Mevlana ile terapi görmek

Mevlana ile terapi görmek

Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Mesnevi Tarapi” isimli kitabında Mevlana’yı okurlara günlük hayatta bir rehber olarak gösteriyor.

İçinizdeki hakikati keşfetmek, kendinize ve başkalarına dair farkındalık kazanmak ve değişi­mi bir an önce başlatmak için 'Mesnevi' terapistiniz olsun ister misiniz?" Kitabı­na bu sözlerle başlıyor psikiyatri uzmanı ve yazar Prof. Dr. Nevzat Tarhan. Tarhan, "Mesnevi Terapi", Mevlana'yı ve onun te­mel eseri olan "Mesnevi"yi, 21. yüzyılın psikoloji felsefesiyle bağdaştırarak gü­nümüz insanına sunuyor. Kitap, bilgi ça­ğım bilgelik çağma dönüştürürken in­sanlığın yol göstericisinin Mevlana olacağı düşüncesinden yola çıkıyor ve hayatta kendisine yol gösterici arayanlara Mev­lana ile bilimi birleştirmek gibi bir seçe­nek sunmaya çalışıyor. Tarhan, kitabında bugüne dek alışı­lagelmiş üslupların tersine, Mevlana'yı fii­len ve şeklen bugüne getirip, o dönem yazı­lardan olduğu gibi tak­lit etmiyor. Zihnen ve hissen o güne gidip bi­limin yeni metodolo­jisini kullanarak Mev­lana'yı çağa uygun bi­çimde yeniden yo­rumluyor. Kitabın en göze çarpan özelliği, "Mesnevi"nin mo­dern insan için nasıl bir ruhsal rehber olabileceğini okurlara örneklerle gös­termesi. Nitekim Tarhan, "Mevlana'yı bir roman kahramanı gibi değil daha çok günlük hayatta bize bir yol gösterici olarak tanımalıyız," diyor.

Teorik Temeller

Tarhan, psikoterapilerin birer zi­hin eğitimi olduğu bilimsel yaklaşımın­dan yola çıkarak, bu yaklaşımın teorik te­meliyle Mevlana öğretisinin teorik te­mellerinin örtüştüğünden bahsediyor. Nitekim kitabında da günümüzde psikiyatri pratiğinde kullanılan, insanın ruhsal olarak sağlıklı olmasına engelleyen ve hastalığının devamına sebep olan zihin haritalarım ve yanlış inanışlarım ölçen öl­çeklerden faydalandığım anlatıyor. Tarhan'a göre, "Mesnevi okumak, derin de­nizlere derinlere dalmak için özel dalış kı­yafetleri giymeye benziyor. İnsanın man­evî olarak gelişebilmesi için bu donanıma sahip olması gerekiyor." Tasavvuf modelinde insan zihni­nin eğitimini ise "fil eğitimine" benze­tiyor: "Fil güçlü, sabırlı, saygılı ve ita­atkar bir hayvandır. Bu kadar incelikle itaat eden bir hayvan kriz durumunda kontrolünü kaybedebilir, sahibini bile öldürebilir. İnsan beyni de kontrol edi­lemeyen stres altında benzer tepkiyi ve­rerek kişiye kalp krizi geçirtebilir. İşte Mevlana, düşünce hakkında düşündürterek bize içimizdeki vahşi enerjiyi yönetmemizi öğretiyor."

İnsanın özgürleşmesi

Kitapta insanın nasıl özgürleşebileceği üzerine de çeşitli denemeler yer alıyor. Tarhan, "Asıl özgürlük insanın ar­zularından, dürtülerinden kurtulmuş olmasıdır. Algısı ge­nişledikçe insan hiç kimsenin görmedi­ğini görmeye, hisset­mediğini hissetme­ye başlıyor. Kontrol edemeyeceğimiz şe­yi kontrol etmeye ça­lışırsak acı çekeriz. Kontrol edebileceğimiz şey bizim iç dün­yamız, kendi duygu dünyamızdır" diyor. "Mesnevi Terapi"de terapi yöntemi çok çeşitli başlıklar altında ele alınmış. "Mevlana'nın Mutluluk Bilimine Katkısı", "Özgürlük ve Sorumluluk Dengesi", "Güvenle Kuşku Arasındaki Sınır", "Gö­rünüşe Aldanmadan Bilgeliği Fark Ede­bilmek", "İnsanın Zevk Tuzaklan", "Öğ­renilmiş Çaresizliğin Duygu İfadesi ile Tedavisi", bu başlıklardan sadece bir­kaçını oluşturuyor. Tarhan, kitabın felsefi amacım ise şu sözlerle özetliyor: "21. yüzyıl bilgelik ça­ğı olacak. Bilgiyle duygunun sentezlenmesiyle, bilginin vicdan süzgecinden geçirilmesiyle elde edilecek bir kavra­yış olacak bu. Bunun için insanın önce kendini tanıması gerekiyor. Kendi ken­dine koyduğu engelleri görmesi, içindeki potansiyeli hayata geçirebilecek yol­lan keşfetmesi ama bunu daima vicdan penceresinden bakarak, yalnızca ken­disi için değil insanlık için 'iyi' olanın pe­şinden koşarak yakalaması şart." Kitap, kişisel gelişime bir de bu yön­den bakmak için önemli bir kaynak.

Ulu Kanal