Anadolu'nun manevi mimarı: Hacı Bektaş Veli

Nevşehir

13. yüzyıla damgasını vuran, düşünce dünyası ve inanç önderliği bakımından örnek teşkil eden Hacı Bektaş Veli, Anadolu'dan Balkanlar'a kadar geniş bir coğrafyada saygıyla anılıp, kendinden sonraki nesillere ışık olmayı sürdürüyor. 

Anadolu evliyalarından Hacı Bektaş Veli'nin doğumu bazı kaynaklarda 1242, Anadolu'ya gelişi 1270-1280 yıllarında, ölümü 1337 olarak, kimi kaynaklarda ise doğumu 1209 ve ölümü ise 1271 olarak yer alıyor.

Hacı Bektaş Veli hakkında, kaynakların yetersizliği nedeniyle objektif yargılarda bulunulamıyor.

Türkistan Piri Hoca Ahmet Yesevi'nin kültür ocağında eğitim alarak, çok sayıda bilim adamının yetiştiği Horasan'da engin bilgi birikimi ve geniş dünya görüşüne sahip olan Hacı Bektaş Veli'nin Anadolu'ya gelişi, Anadolu Selçuklu Devleti'nin siyasi, ekonomik ve kültürel düzeninin bozulduğu, yönetimde bölünmelerin ortaya çıktığı bir devreye rastladı.

Hacı Bektaş Veli, bilim ve öğretim merkezi kurarak ortaya koyduğu düşünce, fikir ve kamil akıl ile Anadolu'da birlik ve beraberliği sağladı.

İnsanlara tasavvufun inceliklerini anlatan Hacı Bektaş Veli, bilgi ve erdem kandilini yaktığı Anadolu'da, Hakk'a ulaşmanın, dört kapı kırk makamdan geçerek hakikate kavuşmanın yollarını yetiştirdiği talebelerine öğretti.

Osmanlı'nın kuruluşunda ve Anadolu'nun Türkleşmesinde etkisi olduğu belirtilen Hacı Bektaş Veli, "Bir olalım, iri olalım, diri olalım", "İncinsen de incitme", "Her ne ararsan kendinde ara", "Oturduğun yeri pak et, kazandığın lokmayı hak et", "Eline, beline, diline sahip ol" sözleriyle bütün insanlığı sevgi, barış ve kardeşliğe çağırdı.

Hayatının büyük bir kısmını Anadolu insanının yetişmesine adayan Hacı Bektaş Veli, ömrünü tamamladığı o dönemki adıyla Sulucakarahöyük olan Nevşehir'e bağlı Hacıbektaş ilçesindeki ebedi istirahatgahında ziyaret ediliyor.

Hacı Bektaş Veli'ye ait olduğu genel olarak kabul edilen eserler, "Besmele Şerhi", "Fatiha Suresi Tefsiri", "Makalat", "Kitabü'l-Feva'id", "Hacı Bektaş'ın Nasihatleri", "Makalat-ı Gaybiyye" ve "Kelimat-ı Ayniyye"dir.

Adı ve öğretileri üniversitede yaşatılıyor

Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Türkiye'de Hacı Bektaş Veli ile ilgili "araştırma enstitüsü" olan tek üniversite.

Enstitüde, "Alevi Bektaşi Kültürü Ana Bilim Dalı" adı altında yüksek lisans programı veriliyor, Alevilik ve Bektaşiliğin tarihi, edebi ve sosyolojik boyutu incelenerek bilim dünyasına yeni bakış açısı kazandırılıyor, hayatı, eserleri ve öğretileri bilimsel ölçekte araştırılıp toplumun hizmetine sunuluyor.

Alevilik ve Bektaşilikte kavramlar, Alevi Bektaşi kaynakları, geleneksel Alevilik, Alevi Bektaşi mitolojisi ve çeşitli uzmanlık dersleri veriliyor.

UNESCO tarafından "2021 Hacı Bektaş Veli Yılı" ilan edildi

Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) tarafından Hacı Bektaş Veli'nin ölümünün 750. yılı nedeniyle gelecek yıl bütün dünyada "2021 Hacı Bektaş Veli Yılı" ilan edildi.

UNESCO'nun 12-27 Kasım 2019 tarihlerinde gerçekleştirilen 40. Genel Konferansı'nda alınan karar gereğince Hacı Bektaş Veli'nin vefatının yıl dönümünün, Azerbaycan, İran, Kuzey Makedonya ve Romanya'nın desteğiyle "2021 UNESCO Anma ve Kutlama Yıl Dönümleri" arasına alındığı öğrenildi.

Öte yandan, Hacıbektaş ilçesinde her yıl anma etkinlikleri düzenleniyor.

57. Ulusal, 31. Uluslararası Hacı Bektaş Veli Anma Törenleri ve Kültür Sanat Etkinlikleri kapsamında Kültür ve Turizm Bakanlığınca bu akşam "Bir Veli'nin varisiyiz, mirasımız aşktır bizim" temasıyla program düzenlenecek. Etkinlik, pandemi ile mücadele dolayısıyla, siyaset, sanat ve iş dünyasından belirli sayıda davetlinin katılımıyla gerçekleştirilecek.

Ayrıca pazar günü Hacıbektaş Belediyesi de bir anma etkinliği düzenleyecek.