Mustafa Yürekli: Türklerin İlk İslam Halifesi: Yavuz Sultan Selim

Türklerin İlk İslam Halifesi: Yavuz Sultan Selim

Hilafetin İstanbul’a getirilişinin 500. yıldönümünü idrak etmekteyiz.

Anadolu’nun Darülislamın merkezi haline gelmesinde üç sultan ve üç zaferin payı vardır:

1.Sultan Alparslan ve Malazgirt Zaferi;

2.Fatih Sultan Mehmet ve İstanbul’un fethi ve

3.Yavuz Sultan Selim ve Mısır’ı fethi..

Yavuz Sultan Selim’in sekiz yıllık yönetimi, İslam tarihinde önemli dönüm noktalarını teşkil etmiştir.

Amerika’nın keşfi (1492) ve kıtaların yağmalaması sonrasında İngiliz liderliğindeki Hıristiyan Avrupa ülkeleri, sanayi devrimiyle (1855) birlikte dünya gücü olup emperyalizm aşamasına geçti.

Avrupa karşısında küçük devletlere, beyliklere bölünmüş İslam devletinin artık hiçbir varlık göstermesi mümkün değildi. Tarihin bu gidişatını gören Yavuz Sultan Selim, Avrupa karşısında İslam Birliği siyasetini uygulayıp bir eyalet olan Osmanlı devletini hilafet merkezi ve İstanbul’u Darülislam’ın başkenti haline getirerek İslam milletine 400 yıl kazandırdı.

1512'de tahta çıkan Sultan Selim, Eylül 1520'de 49 yaşında iken vefat etti. 8 yıllık yönetimi, İslam tarihinde önemli dönüm noktalarını teşkil ediyor. Anadolu’da birliği sağlayan Sultan Selim, Hilafeti İstanbul’a getirerek İslam Birliği’ni de gerçekleştirdi ve İslam dünyasının tek bir çatı altında toplanmasını sağladı.

Mısır seferi sonrasında Mekke, Medine ve Kudüs gibi kutsal topraklar Osmanlı hakimiyetine girdi. Kutsal Emanetler’i İstanbul’a getirten Yavuz Sultan Selim, 29 Ağustos 1516 tarihinde Hilafet’i Abbasi soyundan Osmanlı soyuna geçirmiş oldu. Hilafet onunla Araplardan Türklere geçmiştir. O güne kadar bir eyalet olan Osmanlı Devletini, İslam milletinin velayetini üstlenen, Hz.Peygamber’in (s.a.v.) kurduğu İslam Devleti haline getirdi.

Yavuz Sultan Selim, Ayasofya Camii'nde yapılan bir törenle, son Memlük halifesi III. Mütevekkil'den halifeliği devraldı. Tarihe adını 88. İslam Halifesi olarak kayıt ettirdi. Dokuzuncu Osmanlı Padişahı Yavuz Sultan Selim, Türklerin ilk İslam halifesiydi. O kadar mütevazıydı ki Hâdim'ul-Harameyn'uş-Şerifeyn (Mekke ve Medine'nin Hizmetkârı) II. Bayezid oğlu Yavuz Sultan Selim ünvanını kullandı.

Tahtı devraldığında 2.375.000 km kare olan Osmanlı topraklarını sekiz yıl gibi kısa bir sürede 2,5 kat büyütmüş ve ölümünde imparatorluk topraklarının 1.702.000 km2'si Avrupa'da, 1.905.000 km2'si Asya'da, 2.905.000 km karesi Afrika'da olmak üzere toplam 6.557.000 km kareye çıkarmıştır.

Hindistan, Orta Asya, Kafkasya, İran, Irak, Suriye, Filistin, Mısır, Cezayir, Libya, Fas ve Tunus’tan binlerce ilim ve sanat erbabını İstanbul'da topladı. Müslüman aydın seferberliğini gerçekleştirmiş oldu. Sünni İslam anlayışını Darülislam’ın dört bir köşesine yaydı. İslam’ın bütün maddi ve manevi gücü İstanbul’da yoğunlaşıp medeniyet iddiasını gerçekleştirdi.. İslam medeniyeti, İstanbul atılımını onun sözkonusu çabalarıyla gerçekleştirdi; ilim, sanat, eğitim ve kültürde İslam’ın evrensel çizgisi bugünlere kadar getirilmiş oldu.

Yavuz Sultan Selim’in İslam Birliği siyasetiyle 16. yüzyılın önemli iki ticaret yolu olan İpek ve Baharat Yolu'nu ele geçiren Osmanlı, bu sayede doğu ticaret yollarını tamamen kontrolü altına aldı. Böylece Müslümanları dünya ticaretinde ve siyasetinde söz sahibi kıldı. Darülislam’ı da güvenli, adaletli ve en yüksek medeniyetin yaşandığı ülke haline getirdi.

İslam dünyası üzerinde bütünleştirici bir lider sıfatı kazanan Yavuz Sultan Selim’in saltanatı kısa sürse de, oğlu Kanuni Sultan Süleyman döneminde devletin altın çağını yaşamasına zemin hazırladı. Babası Fatih Sultan Mehmet’in oğlu II. Bayezid’den boş aldığı devlet hazinesini tamamen doldurmuştu.

Mısır seferi sonrasında, İslam Birliğini gerçekleştiren ve Batı seferine çıkmak isteyen Yavuz Sultan Selim, hazırlıklar sırasında sırtında çıkan bir çıban yüzünden sağlığı bozulmuş ve vefat etmiştir. Yavuz Sultan Selim, İslam devletinin parçalanmışlığı meselelerini ele alışı ve İslam Birliğini gerçekleştirip, devletimizi büyük devlet, dünya gücü haline getirerek bu meselelere kesin çözüm bulma çabalarıyla tarihe geçti.

Yavuz Sultan Selim, kapitalist, emperyalist Avrupa karşısında çağdaş İslam Birliği siyasetinin kurucusudur.

Osmanlı İslam devleti, İslam Birliği siyasetini yürüttüğü dönemlerde en büyük dünya gücüydü. Tanzimat sonrasında bu klasik siyasetinden vaz geçince de tarih sahnesinden çekilmek zorunda kaldı.

yazının devamı..