Mısır krizi İsrail'in aleyhine Türkiye'nin lehine?

Mısır'da Mübarek'e karşı ayaklanmalar son hızla devam ederken dünya basını olayı her an canlı tutan haberler ve analizler yayınlıyor. Ortak görüş ise yaşanların İsrail'in aleyhine Türkiye'nin lehine olduğu...

Yahudi Telgraf Ajansı, Mısır'daki protesto gösterileriyle ilgili analizinde, "Mısır'daki kargaşa ortamının, İsrail için en kötü kabusa yol açabileceğini" belirtti.

Ajansın Kudüs kaynaklı yorumunda, Mübarek rejimine karşı halk ayaklanmasının, İsrail için stratejik bir kabusun en kötüsünü gündeme getirebileceği ifade edilerek, bu kabus, "son 30 yıllık dönemin bölge politikasında adeta bir köşe taşı niteliğinde olan Mısır'la barış anlaşmasının çöküşü" olarak nitelendirildi.

Yorumda, bunun, bugünkü ortamın kaçınılmaz bir sonucu olarak görülmediği, Mübarek hükümetinin ıslah edilmiş bir modelinin devam edebileceği ve İsrail'le bir "soğuk savaşın" korunabileceği ihtimaline de yer verildi. Ancak, en kötü senaryo ihtimaliyle, barış anlaşmasını kabul etmeyen demokratik veya İslami güçlerin iktidara gelmesi halinde, bunun İsrail'in güney sınırında büyük bir tehdidin ortaya çıkışının habercisi olabileceği vurgulandı.

Arap dünyasında en güçlü ordu olan, büyük ölçüde Amerikan donanımlı ve Amerikan eğitimli Mısır ordusuna işaret edilen analizde, "İsrail için Mısır'la olan barışın temel öneminin, en güçlü düşmanıyla topyekun bir savaş tehdidini askeri denklemden çıkarmış olmasıydı" denildi ve şöyle devam edildi:

"Ancak, Kahire'deki düşmanca bir rejim değişikliği, İsrail'i askeri stratejisini yeniden düşünmeye, muharebe güçlerini yeniden yapılandırılması ve daha büyük bir ordu oluşturulmasını değerlendirmeye sevk edebilir."

Genel olarak askeri alana milyarlarca şekel aktarılmasının, büyük sosyal ve ekonomik değişikliklere yol açabileceği vurgulanan yazıda, yine "düşman" bir hükümetin, aynı zamanda Mısır'ın Gazze'deki Hamas rejimine yardımı ve ortaklığı anlamına geleceği; daha da kötüsü, eğer bunun Ürdün'de de yine İsrail karşıtı bir rejim değişikliğine götürebilecek bir "domino etkisi" olursa, böylece İsrail'in kendisini doğu sınırlarında da geniş bir askeri tehdit ile karşı karşıya bulabileceği ihtimaline yer verildi. Hatta bunun, İsrail'i, Mısır, Suriye, Lübnan, Ürdün ve Filistinlilere karşı savaşmak durumunda kaldığı, 1977 yılı öncesinden bile daha kötü bir durumda bırakabileceğinin altı çizildi, ayrıca buna nükleer silah arayışında olan bir İran'ın da eklenebileceği kaydedildi.

Mısır'la barışın stratejik öneminin son 10 yıllık dönemdeki çeşitli krizler sırasında ön plana çıktığı belirtilen analizde, "Bu barış olmasaydı, 2000-2005 yılları arasındaki ikinci intifada, 2006'daki ikinci Lübnan savaşı ve 2008-2009 yıllarındaki Gazze ile olan savaş, daha geniş bölgesel düşmanlıkları çok daha kolaylıkla tetikleyebilirdi" denildi.

İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Peres'in bir kaç gün önce Mübarek hakkında söylediği "Ortadoğu'da barışı koruduğu için ona şükran borçluyuz" ifadelerine de yer verilen analizde, "Mübarek'in bölgesel kaoslara karşı bir siper olma görevini gördüğü, ayrıca onlarca yıl, İran'ın önderlik ettiği radikal güçlere karşı da Amerikan stratejisinin merkezi bir dayanağı olduğu" vurgulandı. Yazıda, bu nedenle, İsraillilerin, ABD Başkanı Barack Obama'nın güç durumdaki Mısır liderine bu denli çabuk sırtını dönmesini şaşırtıcı buldukları kaydedildi.

YUNAN İMERİSİA GAZETESİ: MISIR'DAKİ KRİZ, ERDOĞAN İÇİN FIRSAT

Yunan basını, Arap dünyasında yaşanan krizin, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan hükümetine, Türkiye'nin, bölgedeki gelişmeler ile Batı, AB ve ABD arasında gereklilik arzeden bir arabulucu olma rolünü güçlendirme fırsatı verdiği değerlendirmesinde bulundu.

Atina'da yayımlanan ve ekonomi ağırlıklı yayın yapan ''İmerisia'' gazetesi, ''Mısır'daki krizin Başbakan Erdoğan için fırsat'' teşkil ettiği şeklindeki haberinde, görüldüğü kadarıyla, "siyasi İslam'ın bölgede farklı boyutlarıyla şekil kazanmaya başlamasının, Başbakan Erdoğan'a, Türkiye'nin elzem arabulucu rolünü büyütme şansını verdiği" yorumunu yaptı.

Bu yöndeki dinamizmin gerek geçen Cumartesi günü ABD Başkanı Barack Obama ile Başbakan Erdoğan arasında yapılan uzun telefon görüşmesi, gerekse Türkiye Başbakanı'nın Mısır'daki gelişmelere ilişkin dün yaptığı açıklamasıyla doğrulandığını yazan gazete, Erdoğan'ın, ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton'ın Mübarek'e yönelik uyarılarını benimsediği ve çözüm olarak seçimleri önerdiği ifadesini kullandı.

Gazete, geçen Haziran'da Gazze açıklarında yaşanan trajik olayların ardından Türkiye-İsrail ilişkilerinde meydana gelen çatlaktan, dolayısıyla da Ankara ile Washington arasına soğuk savaş şüphesi ''gölgesinin'' düşmesinden sonra, "ilk kez ortamın değişir gibi göründüğünü" yazdı.

Diğer yandan, gazete, Obama-Erdoğan görüşmesinin içeriğinin dışarıya sızması ve ABD Başkanı'nın ''arabuluculuk talebi yerine, Ankara'nın Arap dünyasındaki iktidar krizinde kontrol edilemeyecek bir faaliyet göstermesini engellemeye çalıştığının'' duyulması halinde, "şaşırılmaması gerektiği" ifadesini kullandı.

Gazete, her ne olursa olsun, en azından iletişim düzeyinde, Türkiye'nin sadece fırsat değil tehlikeler de içeren bu aşamada "mümkün olan en büyük kazanımı sağladığı" değerlendirmesinde bulundu.

Bu arada, şu ana kadar Obama ile Erdoğan arasında Ortadoğu'da işbirliğinde bulunma iradesinin iyi niyet bildirilerinden daha ileriye gitmediğini, 2009 yılında ABD liderinin İstanbul'da, sonrasında da Kahire'de yaptığı, Batı ve İslam arasında kapsamlı bir diyalog ihtiyacından söz ettiği konuşmasının, iyi niyet konuşmaları olduğu yorumunu yapan gazete, Başbakan Erdoğan'ın Mısır'daki gelişmelere dair dünkü konuşmasının ise, ''menzili ve etkisi şüpheli'' bir müdahale olduğunu ileri sürdü.

Gazete, ABD ile Türkiye arasında önümüzdeki aşamada şekillenecek ilişkilerin, gerek Washington'un siyasi İslam ile diyalog iradesi ve imkanları, gerekse Başbakan Erdoğan'ın hassas dengeler kurma yeteneğine ışık tutacağını yazdı.