Betül Zarifoğlu: Çocuklar İçin Yazarak Babamın Hayalini Gerçekleştiriyorum

'Cahit Zarifoğlu’nun kızı Betül Zarifoğlu, yazdığı Muga Zıp Zıp kitabı ve Cahit Zarifoğlu’nun pek bilinmeyen yönleri üzerine Ezgi Aşık'ın sorularını cevapaldı.

Türk edebiyatının zarif kalemi olarak bilinen Cahit Zarifoğlu’nun kızı Betül Zarifoğlu, yazarlık hayatını ve yeni çıkaracağı çocuk kitabının detaylarını ilk kez Kitabın Ortası’na değerlendirdi. Uçmayı çok seven, edebiyat derslerinde sınıfta kalan, güreşe ilgili olan Cahit Zarifoğlu’nun pek bilinmeyen yönlerini de konuştuk.

Bizler sizi Cahit Zarifoğlu’nun kızı olarak biliyoruz. Fakat Betül Zarifoğlu kimdir?

Genellikle Cahit Zarifoğlu’nun kızı olarak tanımlanıyorum. Onun dışında yazarım, yazar olmak benim çocukluk hayalimdi. Ne olursam olayım, ne yaparsam yapayım bir yandan yazı yazmak zorundayım gibi bir duygu vardı. Cafcaf dergisinde mizahi yazılar yazarak başladım. Bir masal kitabım var. Bunların dışında Maraşlıyım. Bir gün ‘Maraşlıyım’ dediğimde ‘sen de yazı yazıyor musun’ demişlerdi. Maraş ve yazarlık artık beraber anılıyor.

İlk Yazdıklarım Şiirdi

Türkiye’de her kesimin çok sevdiği bir yazar ve şair, babanız Cahit Zarifoğlu. Ondan kalem alıp yazı yazmak nasıl bir duygu?

İnsanlar benim yazdıklarıma, Cahit Zarifoğlu’nun kızı ne yazmış diye bakıyorlar. Fakat tarz olarak babamla bir yakınlığımız yok. İnşallah genetik olarak bir miras kalmıştır, onun için duacıyım. Benim yazdıklarım babamın yazdıkları gibi değil, mesela şiir yazmıyorum. Benim yazdıklarıma muhakkak şiir gibi bakıyorlar. Şiir yerine mizah yazıyorum. Babamın baktıklarına, bir Müslüman hassasiyeti içerisinde ironi ile bakmayı seviyorum. Babamın bana imzaladığı kitapta bir hayali vardı; “Bir gün senin de çocuklar için yazacağını hayal ediyorum.” Bu kitabı imzaladığında okuma ve yazmayı bilmiyordum. Yazdığım ilk kitabın bir masal oluşu da nasip oldu.

Peki, neden şiir yazmıyorsunuz?

Şiirle anlaşamadık, dostça ayrıldık. 10 yaşımdayken Necip Fazıl Kısakürek’in Çile şiirini ezbere okuyordum. O yaştaki çocuğun belki de onu okumaması gerekiyordu, bilmiyorum. Daha sonra çocuk şiirleri bana çok basit gelmeye başladı. Sonrasında şiire adapte olamadım. İlk yazdıklarım şiirdi. Hatta yazdığım ilk şiiri babama gösterdiğimi de hatırlıyorum.

Yazdıklarım Köşemin İsmi Oldu

Mizah da çok güzel bir alan... Sizin mizaha yönelme süreciniz nasıl oldu? 

Aslında bir şey yazmaya ve not almaya çok öncesinde başladım. Benim ‘Karşıyım’ diye yazdığım iki yüz sayfalık bir yazı vardı. Cafcaf dergisi çıktığı zaman ‘Ben de burada yazayım’ dedim. Daha sonra yazdıklarım köşemin ismi oldu. Bundan sonra nasıl gidecek bilmiyorum. Şimdi ikinci çocuk kitabı üzerinde uğraşıyorum.

Muga Zıp Zıp Serisi Geliyor

Yeni bir çocuk kitabı üzerine çalışıyorsunuz. Detaylarından dergimize özel bahsedebilir misiniz?

“Muga Zıp Zıp Ormanda” kitabım bana kalsa tek bir hikâye olarak kalacaktı. Fakat yayınevim bunun bir seri olmasını istedi. Zıp Zıp’ın yeni bir macerası olacak, ben de şimdi onun peşine takılmış gibiyim. Birinci hikâyede Mugalar diyarından bir yaramaz Zıp Zıp’ımız var. Mugalar diyarı gökyüzünden yeryüzüne iniyor ve burada birtakım maceralar yaşıyor. Daha sonra geri dönüş hikâyesi var.

Bu ikincisinde ise yine bir macerası olacak, bu kez yeryüzüne başka bir şekilde iniyor. Eylül, Ekim gibi yeni kitabımı çıkarmayı planlıyorum.

Ailenin Günlüğü Tutuluyordu

Babanızı çok erken yaşta kaybettiniz. Baba-kız olarak hatırladığınız bir anınız var mı?

Babamı 10 yaşımdayken kaybettim. Son hastalık dönemlerini hatırlıyorum, o kısmı güzel anılar değil. Babam ile ilgili bir çocuğun hatırlayabileceği şeyleri hatırlıyorum. Ev hali, sofralar, oyunlar...

Ben babamla olan ilişkimizi babamın vefatından sonra yorumlamaya başladım. Evlenince, anne olunca, evdeki ilişkinin, oyunların ne kadar kıymetli olduğunu anladım. Mesela bizim evimizde bir aile defteri vardı. Ben bunu hiçbir ailede görmedim. O deftere mesela taşındığımız evlerin adresleri düşülmüş, “Betül bugün ilk kez oruç tuttu” diye yazmış. Bir aile günlüğü gibi babamın dergi ve gazetelerde çıkan röportajları kesilip yapıştırılmış. İlkokula giderken yazdığım ilk hikâyeyi deftere süsleyerek not düşmüşüm. Herkesin izi olan bir defter, ailede herkesin uzanabileceği ve bir şeyler yazabileceği bir defter... Babamın hastalıklı zamanlarında annem çok yazı yazmış.

Babanız size en çok neyi öğütlerdi?

Babamla beraber kitap okurduk. Hatta bazı kitapların başına başladığımız tarihleri yazmışız. Bana imzaladığı kitabın hemen altında “Acaba iyi bir okuyucu olmanın daha zor olduğunu anlayabilecek misin?” diye yazmış. Yazacağını tahmin ediyorum derken bile iyi bir okuyucu olmanın daha önemli olduğunu belirtiyor.

Babamın namazlarınızı doğru kılın, ilmihal ve Kur’an okuyun, muhakkak başucu kitabınız bir ilmihal olmalı gibi söylediği şeyler vardı. Babam anneme hep “en büyük hayalim çocuklarımla Kur’an-ı Kerim’i hatmetmek” dermiş. Biz babamla beraber Kur’an-ı Kerim okumaya başlamıştık. Bir gün bir sayfayı o bana okuyor, öbür gün o sayfayı çalışıp ben babama okuyordum. O akşam babam bir başka sayfayı bana okuyordu ve ben hatalarımı görmeye çalışıyordum. İki-iki buçuk cüzü beraber okuyabilmiştik. Maalesef yarım kaldı.

Babam çok geç baba oluyor ve erken vefat ediyor. Bu yüzden beraber çok kısa bir zaman yaşadık.

Babanız yazı yazarken ona şahit oldunuz mu, nasıl yazı yazardı?

Buna şahit olmamak mümkün değil herhalde, çok büyük evlerde oturmadık. Annemin anlattığına göre; babam “ben yazı yazıyorum, sessiz olun” demiyormuş. Evde 4 çocuk var, oynuyorlar, ağlıyorlar, koşturuyorlar. Babam da masasında yazı yazmaya devam ediyor.

Çocukken Yaşadığı Evde Çok Hikâyeler Anlatılırmış

Cahit Zarifoğlu’nun çocukluğunu biraz konuşmak istiyorum. Kalemi de soyadınız gibi çok zarif... Onu yazı yazmaya yönlendiren şey neydi?

Babamın zorluklarla geçen bir hayatı olmuş. Babalarından ayrı yaşamışlar, ailece hassas bir dönem geçirmişler. Babaannem çok asil bir kadın, yaşadığı sıkıntıları çocuklarına yansıtmamış. Babamın çocuk olduğu evde çok hikâyeler anlatılırmış; bir büyükleri varmış, onun anlattığı hikâyeler belleğinde çok yer etmiş.

Ortaokul ve lise çağlarında Allah’ın bir lütfu ile çok güzel insanlarla bir arada olmuşlar. Erdem Bayazıt Amca ile babamın tanışıklığı onların babalarından geliyormuş. O dönemde Erdem Bayazıt, Rasim Özdenören, Alaeddin Özdenören, Akif İnan gibi kişiler ve başlarında Sezai Karakoç ve Nuri Pakdil gibi büyükler. Necip Fazıl Kısakürek’ten çok etkileniyorlar. Edebi olarak birbirlerini çok beslemişler fakat birbirlerinin tarzından etkilenmemişler. Akif İnan, Alaeddin Özdenören ve babam şiir yazıyorlar. Üçünün tarzı da birbirinden farklıdır.

Yedi Güzel Adam topluğunun ismi de babanızın bir şiirinden gelmektedir. Nasıl bir araya gelmişler, hikâyesini sizden dinleyebilir miyiz?

Babamın şiiri ve hatta şiir kitabının da ismi “Yedi Güzel Adam”. Erdem Amca ve babam neredeyse beraber büyümüşler. Rasim ve Alâeddin amcalar da sanıyorum ortaokul veya lisede geliyor. Daha sonra o grup oluşmuş oluyor.

En Büyük Hayali Pilot Olmak

Cahit Zarifoğlu’nun pek bilinmeyen yönlerini konuşmak istiyorum. Mesela uçmakla çok ilgiliymiş... Bu başlık için neler konuşabiliriz?

Babamın küçük yaşlarından beri uçmaya ilgisi varmış. Evde çok fazla uçak resimleri çizermiş. Uçmakla ilgili bir sevdası var. En büyük hayali pilot olmakmış. Bizde öyle bir sevda yok. Ortaokul veya lise zamanlarında ailesinin izin vermemesine rağmen Eskişehir’de Türk Kuşu’na gidip kayıt yaptırarak “planör kullanabilir” sertifikası alıyor. Gözündeki hafif bozukluktan dolayı pilot olamıyor.

Babamın çok bilinmeyen bir özelliği de Boğaz köprüsünden geçmeyi sevmemesiymiş. Mümkün oldukça köprüden geçmiyor, onun yerine vapur kullanıyormuş. Köprüden geçtiğinde ‘kendimi kapalı alanda hissediyorum’ diyormuş. Kapalı alan ile demek istediği; köprüdesin, olduğun yerden kaçamazsın.

Edebiyat Dersinden Kalırdı

Biraz da eğitim hayatını konuşalım istiyorum…

Babam Rasim Amca ile Erdem Amcaya kendi için okul seçtiriyor. Hatta diyor ki, “beni de bir okula kayıt ettirin.” Tıp diye düşünüyorlar, “Cahit yapamaz” diyorlar, “Edebiyat Fakültesi desek, lisede edebiyattan kalıyordu.” Babam lisede edebiyat dersinden bir iki kere kalmış, daha sonra da okulda bir şeye kızmış. Edebiyat sınavlarında boş kâğıt verip çıkıyormuş. En son Alman Dili ve Edebiyatı’nı seçiyorlar, babam da gelip kayıt yaptırıyor.

Cahit Zarifoğlu çok yönlü; güreş sporunu seviyor, Batı müziği dinliyor.

Batı müziği ile ilgili aklıma bir şey geldi. Annem şöyle anlatırdı; babam büyük bir ciddiyetle Eurovision yarışmalarını takip ederek, elinde kâğıt ve kalem not verirmiş. Daha sonra yarışmacılara verilen puanları değerlendirirmiş.

Annem İle Babamın Nikâh Şahidi Necip Fazıl idi

Babanızın Necip Fazıl Kısakürek ile nasıl bir ilişkisi vardı?

Necip Fazıl, Abdülhakim Arvasi hazretlerinin evine gidiyor. Bu ziyareti sırasında Van müftüsü dedem Kasım Arvasi’nin evinde kalıyor. Annemin çok net hatırladığı ayrıcalıklı ve kıymetli zamanlardan...

Necip Fazıl Kısakürek Van’a geldiği bir gün Rasim Amca ve babam da yanında geliyorlar. O dönemlerde babam muhafazakâr çevreden birisiyle evlenmek istiyor. Babama “hoca efendinin kızı var” diyorlar, “olabilir” diyor. Annem de olur veriyor. Daha sonra annem ile babamın nikâh şahidi Necip Fazıl Kısakürek oluyor.

“Babam ile Tarzımız Farklı”, Kitabın Ortası dergisi, sayı 13.

Röportaj: Ezgi Aşık

dunyabizim.com