Gürer: “Yerel basını yaşatmalıyız”

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, TBMM Genel Kurulu’nda gündem dışı söz alarak, Türkiye’de yerel basın kuruluşlarının yaşadığı sorunlara dikkat çekti. Yayın yaptıkları bölgelerin sesi, gözü, kulağı olan yerel basının, son yıllarda ciddi sorunlarla boğuştuğuna dikkat çeken Gürer, yerel basının yaşaması için hükümetin bu kuruluşlara destek sağlaması gerektiğini ifade etti.

CHP Niğde Milletvekili ve KİT Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, Meclis Genel Kurulu’nda yaptığı konuşmada, yerel basın kuruluşlarının yaşadığı sorunları gündeme getirdi. Ulusal basın kadar yerel basının da önemli işlevlerinin bulunduğuna dikkat çeken Gürer, “İllerin sorunlarını gündeme getiren devlet ve vatandaş arasında bir bağ olan halkın sesi gözü kulağı olan yerel basın ciddi sorunlar yaşamaktadır. Bir kentin varlığını geleceğe taşıyan en önemli yayın organlarından biri de yerel basındır. Ekonomik krizin etkisi yerel basını etkilediği gibi mesleki sorunlar da artmaktadır” dedi.

Türkiye’de yayın yapan 6 bin 265 gazete ve dergiden 1156’sının resmi ilan aldığını, 4 bin 358’inin ise resmi ilan ve reklam yayınlamaksızın yayın hayatını sürdürdüğünü kaydeden Gürer, “Gazete ve dergi sayısı, 2016 yılında 2015 yılına göre %7,9 azalarak 6 bin 265 oldu. Bu yayınların %59,7’sini dergiler oluşturdu.  Gazete ve dergilerin tirajı, 2016 yılında 2015 yılına göre %20 azaldı. Ülkemizde 2016 yılında yayımlanan gazete ve dergilerin yıllık toplam tirajı 1 milyar 705 milyon 225 bin olup, bunun %94,1’ini gazeteler oluşturdu” diye konuştu.

Yerel basının çok yönlü destek beklediğine vurgu yapan Ömer Fethi Gürer, “Sorunlarına hükümetten destek gelmediğini gören basın temsilcileri geçtiğimiz günlerde tüm ülke genelinde basında yer alan bir mektubu cumhurbaşkanına yazmışlardır.  96 meslek kuruluşunun yazdığı mektupta sorunlar açıkça dile getirilip çözüm beklentisini ifade etmişlerdir.  Her yıl ocak ayında yayınlanan resmi ilan fiyat tarifesi bu yıl yayınlanmamıştır. Basın ilan kurulu genel kurulunda kabul edilen bakanlar kurulu onayına sunulması gereken yeni ilan tarifesi bugüne kadar da yıl için çıkmamıştır. Resmi ilan alan gazetelerin bir yıl öncesine göre artan maliyetleri ne yazık ki resmi ilana yansımadığı için mağduriyet büyümüştür.  Ekim ayı sonuna kadar yayınlansın beklentisi de gerçekleşmemiştir. Görünen o ki bundan sonra yayınlansa da bu kere 2018 rakamları şubatta açıklanmayacaktır. Bu durum düzeltilmeli ve gazetelerin 2017 yılı resmi ilan tarifesi Şubat ayından geçerli bir an önce açıklanıp geriye dönük hak ediş uygulanması yapılmalıdır” ifadelerini kullandı.

Süreklilik arz edip resmi ilandan yararlanamayan yerel meydanın durumunun da olumlu biçimde esnetilip destek sağlanması gerektiğini kaydeden Gürer, şunları söyledi:

“Özel ilan gelirlerine yansıyan düşüyle birlikte resmi ilan alan gazeteler için çok önemli duruma gelen resmi ilanlar için gerekli düzenleme bir an önce sağlanmalıdır. İnternet haber siteleri ile ilgili bir yasası olmaması bu alanda da önemli bir boşluk yaratmaktadır. Belirsiz yapı bir an önce ortadan kaldırılmalıdır.

Hazine, KOSGEB, İşkur, Kalkınma Ajansları eli ile Anadolu’nun gazete, radyo ve televizyonları ile internet sitelerine destek paketi sağlanmasına yönelik hükümet çalışma yapmalı ve bu soruna da çözüm bulunmalıdır.

İnternet haber siteleri düzenlenmeli, denetlenmeli ve mutlak surette desteklenmelidir.

Mesleki yapılanma yasayla düzenlenmeli, şantajcı habercilik önlenmeli, çaışma koşulları iyileştirilme sağlanmalıdır.

Tek gelir kaynağı resmi olan yerel gazeteler, son yıllarda özelleştirme ve diğer nedenlerle sürekli azalan resmi ilanların da azalması ile sıkıntılar artmaktadır.

Aylık ortalama 10 bin ila 15 bin lira arasında resmi ilan payı alan yerel gazetelerde, asgari 5 kişi için çalışma zorunluluğu bulunuyor. Asgari kadrodaki tüm çalışanlar asgari ücret alsa bile, resmi ilan payları çalışanların maaş ve sigortasına yetmiyor. Gelirlerin düşmesiyle hak ettiğini alamıyor. Yerel basının ekonomik özgürlüğüne kavuşabilmesi için gerekli destekleri yaratacak yasal düzenlemeler yapılmalıdır.

Haziran 2016 -Haziran 2017 döneminde gazete baskı kalıbının maliyeti yüzde 24, gazete kâğıdının maliyeti yüzde 27.29, gazete baskı kalıbının maliyeti yüzde 23.07 artmıştır. Bu oranlar ekim sonuna kadarki artışlarla daha da katlanmış ancak gazete gelirlerinde bir artış oluşmamıştır. Keza son zamanlarda hızla artan başta akaryakıt olmak üzere yaşanan fiyat artışları kiralar ve ödemeler değerlendirildiğinde yerel basının yaşama şansı giderek düşmektedir.

Ayrıca sahada çalışan muhabirler sarı basın kartı alamamaktadır. Bu konuda bir kanun teklifi de verdim. Asıl işi gazetecilik olmasa dahi sürekli haber ve köşe yazısı yazanlar için de bir kriter konarak sarı basın kartı alanı genişlemesi sağlanmalıdır.

Halen karasal yayın yapan televizyonlara, uydu yayınına geçmek için ağır yaptırımlar uygulanmaktadır. Karasal yayın yapan televizyonların uydu üzerinden yayın yapabilmesine olanak sağlanmalı ve bu konuda yerel televizyon kuruluşlarının önü açılmalıdır.

Niğde’de yayın kuruluşlar ile gelir düzeyi yüksek bir ilde yayın yapan kuruluşların aynı koşullarda olmadığı açıktır.”