Prof. Dr. İlter Uzel: Bulduğu aşıyı önce kendinde deneyen Osmanlı hekimi  

ADANA (İHA) - Osmanlı padişahı Fatih Sultan Mehmet döneminin ünlü hekim ve cerrahı Amasyalı tıp alimi Sabuncuoğlu Şerefeddin'in, zehir ve panzehir çalışmaları sırasında hayvanların dışında kendisini de denek olarak kullandığı ortaya çıktı.  

Osmanlı tıp tarihi, Antik Anadolu tıp tarihi ve paleostomatoloji alanlarında yaptığı araştırmaların yanı sıra  tıp tarihi alanındaki en önemli eserleri günümüz Türkçesine kazandırarak, tıp tarihine önemli hizmetler veren Çukurova Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Kurucu Dekanı Prof. Dr. İlter Uzel’in 1992’de yazdığı "“Cerrahiyyetü'l Haniyye” adlı kitapta yer alan bilgilere göre, Amasya'da o dönemde sıkça yılan zehirlenmesi yaşanıyordu. Tedavide kullanılabilecek ilaçlar konusunda çalışma yapan hekimlerden biri de Sabuncuoğlu oldu.

• Mehmet Yürekli: Diş Hekimliği Müzesi’ne davet

Sabuncuoğlu, panzehir üzerinde çalışmalar yaparken geliştirdiği panzehiri önce tavuk ve horozlar üzerinde denedi. Olumlu sonuç alınca kendi üzerinde denemeye karar verdi. Bunun için çok zehirli bir yılan getirtti ve sol elinin baş parmağını ısırttı. Kendini zehirledikten sonra geliştirdiği panzehirden aldı. Panzehir sayesinde herhangi bir zehirlenme belirtisi yaşamadı; parmağı bile şişmedi. Sabuncuoğlu Şerefeddin hastaları için kendini feda eden bir hekimdi.

190 hastalığa çare buldu

Anadolu'nun ilk cerrahlarından biri olarak bilinen ve 190 hastalığa çare bulduğu belirtilen Amasyalı Sabuncuoğlu’nun,  günümüzün tıbbında olduğu gibi hayvanları da denek olarak kullanması ve aynı işlemi kendisine de uygulaması onun ne kadar ilim sahibi bir hekim olduğunu gösteriyor.

1972 yılından beri biriktirdiği eserlerle Adana’da kendi adını taşıyan Tıp ve Diş Hekimliği Müzesi bulunan Prof. Dr. İlter Uzel, 1992 yılında 2 cilt halinde yayınlayarak tıp ve diş hekimliği kütüphanesine kazandırdığı Şerefeddin Sabuncuoğlu’nun Cerrahiyyetü’l Haniyye kitabı ikinci ve tam renkli baskısının Türk Tarih Kurumu tarafından yapıldığını bildirdi.

Türkiye'de tıp tarihi ve deontoloji alanında doktora yapan ilk diş hekimlerinden olan Prof. Dr. İlter Uzel,  tıp tarihine kazandırdığı eserler nedeniyle 2000 yılında Sedat Simavi Sağlık Bilimleri Ödülü ve 2011 yılında Puduhepa Bilim, Sanat Başarı Onur Ödülü’nün sahibi olmuştu.

İlter Uzel'e, Amasya’da Tıp ve CErrahi Müzesi'ne dönüştürülen Sabuncuoğlu'nun başhekimlik yaptığı Darüşşifaya'ya onun  kullandığı aletlerin replikasını yaparak sunduğu katkı nedeniyle Amasya Belediyesi tarafından “Fahri Hemşeri” unvanı verilmişti.