Edebiyatın has bahçesinde bir Dergâh

Ezel Erverdi ve arkadaşları tarafından kurulan Dergâh Yayınları, 35. yılına girdi. Aynı ocakta pişen ve pek çok yazarın yetişmesine öncülük eden Dergâh Dergisi ise 254. sayısını yayınladı.

SİNAN KAPLAN /  İSTANBUL/ Star

BİR derginin hikâyesini anlatmak ilk sayısıyla başlamaz. Hele hele okul kimliği kazanan dergiler söz konusu ise rahatlıkla bir soyağacının izini sürebiliriz. Söz konusu olan Dergâh ise biraz daha eskiye, ?adaş? dergi olan Dergâh?a da bakabiliriz söz gelimi. 1921 ile 1923 arasında çıkan Dergâh Anadolucu bir dergi olması sebebiyle günümüzdeki adaşının da öncüsü kabul edilebilir. Yahya Kemal Beyatlı?dan Ahmet Hamdi Tanpınar?a özel bir kadroya sahiptir dergi. Ancak söz günümüzdeki Dergâh?tan açılacaksa, asıl başlangıç noktası Hareket Dergisi olmalı. Nasıl Büyük Doğu Necip Fazıl Kısakürek ile özdeşleşmiş ise Hareket de Nurettin Topçu?nun şahsiyetinin mührünü taşır. 1939?dan 1982?ye kadar yedi dönem yayınlanan Hareket Dergisi, ismini Topçu?nun felsefesinin temel kavramlarından birinden alır. Dergi, Mart 1990?da ilk sayısı çıkacak olan Dergâh?ın da kurucuları olan Ezel Erverdi, Mustafa Kutlu ve İsmail Kara için bir okul görevi görür.

Mart 1990 Dergâh?ın okurla buluştuğu ilk sayıdır. Dergâh?ın Mart 1990 tarihli 1. sayısının sunuş yazısında ?yerli, milli ve bağımsız? vurgusu yapılır. Kapağında İsmet Özel?in ?Özgürlük İçin Şiir? başlıklı yazısının yer aldığı sayıda ilk sayılarda şiirde Hüsrev Hatemi, Hüseyin Atlansoy, İhsan Deniz, Nihat Hayri Azamat, Cahit Koytak, Levent Sunal, Adem Turan, Cafer Turaç, Mevlana İdris, Mehmet Erdoğan imzaları göze çarpar. Zamanla şairler gençleşir elbette. Süleyman Çobanoğlu, Fatma Şengil, Cevdet Karal, Ali Emre, Osman Özbahçe, Ömer Erdem, şiirleriyle Dergâh?a katkı verirler.

Kadın hikayecilere sayfalarını açtı

Mustafa Kutlu gibi bir hikâye yazarının ismiyle anılan Dergâh?ta hikâye damarı elbette önemlidir. Dergâh?ın her sayısında bir-iki hikâyeye yer verilir. İlk döneminde Nazan Bekiroğlu, Cihan Aktaş, Fatma Barbarosoğlu, Yıldız Ramazanoğlu, Sibel Eraslan gibi yazarlar dolayısıyla kadın hikayecilere özel önem verdiği bilinen dergide, daha genç kuşaklardan Pınar Zengin, Mukadder Gemici, Gülçin Durman, Melek Paşalı ve Nihan Kaya bu isimlerden sadece bazıları. Dergâh?ın dikkate değer bir yanı da o oylumlu orta sayfa röportajları. Derkenarlarda tanıtım ve kısa değerlendirme yazılarına yer veren dergi, uzun ve kapsamlı yazılar yayınlamaktan hiç geri kalmadı. Dosya dergiciliği yapmayı ise asla benimsemedi. Ayrıca şunu da vurgulamadan geçemeyeceğim. Mustafa Kutlu derginin şiir seçiminde de hikaye seçiminde de asla ?kendi beğenileriyle? sınırlamadı dergiyi. Dergiye ziyarete gelen gençlere önce okullarını, ailelerini sordu, sonra edebiyatı. Bu arada belirtmeden geçemeyeceğim; Dergiye imkânsızlıkları yüzünden gelemediği için adresine kitap postalanan taşralı gençlerden biri de benim.

DERGÂH?IN MUTFAĞINDAKİ İSİM

Hikaye yazınında bir zirve olan usta kalem Mustafa Kutlu, bu toprakların kendine özgü serüvenini anlamaya ve duru bir dille aktarmaya kendini adamış bir isim. Dergâh Dergisi yazı işlerinin başındaki isim olarak, pek çok edebiyatçıya yoldaşlık eden, onları yazın dünyasına kazandıran bir ağabey.