İsmail Kemal Alpsar

İsmail Kemal Alpsar

1873’te İskilip’te doğmuştur. Babası İskilip tüccarlarından Alpsar zade Şakir Efendi, annesi Hafize Hanım’dır. Fransızca bilen İsmail Kemal Bey; (29 Mayıs 1944) Vefat tarihi, özlük dosyasında, 15.12.1943 olarak görülmektedir.

İstanbul Çiçek pazarı Rüştiyesinde orta, Der Saadet İdadisi (İs­tanbul Lisesi'nde) lise öğrenimini tamamladı. Ağus­tos 1894'de Mülkiye'nin Yüksek Kısmı'ndan "iyi" derecede ile mezun oldu. Kasım 1894’te Ankara Vilâ­yeti Maiyet Memurluğuna tayin edilerek devlet hizmetine girdi. Burada stajını bitirdikten sonra bir süre ’de, Ankara İdadisi Tarih, Kitabet' (Resmi Yazışma), Kavaidi-i Türkî (Gramer) Dersleri Muallim­liklerini ve Nallıhan Kazası A'şar İhale Memurluğu ‘nu, Haçin (Kadirli) Kazası Kaymakam Vekilli­ğini ifâ ettikten sonra Kaymakamlığa terfi etti. Ni­san 1897'de Mecitözü, Eylül 1901'de Ayvalık, Ekim 1902'de Merzifon, Temmuz 1905'te Söğüt Kazaları Kaymakamlıklarına atandı.

Bu arada bir süre de Ertuğrul (Bilecik) Mutasarrıf Vekilliği yaptı. Ehliyet ve başarısı göz önüne alınarak (Vali yardımcısı) mutasarrıflığa yükseltildi. Nisan 1907'de De­nizli, Ağustos 1909'da Yozgat, Mayıs 1911'de Kütahya Sancakları Mutasarrıflıklarına (İskilip Ulu Camiindeki mihrap çinilerini hediye olarak gönderdi. A.E.); 1914'te beş ay kadar Bursa Vali Vekilliği'ne; Eylül 1915'te Maraş, Ekim 1916'da Tokat Sancakları Mutasarrıflıklarına getirildi. Son vazifesinde iken valiliğe terfi etti.

Mayıs 1918'de Sivas Valiliği’ne atandı. Ocak 1919'da birinci Dâmât Ferit Paşa Hükümeti tarafından. 19 Vali ile, Sivas Valiliği’nden azledildi. "Ermeni Tehciri" ile suçlandırıldı; tutuklanarak İngiliz Kumandanlığı'nca Halep'e sevk edildi. Beş ay Halep'te tutuklu olarak kaldıktan sonra Damat Ferit Kabinesi'nin düşmesi üzerine muhakeme edilmek için Maraş'a sevk edildi. Ma­raş Ağır Ceza Mahkemesi'nde yapılan muhakemesi sonunda beraat etti.

Ekim 1919'da ya­pılan seçimlerde, Çorum Mebusu olarak Meclisi Mebusuna girdi. 16 Mart 1920'de İstan­bul'un işgali ve Meclis'in dağıtılması üzerine tevkif edileceğini anlayınca, gizlice Anado­lu'ya kaçtı. Çorum'un İskilip Kazasında "Müdâfaa-i Hukuk Cemiyeti" Reisliğini yaparak, Millî Mücadele sonuna kadar "Millî Davaya hizmet etti. Bu görevde iken Türkiye Büyük Millet Meclisi II. Dönem seçimlerine katılmıştır.5 Temmuz 1923’te yapılan seçimlerde 542 oy alarak Çorum’dan milletvekili seçilmiştir. 11 Ağustos 1923’te meclise katılmış ve 12 Ağustos 1923’te mazbatası onaylanmıştır.

Dâhiliye, Memurin Muhakemât, Ziraat, Nizamname-i Dâhilî ve Posta Telgraf Komisyonu üyeliklerinde bulunmuştur. Meclis adına Adana’nın kurtuluşuna katılan heyette yer almıştır.

Askerlere tarım aletlerinin kullanımının öğretilmesi, Göğeri Aşarı, İlköğretim Kanunun değiştirilmesi, yol mükefelliyeti ve Çorum Sungurlu Çerikli yolunun genel yollar programına alınması hakkında kanun teklifleri, çeşitli üç konuda önergesi, Genel Kurul’da 49 konuda 121 konuşması vardır.

“Aşarın kalkmasını istemek cinayettir.” demiştir. Memurin Kanunu ve Gögeri aşarı hakkında soru önergeleri vermiştir.

Mebusluğu 3., 4., 5. dönemlerde de devam etti. Çorum Mebusu iken 13 Kasım 1942'de Ankara'da Hakkın rahmetine kavuştu. Evli olup iki erkek evlât babası idi. Fransızca bildiği sicilinde yazılıdır. 1908’de “Ûlâ” rütbesinin 2. sınıfına terfi etmiş; 1909'da tebdilen 2. rütbeden "Mecîdî"; 1917'de tebdilen 3. rütbeden "Osmâni" Nişanları, 1915’te de "Gümüş Donanma" Madalyası, Milli Mücâdeledeki hizmetlerine karşılık "Kırmızı şeritli İs­tiklal Madalyası" ile taltif edilmiştir.

İsmail Kemal Alpsarın oğlu Edip Alpsar; (d. İskilip 1902 - ö. 29 Eylül 1977) Türk devlet adamı ve milletvekilidir.

1902 yılında İskilip’te İsmail Kemal Alpsar'ın oğlu olarak doğdu. Lise eğitiminden sonra Almanya'ya bankacılık eğitimi almak için gitti. Stuttgart Ticaret Akademisini bitirdi. Türkiye'ye dönünce bankacılık ve tarım ile uğraştı. İskilip'te Kızılırmak kenarında kendi adıyla günümüzde bile anılan örnek bir tarım işletmesi kurdu. Merkez Bankası Emisyon Müdür Muavinliğinde bulundu. Babası İsmail Kemal Alpsar'ın ölümünden sonra onun yerine İskilip kontenjanından iki dönem olmak üzere VII. ve VIII. dönemlerde Çorum Milletvekilliğinde bulundu. Türkiye Cumhuriyeti ilk kâğıt paralarında imzası vardır.

Derleyen-Mustafa Yolcu- 30.12.2019