Her gün okuyup da anlayamadığımız kelimeler...

Bir gazetenin herhangi bir sayfasını açtığınızda okuduklarınızın yüzde kaçını anlayabiliyorsunuz? Bilmediğiniz kelimeler konuyu anlamanızı ne ölçüde etkiliyor? Haber içindeki okuyup da anlayamadığımız kelimeler:

Ya da şöyle soralım: "Bu kelimeleri öğrenmek için sözlük açıyor musunuz yoksa konuyu genel olarak anlamanız sizin için yeterli mi?"

Biliyoruz, gazetemizin 'hafta sonu ekleri'ni okurken hiç zorlanmıyorsunuz. Çünkü işlediğimiz konular genellikle hayatın içinden, seçtiğimiz kelimelerse günlük hayatta kullandıklarımızdan oluşuyor. Ancak herhangi bir gazetenin politika, dış haberler, kültür sanat ve özellikle ekonomi sayfalarını anlamakta güçlük yaşıyor olabilirsiniz. Bu sayfalarda genellikle meslekî terimler kullanıldığından sıkıntı yaşamanız çok normal. Bu yüzden biz de bu sayfaları okurken zorlanmasına rağmen sözlüğe bakmaya üşenenler için mini bir 'gazete okuma kılavuzu' hazırladık. İstediğiniz alanda kafanızı yormadan gazete okumanız temennisiyle...

***

Politika:

MKYK: Merkez karar yönetim kurulu

KCK: PKK'nın şehir yapılanması

PM: Parti meclisi

YSK: Yüksek Seçim Kurulu

AYİM: Askerî Yüksek İdari Mahkemesi

YAŞ: Yüksek Askerî Şûra

YARSAV: Yargıçlar ve Savcılar Birliği

MGK: Milli Güvenlik Kurulu

MİT: Milli İstihbarat Teşkilatı

Kurultay: Gündemdeki sorunları konuşmak ve yeni kurullar seçmek için belli sürelerle yapılar toplantı

Kabine: Bakanlar kurulu

Statüko: Süregelen durum

Militan: Bir düşünce için savaşan, mücadele eden kimse

Mahalle baskısı: Aynı fikirlere sahip grupların kendileri gibi düşünmeyenlere uyguladıkları psikolojik baskı

Güruh: Değersiz, küçük görülen topluluk

Faşizan: Demokratik düzen yerine aşırı ulusçuluk ve baskı düzeni kurmayı amaçlayan

Telekulak: Yasa dışı telefon dinlemeleri

Eşgüdüm: İlişkilerin gelişebilmesi için koordinasyon, iletişim halinde olma

Protokol: Diplomatlıkta, devletler arasındaki ilişkilerde geçen yazışmalarda, resmî törenlerde, devlet başkanları ile onların temsilcileri arasındaki görüşmelerde uygulanan kurallar

Müphemiyet: Belirsizlik

***

Dış haberler:

Eksen kayması: Bir ülkenin uzun süredir yürüttüğü dış politikasında değişikliğe gitmesi

Jeostratejik konum: Bir coğrafyanın o bölge ya da dünya üzerinde askerî açıdan taşıdığı önem

Ambargo: Yasak, engelleme

Lobi: Çıkarları ortak olan grupların bir araya gelip egemen erk üzerinde çıkarları doğrultusunda baskı oluşturması

Soykırım: Bir insan topluluğunu ulusal, dinsel vb. nedenlerle yok etme

Senato: Bazı ülkelerde yaş ve eğitimlerine göre seçilmiş parlamento üyelerinden oluşan meclis

Memorandum: Muhtıra, bildiri

Moratoryum: Erteleme, erteletme

Mutabakat: Uzlaşmaya varmak

Diaspora: Herhangi bir ulusun veya inanç mensuplarının ana yurtları dışında azınlık olarak yaşadıkları yer

Tampon bölge: İki devlet arasında, hudut boyunca, askerden arındırılmış toprak parçası

Eşbaşkan: Bir kurul, toplantı veya kongrenin başkanlığını yapanlardan her biri

Konsensüs: Oybirliği

Abluka: Kuşatma

Mütekabiliyet: Karşılıklılık

Kıta sahanlığı: Karaları çevreleyen, 200 metre derinliğe kadar olan sığ deniz dipleri

Transatlantik: Atlantik Okyanusu'nu aşan

Hegemonya: Bir devletin başka bir devlet üzerindeki siyasal üstünlüğü ve baskısı

Pentagon: ABD Savunma Bakanlığı

Kültür sanat:

Küratör: Müze, kütüphane, sergi vb.'ni yöneten ve etkinliklerini düzenleyen yetkili.

Senfoni: Orkestra için bestelenmiş, birkaç bölümden oluşan uzun müzik eseri

Koreograf: Baleyi oluşturan adım ve figürleri düzenleyen sanatçı.

Kaligrafi: Güzel yazı sanatı

Arya: Operalarda solistlerden birinin orkestra eşliğinde söylediği, genellikle kendi içinde bütünlüğü olan parça

Bienal: İki yılda bir yapılan festival, gösteri ve sanat organizasyonu.

Trienal: Üç yılda bir düzenlenen organizasyon.

Reprodüksiyon: Bir sanat eserinin aslını bozmadan yapılan kopyası.

Müzayede: Açık artırma

Prömiyer: İlk gösterim

Armoni: İki veya daha çok sesin aynı anda kulağa hoş gelecek bir biçimdeki uyumu, harmoni

Virtüöz: Bir enstrümanı ustalıkla çalan sanatçı.

Enstalasyon: Geleneksel sanat eserlerinin aksine, çevreden bağımsız bir sanat nesnesi içermeyip belirli bir mekan için yapılan sanat türü. Yerleştirme sanatı

Mix: Karışık

Single: Tek ya da birkaç şarkının yer aldığı albüm.

Retrospektif: Bir sanatçının sanat hayatı boyunca yaptığı eserlerinden derlenen özel sergi.

Realizatör: Sahne tasarımcının düşüncelerini gerçeğe dönüştüren, sahneyi kuran kişi.

***

Ekonomi:

SPK: Sermaye Piyasası Kurulu

İMKB: İstanbul Menkul Kıymetler Borsası

Halka arz: Şirket hisse senetlerinin belirlenen bir fiyattan halka satılarak şirketin halka açılması veya halka açıklık oranının artırılması işlemi

Ciro: İş hacmi

Catering: Yemek hizmeti

Cari açık: Bir ülkenin ihraç ettiği mal ve hizmetlerden elde ettiği gelirin, ülkenin ithal ettiği mal ve hizmetlere yaptığı ödemelerden az olması

Büyüme: Gayrisafi millî hasıladaki (veya gayrisafi yurtiçi hasıladaki) sabit fiyatlarla hesaplanan rakamsal değişme

Kobi: Küçük ve orta boy işletmeler

Fon: Belirli bir iş için gerektikçe harcanmak üzere ayrılıp işletilen para, kaynak

Hazine: Devlet malının veya parasının saklandığı yer

Kambiyo: Para ya da para yerine geçen belgelerin değiştirilmesi işlemi

Parite: İki ülke parasının karşılıklı değeri

Kayıt dışı ekonomi: Kayda geçirilmeyerek devletten gizlenen ve bu nedenle denetlenemeyen ticarî işlem

Kredi notu: Ülke, kurum ve yatırım araçlarının güvenilirlik aralığını gösteren ve derecelendirme kuruluşları tarafından verilen not

EPDK: Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu

Konsolidasyon: Borç değiştirme, birleştirme

Bütçe: Devletin gelecek dönem içinde elde edeceği gelirlerle, yapacağı giderleri bir arada gösteren belge

Kur: Bir birim yabancı paranın ulusal para cinsinden fiyatı

Serbest piyasa: Üretimin bir plana göre değil, isteğe göre yapıldığı, fiyatların arz ve talebe göre belirlendiği ekonomi

İnovasyon: Yenilik

Enflasyon: Fiyatlar genel düzeyindeki sürekli artış

Resesyon: Durgunluk

ZAMAN - PAZAR