seçti. Bu da ayrı bir vakıa…

Soru şu; kripto para alım satımına aracılık eden, saklama ve takas hizmeti veren servis sağlayıcıların durumu net olmadığı ve güven ortamı oluşmadığı halde Türkiye’de yüksek işlemleri yüklenen bu kadar insan, yasaklanan kripto para sistemi sonrası nasıl hareket edecek?

Türkiye’de yüksek seviyeye ulaşan kripto para hesapları ve 1 milyona yakın işlem sahibinin paraları ne olacak? Bu insanlar 30 Nisan’a kadar tüm hesaplarını boşaltamazsa kayıplarına râzı mı olacak?

yazının devamı..