2022 Nobel Edebiyat Ödülü'nü Fransız yazar Annie Ernaux kazandı

Ankara

Ernaux'un, yazılarında cinsiyet, dil ve sınıf açısından güçlü eşitsizliklerin damgasını vurduğu bir yaşamı tutarlı bir şekilde ve farklı açılardan incelediği, yazarlığa giden yolunun uzun ve zorlu olduğu belirtildi.

Annie Ernaux hakkında

Annie Ernaux 1940'ta doğdu ve ailesinin bir bakkal ve kafeye sahip olduğu Normandiya'daki küçük Yvetot kasabasında büyüdü.

"Yoksul ama hırslı" bir çocukluk geçiren Ernaux, yazılarında, cinsiyet, dil ve sınıf açısından güçlü eşitsizliklerin damgasını vurduğu bir yaşamı tutarlı bir şekilde ve farklı açılardan inceledi.

"Kurgu perdesini yırtma hırsı" Ernaux'u geçmişin metodik bir yeniden inşasına değil, aynı zamanda tamamen dış olayları kaydeden bir günlük formunda "ham" bir nesir yazma girişimine de götürdü.

Yazmanın politik bir eylem olduğunu ve toplumsal eşitsizliğe insanların gözlerini açtığını söyleyen Ernaux, bu amaçla dili, hayal gücünün perdelerini yırtmak için kendi deyimiyle bir "bıçak" olarak kullandı.

Ernaux'a uluslararası bir ün ve bir sürü takipçi ve edebi öğrenci kazandıran en iddialı eseri, Les annees (The Years) oldu. Bu eseri, "ilk kolektif otobiyografi" olarak anıldı.

Yazının özgürleştirici gücüne inanan Annie Ernaux'un çalışmaları, utanç, aşağılanma, kıskançlık veya kim olduğunuzu görememe gibi sınıf deneyiminin ıstırabını açığa vuruyor.

Ödülü 2021'de Zanzibar kökenli romancı Abdulrazak Gurnah kazanmıştı

2021'de Nobel Edebiyat Ödülü'nü Afrika kıtasının doğusunda Tanzanya'ya bağlı iki adadan oluşan ve özerk yönetilen Zanzibar'da doğan romancı Abdulrazak Gurnah kazanmıştı.

Gurnah, "kültürler ve kıtalar arasındaki uçurumda sömürgeciliğin etkilerine, yanı sıra mültecilerin kaderine kesin ve merhametli şekilde nüfuz etmesi" nedeniyle ödüle layık görülmüştü.

Nobel Edebiyat Ödülü

Nobel Edebiyat Ödülü, 1901-2021 yıllarında 114 kez verildi. Toplam 118 kişiye layık görülen ödüllerden 4'ü, 2'şer yazar arasında paylaştırıldı.

Nobel Edebiyat Ödülü şimdiye kadar 30 kez İngilizce, 15 kez Fransızca, 14 kez Almanca ve 11 kez de İspanyolca yazan yazarlara verildi.

Bu dilleri, 7 ödülle İsveççe, 6'şar ödülle İtalyanca ve Rusça, 5 ödülle Lehçe, 3'er ödülle de Norveççe ve Danca izledi. Yunanca, Japonca ve Çince yazan yazarlar 2'şer kez ödüle layık görüldü.

Arapça, Bengalce, Çekçe, Fince, İbranice, Macarca, İzlandaca, Oksitanca, Portekizce, Sırpça-Hırvatça, Yiddiş ve Türkçe yazan yazarlar da birer kez ödül kazandı.

2006'da Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazanan Orhan Pamuk, Nobel alan ilk Türk yazar olmuştu.

Nobel Edebiyat Ödülü'nü 2020'de ABD'li şair Louise Glück almıştı.