Bilinçli Tüketici Olarak Bunlara Dikkat!

Tüketici Haftası ile beraber kamuoyunu ve tüketicileri bilinçlendirmek için Hasan Kalyoncu Üniversitesinden “Tüketiciyi Bilinçlendirme” yazısı yayınlandı. 

Hasan Kalyoncu Üniversitesi (HKÜ) İktisadi İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi (İİSBF) İşletme Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Yakup Durmaz; tüketicinin tarihi gelişimi ve bilinçlenmesi ile ilgili yazdığı yazısında, tüketicinin hakları ile ilgili önemli açıklamalarda bulundu.

Mal ve hizmetleri başka mal ve hizmetlerin üretimi için değil de, tamamen kişisel veya ailesel gereksinimleri için kullanan kişilere “Tüketici” dendiğini söyleyen Yakup Durmaz, yararlı mal ve hizmetlerin insan ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla nihai kullanıcı tarafından kullanımını ise “Tüketim” olarak açıkladı. Tüketicilerin, satın aldıkları ürünlerle ilgili birçok riskle karşı karşıya kalmakta olduğunu belirten Durmaz yazısında şunlara değindi; “Çok eski tarihlerden bu yana tüketicinin aldatılmasını önlemek amacıyla çeşitli hukuk sistemlerinde (Roma Hukuku da buna dahil) bu konuya ait hükümler mevcuttur. 19.yüzyılda ve 20.yüzyılın başlarında piyasa ekonomisindeki gelişmelerin etkisiyle tüketiciler bu sistemin “Kral”ı olmuşlardır. Bilindiği üzere serbest rekabet, piyasaya olan mal arzını artırmış, malların kalitelerinin yükselmesine ve en uygun fiyatların oluşmasına imkan vermiştir”.

“Tüketici Hakları Teşkilatlanması ile, Tüketicinin Korunmasına Işık Tutuldu”

Tarihe dönüp bakıldığında tüketicinin ilk defa örgütlü olarak ele alınıp teşkilatlandırılmasının 20. yüzyıla kadar gittiğini açıklayan Durmaz: “Ahilik müessesesi (Selçuklular ve Osmanlılar zamanında faaliyet göstermiş, ahlak, akıl, bilim ve çalışmayı, insana ve tüketicilere saygıyı esas alan bir kuruluştur); sosyal ve ekonomik alanda gördüğü çeşitli fonksiyonların yanısıra günümüzde de önemi gittikçe artan ve tüketicinin korunmasına ışık tutacak özelliklere sahip olmuştur”.

Uluslararası Tüketici Birlikleri Örgütü tarafından ilan edilen ve tüketicinin 9 hakka ulaştığını belirten Yakup Durmaz tüketicin haklarını; Temel gereksinimlerin giderilmesi, güvenlik ve güven duyma, mal ve hizmetlerin serbestçe seçilmesi, bilgi edinme, eğitilme, tazmin edilme, sesini duyurma (temsil), sağlıklı bir çevreye sahip olma ve şikayet hakları olarak sıralandığını belirtti.

Tüketicinin alışverişten önce ve alışveriş sırasında dikkat etmesi gereken öğeleri açıklayan Durmaz, tüketiciyi şu konularda uyardı: “Alışverişinizi aceleye getirmeyiniz ve son ana bırakmayınız. Alışverişten önce bir liste hazırlayınız. Reklamlara aldanmayınız. Yeni çıkan marka modeli iyi araştırınız. Bilhassa pahalı mallarda çok iyi piyasa araştırması yapınız. Gıda maddesi ve ilaç alırken son kullanma tarihlerine bakınız. Açıkta satılan ve üreticisi belli olmayan malları almayınız. İndirimli satışlara dikkat ediniz, çünkü defolu veya modeli geçmiş olabilir. Garantisi olan veya parçası rahat bulunabilen malları tercih ediniz. Alışveriş sonrası fatura almayı unutmayınız”.

Alışveriş sonrası dikkat edilmesi gereken konulara da vurgu yapan Yrd. Doç. Dr. Yakup Durmaz: “Dayanıklı tüketim mallarını kullanmadan önce kullanma kitapçığını okuyunuz. Şikayetçi olmaktan çekinmeyiniz. Sonuca ulaşmada kararlı olunuz, hemen pes etmeyiniz. Kötü malı sineye çekmeyiniz, ilgili kuruluşlara haber veriniz. Alışveriş esnasında size verilen fatura ve garanti belgelerini saklayınız” diyerek tüketiciyi alışveriş sonrası için uyardı.