Mısır'a darbe sonrası dolar "yağdı"

Mursi'nin darbeyle görevinden uzaklaştırılmasının ardından, yönetime gelen Sisi ile ticari ilişkilere hız veren Batılı ülke ve şirketler, Mısır'la yaklaşık 138 milyar doları bulan anlaşma imzaladı.

Mısır’ın seçilmiş ilk Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'nin darbeyle görevinden uzaklaştırılmasının ardından, yönetime gelen Abdulfettah es-Sisi ile ticari ilişkilere hız veren Batılı ülkeler ve şirketleri, büyük kısmı enerji ve silah sektöründe olmak üzere yaklaşık 138 milyar dolarlık anlaşma imzaladı.

AA muhabirlerinin yaptığı derlemelere göre, ordunun yönetime el koyduğu Temmuz 2013'ten sonra "darbeye tepki" için gözlerin çevrildiği Batı ülkelerinden, beklenen tepkiler gelmezken, Mısır'a ekonomik anlamda destek yağdı. Dönemin Genelkurmay Başkanı Sisi'nin, darbe sonrası Cumhurbaşkanı seçilmesinin ardından, çoğunluğu Batılı ülke ve şirketler, Mısır'la ekonomik ilişkilerine ivme kazandırarak birçok alanda işbirliğine gitti.

Yaklaşık 138 milyar doları bulan anlaşmalara imza konulurken, bu anlaşmaların 12,5 milyar doları Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Kuveyt ve Amman'ın içinde bulunduğu Körfez bölgesindeki ülkelerle yapıldı.

İngiltere, Mısır'a yatırım tutarını, 2014'te bir önceki yıla göre yüzde 30 artırırken, Dışişleri Bakanı Philip Hammond ile BP, BG, Vodafone ve WHSmith gibi şirketlerin üst düzey yöneticilerinden oluşan heyet, bu yılın Mart ayında Mısır'da ekonomik ve ticari ilişkileri geliştirmeye yönelik temaslarda bulundu. Mısır'ın petrol üretiminin yüzde 15'ini ve doğalgaz üretiminin ise yaklaşık yüzde 30'unu gerçekleştiren, darbe sonrası bu ülkeye en çok yatırım kararı alan şirketlerin başında gelen İngiliz petrol şirketi BP, Sisi'nin yönetime gelmesinin ardından 12 milyar dolar değerinde enerji anlaşması imzaladı. Anlaşmaya göre BP, Nil Nehri'nin doğusunda ve batısında, aynı zamanda Süveyş Körfezi'nde arama ve üretim faaliyetleri gerçekleştirecek.

Alman Siemens de bu hafta imzalanan anlaşma doğrultusunda yatırım yapacak büyük şirketlerden birisi oldu. Anlaşmaya göre, Siemens, Mısır'da 12 rüzgar parkı (600 rüzgar gülü) ve 3 gaz santrali kuracak. 8,9 milyar dolarlık anlaşma kapsamındaki projeler, Mısır'a 16,4 gigavat elektrik kapasitesi kazandıracak. Siemens, firma tarihinde tek seferde alınan en büyük işin bu anlaşmayla üstlenildiğini açıkladı. Almanya Başbakanı Angela Merkel, anlaşma sonrası basın toplantısında, Mısır'daki idam kararlarını doğru bulmadıklarını belirtmesine rağmen, iki ülke arasındaki ticaretin devam etmesinin önemli olduğunu vurguladı.

BP ve Siemens'ten sonra Mısır'a büyük çaplı yatırım yapan bir diğer şirket ise İtalyan enerji şirketi Eni oldu. Geçen Mart ayında 5 milyar dolarlık yatırım yapacağını açıklayan Eni, anlaşmayla 4 yılda Mısır'da 200 milyon varil petrol ve 33 milyar metreküp doğalgaz üretmeyi planlıyor. Anlaşmanın imzalandığı Mısır Ekonomik Kalkınma Konferansı'nda konuşan İtalya Başbakanı Matteo Renzi, "Mısır'ın zorluğu bizim zorluğumuzdur, yolculuğu bizim yolculuğumuzdur ve istikrarı bizim istikrarımızdır. İtalya, Mısır'ın ekonomik ve sosyal gelişimini destekliyor" ifadelerini kullanmıştı. Sisi ise Renzi'ye, ülkesinin kalkınmasında İtalya'nın "aktif rolü" için teşekkür etmişti.

Amerikan şirket General Electric de Mart ayı içerisinde Mısır'a 2,6 gigavatlık elektrik kapasitesi sağlayacağını duyurmuştu. Söz konusu kapasite, Mısır'ın yaz aylarındaki aşırı talebini karşılamak için planlanmış ve Mayıs'ta Mısır'ın şebekesine bağlanmıştı. Amerikalı şirket, birkaç yıl içerisinde 6000 megavatlık daha kapasite ekleme yapmayı planlıyor.

ABD Başkanı Barack Obama, Mart'ta Mısır'a yılda 1,3 milyar dolarlık silah yardımı yapacaklarını duyurmuştu. Amerikan hükümeti de, daha önce de Sisi'nin ekonomik reform ajandasına destek sözü vermişti.

- Mısır'daki diğer şirketler

Rusya ve Mısır arasında şubatta nükleer santral ön anlaşması imzalandı. Rusya'nın Rosatom şirketi, Mısır'ın ilk nükleer santralini yapacak. Santral dördüncü nesil teknoloji ile inşa edilecek ve her biri bin 200 megavat kapasiteli olmak üzere 4 üniteden oluşacak. Anlaşmanın tam halinin ve gerekli tüm işlemlerin bu yıl sonuna kadar bitirilmesi planlanıyor.

Suudi Arabistan'ın ACWA Power şirketi ile Birleşik Arap Emirlikleri'nin Masdar şirketi Mısır'da 2,4 milyar dolarlık enerji projeleri gerçekleştireceklerini bildirmişlerdi. Bu yatırım, 2 bin 200 megavatlık kombine çevrimli doğalgaz santralini, bin 500 megavat kapasiteli güneş santrallerini ve 500 megavatlık rüzgar enerjisi projelerini kapsıyor. ACWA Power ayrıca Mısır'da toplam yatırımları 7 milyar doları bulan ve iki bin megavat kapasiteli kömür santrali kuracağını duyurmuştu.

Çin'in State Grid şirketi de Mısır'da 1 milyar 800 milyon dolarlık 500 kilovat kapasiteli elektrik hattı inşa edeceğini açıklamıştı.

Kasım 2013-Şubat 2015 arasında enerji alanında 2 milyar 900 milyon değerinde 53 anlaşma imzalayan Mısır hükümeti, Fransız Total, Birleşik Arap Emirlikleri'nin Dana Gas, İngiliz BP, İtalyan şirketleri Edison ve IEOC, Alman RWE Dea, Amerikalı firma Apache Corporation, İskoçya'nın Petroceltict, Kanadalı TransGlobe ile çeşitli alanlarda işbirliği yaptı.

Mısır Enerji Bakanlığının raporuna göre, elektrik kapasitesinin 2022 itibarıyla 54 gigavata çıkarılması hedefleniyor. Bu kapasitenin sağlanması için ise ülkenin 70 milyar dolarlık yatırıma ihtiyacı bulunuyor.

ANKARA (AA)