M.Zeki Uyanık: 'Toplumsal görevimiz Nezaket ve Görgü Kuralları..'

Toplum halinde yaşamanın insana sağladığı birtakım haklar ve yüklediği sorumluluklar vardır. Bu haklara saygı göstermek ve sorumlulukları yerine getirmek hepimizin ortak görevidir. Zira bu haklara riayet edildiği ve sorumluluklar yerine getirildiği oranda toplumda huzur ve mutluluk olur.

Bu kural ve sorumluluklardan birisi de nezaket kurallarıdır. Nezaket kuralları diğer bir ifadeyle görgü kuralları, insana, cemiyet içerisinde yaşamak için lazım olan adab-ı muaşereti öğreten, kişiyi toplum içerisinde saygı ve hürmete layık kılan davranış şekilleridir ki İslam dini hassasiyetle üzerinde durur.

Dinin emir ve yasaklarına riayet etmek bir görev olduğu gibi aynı şekilde günlük hayatta insanların uymaları gereken, İslam’ın güzel saydığı, görgü, ahlâk, terbiye, söz ve davranışlardan ibaret olan bu kurallara da uymak bir görevdir.

Olgun bir Müslüman olmanın, ahlâken kemale ermenin yolu, insanlarla olan ilişkilerimize dikkat etmek, hakkın ve birlikte yaşadığımız halkın razısını almaktır. İnsanları rahatsız edecek, nefretlerini kazandıracak, Allahın rızasından uzaklaştıracak her iş, söz ve düşünceden uzak kalmaktır.

Bu anlamda, büyüklere saygı, küçüklere sevgi, zayıf ve kimsesizlere şefkat göstermek, söz ve davranışlarda nezaketli olmak, hadiseler karşısında yumuşak huylu ve sabırlı olmak, ev ve iş yerlerine izin alarak girmek, başta komşularla olmak üzere her insanla iyi geçinmek, cami ve toplu mekânlara temiz kıyafetlerle gitmek, temizlik, yemek ve içmek kurallarına riayet etmek bizim nezaket görevimizdir.

Aynı zaman da,  çevreyi, havayı, suyu ve toprağı kirletmemek, yerlere tükürmemek, çöplerimizi bir sigara izmaritini dahi gelişi güzel atmamak, Trafik Kurallarını ihlal etmemek, sokak aralarında düğünler yapmamak, yüksek sesle müzik dinlememek yola engel olacak şekilde araba park etmemek de bir başka sorumluluğumuzdur.

Görgü ve nezaket kuralları elbette bunlardan ibaret değildir. İslam, hayatın her safhasında Müslüman’ın edepli ve nezaketli olmasını istemektedir.Nitekim Allah’u Teala Kur’an-ı Kerimde mealen: “Açıkçası Allah çirkin sözün söylenmesini sevmez.( Nisa, 148.) “Kullarıma söyle; birbirlerine karşı sözü en güzel bir biçimde söylesinler.”( İsra, 17/53.) buyurmaktadır.

Bu edep ve nezaket ki her söz ve fiili güzelleştirmektedir. Öyle ki, sevgili Peygamberimiz, “Nezaket ve güzel söz nereye girerse orayı süsler. Şiddet ve kötü söz ise nereye girerse orayı kirletir.”( Tirmizi, Sünen, Birr, 47.) Buyurmaktadır.

Müslüman’ın şiarı olan ve hayatımızı güzelleştiren bu edep ve nezaket her güzel ve medeni davranış gibi başta ailede kazanılır. O halde biz büyüklere düşen nezaketli olmaktır ki, küçükler de bizleri örnek alarak güzel edep ve nezakete sahip olsunlar.

 yazının devamı..