Prof. Dr. Tarhan: Z kuşağının yaşam anlam ve amaçları ölçüldü…

Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü, Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan ve İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Aylin Tutgun Ünal tarafından geliştirilen “Üsküdar Yaşam Anlam ve Amaçları Ölçeği” (ÜSYAŞAM) ile Z kuşağının değerleri mercek altına alındı. Sonuçlara göre Z kuşağı erkeklerinin yaşam anlam ve amaç algı puanları kadınlardan anlamlı olarak daha yüksek bulundu. Öte yandan sosyal medyaya günde 3 saatten az bağlanan Z kuşağının yaşam anlam ve amaç algıları da yüksek bulundu.

Z kuşağının yaşam anlam ve amaç algı düzeyi ‘orta seviyede’ çıktı

Z kuşağının yaşam anlam ve amaç algılarının incelendiği araştırma, Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Öğrencisi Ender Kardelen Güler, Doç. Dr. Aylin Tutgun Ünal ve Prof. Dr. Nevzat Tarhan tarafından yürütüldü. Araştırmada Z kuşağının yaşam anlam ve amaçları ÜSYAŞAM Ölçeği ve çeşitli soruların yer aldığı anket ile ölçüldü.

Araştırmaya, 90’ı (%60,4) kadın ve 59’u (%39,6) erkek olmak üzere toplam 149 Z kuşağı üyesi katıldı. Tesadüfi örnekleme yöntemi ile katılım sağlanan araştırmada, Z kuşağının %82,6’sı 18 yaş altında, ,4’ünün ise 18 yaş ve üzere olduğu görüldü. %83,2’sinin öğrenim düzeyi lise ve altı, ,8’inin ise üniversite eğitimine devam ettiği ortaya kondu. Araştırmada, Z kuşağının %72,5’inin yaşam anlam ve amaç algı düzeyi ‘orta seviyede’ bulunurken, %24,2’sinin ‘yüksek’; %4’ünün ise ‘düşük’ çıktı.

Araştırmada Z kuşağının değerleri farklı özelliklere göre incelendi

Z kuşağının yaşam anlam ve amaç algı seviyeleri çeşitli özelliklere göre incelendi. Araştırmada, cinsiyete, sosyal medya bağlanma süresine, sosyal medyada fotoğraf paylaşmadan önce filtre kullanıp kullanmamaya, en sık kullanılan sosyal medya uygulamasına, evlilik ve aile kurumu hakkındaki düşünceye ve dini inanca göre anlamlı farklılıklar ortaya çıktı.

3 saatten az bağlananların yaşam anlam ve amaç algıları yüksek

Yapılan araştırma neticesinde Z kuşağına dair dikkat çekici sonuçlara ulaşıldı. Anket sonucunda Z kuşağı erkeklerinin yaşam anlam ve amaç algı puanları kadınlardan anlamlı olarak daha yüksek bulundu. Z kuşağı kadınlarının ise, yaşam anlam ve amaç algıları düşük çıktı.

Sosyal medyaya günde 3 saatten az bağlanan Z kuşağının yaşam anlam ve amaç algıları yüksek bulundu; sosyal medyaya günde 3 saatten fazla bağlanan Z kuşağının yaşam anlam ve amaç algıları düşük çıktı.

Sosyal medyada fotoğraf paylaşmadan önce filtre kullanan Z kuşağının yaşam anlam ve amaç algısı düşük bulunurken, sosyal medyada fotoğraf paylaşmadan önce filtre kullanmayan Z kuşağının yaşam anlam ve amaç algısı daha yüksek bulundu.

Youtube kullanan Z kuşağının yaşam anlam ve amaç algısı yüksek çıktı; instagram kullanan Z kuşağının yaşam anlam ve amaç algıları düşük bulundu. Youtube’un bir nevi Z kuşağı için yaşam anlam ve amacı olduğu ifade edildi.

Z kuşağı dini gerekleri yerine getirme konusunda en yüksek oranı yakaladı

Anket sonuçlarına göre Z kuşağının dini inanç ve yaşam anlayışında en yüksek oran 106 puanla ‘dinimin gereklerini yerine getiriyorum’ seçeneği olurken; en düşük yaşam anlam ve amaç algı seviyesi 49 puanla “İnançlı biri değilim” seçeneği oldu.

Araştırma çıktılarına göre aile değerleri, maneviyat ve yüz yüze iletişim gibi değer ve davranış kazanımları, Z kuşağının yaşam anlam ve amaç algılarını pozitif yönde etkilediği ortaya kondu.

ÜSYAŞAM Ölçeği nedir?

Üsküdar Yaşam Anlam ve Amaçları Ölçeği (ÜSYAŞAM), Prof. Dr. Tarhan ve Doç. Dr. Aylin Tutgun Ünal tarafından 2022’de geliştirilmiştir. 7 alt boyutta toplam 28 maddeden oluşan ölçek 5’li Likert tipte hazırlanmıştır.

Ölçeğin içinde yer alan 1,2,4,26. maddeleri somut anlam becerilerini, 5,6,7. maddeleri ölüm inancını, 8,9,10,17. maddeleri doyum erteleme becerisini, 11,19,20,22,23,28. maddeleri soyut anlam becerilerini, 12,13,14,15. maddeleri iç kontrol becerisini, 16,18,27. maddeleri orta ve uzun vadeli planlama becerisini, 21,24,25. maddeleri ego ideali algısını ölçmektedir.

Ölçekte yer alan maddeler:

1. Zengin olma hayali kurarım.

2. Ünlü olma hayali kurarım.

3. En büyük isteğim her şeyden önce sağlıklı olmaktır.

4. Makam sahibi olmak çok önemlidir.

5. Öldükten sonra nasıl bir insan olarak anılacağımı pek önemsemem.

6. Hayatımın sonlandıktan sonra mezar taşımda ne yazılacağı benim için önemlidir.

7. Ardımda iyi bir hikâye bırakmak için attığım adımlara dikkat ederim.

8. Geleceğe yatırım yapmak için sıkıntı çekmektense, bugünü iyi geçirmeyi tercih ederim.

9. Zorluklarla karşılaştığımda kendimi fazla zorlamam, konuyu değiştiririm.

10. Uğrunda zorluk çekeceğim hedeflerden kaçınırım.

11. “Bayrak”, “Vatan”, “Tanrı” kavramları benim için büyük önem taşır.

12. Daha büyük kazanç için beklemeyi sevmem, hemen sonuç almak benim için daha önemlidir.

13. Alışveriş tutkumu kontrol edemem.

14. Kolay âşık olurum.

15. Ders çalışırken veya bir iş yaparken sıkılınca hemen bırakırım.

16. Sevmediğim işleri yaparken orta ve uzun vadede bana kazandıracaklarını düşünüp devam edebilirim.

17. Maddi olarak daha fazla şeye sahip olabilmek için sıkıntıya girmeyi istemem.

18. İnsanlığa faydası olan bir kâşif, mucit ya da Nobel ödülü alan bir bilim insanı olmayı hayal ederim.

19. Benim için kendi ihtiyaçlarım, milli değerlerden daha önceliklidir.

20. Benim için kendi ihtiyaçlarım, dini konulardan daha önceliklidir.

21. Emek verdiğim bir konuda başarılı olmak, insani ilişkilerden daha önemlidir.

22. “Vatanını en çok seven görevini en iyi yapandır” sözüne inanırım.

23. Ölüm ve ölümden sonrasını düşünmemeyi tercih ederim.

24. Beğenilen ve özenilen biri olmayı, topluma faydalı biri olmaya tercih ederim.

25. Amaç daha başarılı ve mutlu olabilmekse, ailemi ihmal etmek beni çok üzmez.

26. Başkalarının benden överek söz etmesini çok önemserim.

27. Biraz risk alıp yeni ve farklı işler yapmayı severim.

28. Kendi mutluluğum ve isteklerim, diğer birçok konudan daha önemlidir.

Üsküdar Yaşam Anlam ve Amaçları Ölçeği ile Z kuşağının Değerleri Araştırmasını detaylı incelemek için:

BAYTEREK | Uluslararası Akademik Araştırmalar Dergisi