Karagöz ve Hacivat Bosna Hersek'te küllerinden doğuyor

SARAYBOSNA - Emre Baştuğ

Ramazan gecelerinin vazgeçilmezi olan Karagöz ve Hacivat gölge oyunu, Bosna Hersek'in son hayalisinin orijinal tasvirlerinin gün yüzüne çıkarılması ve bir grup sanatseverin çabasıyla adeta küllerinden yeniden doğuyor.

Bosna Hersek'in son "Karagözcüsü", diğer bir deyişle hayalisi Hasip Ramic'in 1930 yılında vefatıyla ülkede unutulan Karagöz ve Hacivat, Ramic'e ait deriden yapılmış orijinal karakter tasvirlerin ortaya çıkması ve bir grup sanatseverin bu tasvirlerin kopyalarıyla yeniden oyun üretmesiyle yeniden hayata döndürülüyor.

Bosna Hersek'in kültür hayatına da nostaljik bir nefes getirmesi beklenen en az 90 yıllık orijinal tasvirlerin arasındaki Karagöz, Hacivat, Tuzsuz Deli Bekir, Bebe Ruhi ve daha çok sayıda tipleme, yeniden uzun yaz geceleri ve ramazan akşamlarını süsleyecek.

Akademisyen ve yazar Amina Siljak Jesenkovic'in öncülüğünde, Saraybosna Müzesi'nde saklanan Ramic'e ait tasvirler kullanılarak üretilen kopyalarla ramazan arifesinde yeniden bir gölge oyun gösterimi yapıldı. Jesenkovic ve beraberindeki yeni hayaliler, sürekli hale getirmek istedikleri Karagöz ve Hacivat oyununu bayramda da göstermeye hazırlanıyor.

"Karagöz ve Hacivat'ı Bosna Hersek'te tekrar canlandırmak istiyoruz"

AA muhabirine konuşan Jesenkovic, Bosna'daki savaşa işaret ederek kültür kırımından kurtarılmış Karagöz ve Hacivat tasvirlerinin taklitlerini yaparak bugün bu oyunu devam ettirdiklerini söyledi.

Sahne sanatlarından mezun iki kişiye Karagöz ve Hacivat oynatmayı öğrettiklerini ifade eden Jesenkovic, toplamda karakterleri oynatan üç kişi bulunduğunu ancak bazen perdedeki kahramanların sayısı arttığı için yeni kişilere de ihtiyaç duyulduğunu kaydetti.

Jesenkovic, mevcut tasvirlere yeni karakterler de eklediklerini belirterek Karagöz ve Hacivat'ı Bosna Hersek'te tekrar canlandırmak istediklerini vurguladı.

Oyunlar ve çalışmalar konusunda Saraybosna Müzesi'nden de destek gördüklerini belirten Jesenkovic, "Bir şekilde bu oyunu ihya ediyoruz. Karagöz ile Hacivat'ın bize, toplumumuza hitap etmesini hak ediyorsak bu oyun geri dönecektir." ifadelerini kullandı.

"Karagöz basit ve ucuz bir güldürmece değil"

Jesenkovic, hayatın gerçeğini Karagöz gösterisiyle göstermeye çalıştıklarını söyleyerek oyunda eski hikaye ve efsanelerin yanında, şu anki zamanı ve toplumu ilgilendiren konuların da işlenebileceğine işaret etti.

Karagöz'ün basit ve ucuz bir güldürmece değil, çok ciddi ve birçok şeye imkan veren bir medya olduğunu vurgulayan Jesenkovic, sözlerini şöyle tamamladı:

"Son zamanlarda her şey basite indirgenmiştir. Müzik ve ilahiler gibi Karagöz de bu şekilde basite indirgenmiştir. Karagöz sadece çocuk eğlencesi olarak gösteriliyor. Karagöz bu değil. Karagözün ciddiyetini anlamak için tasavvufi boyutunu da anlamak ve hak etmek gerekiyor."