2021 Nobel Ödülleri sahiplerini buldu

Ankara

Alfred Nobel'in 27 Kasım 1895'te yazdığı ve servetinin büyük kısmını fizik, kimya, tıp, edebiyat ve barış alanlarındaki başarıların ödüllendirilmesine ayırdığı vasiyetinin açıklanmasıyla temelleri atılan ve gelenekselleşen Nobel Ödülleri bu sene de her yıl olduğu gibi önce tıp ödülünün açıklanmasıyla başladı.

• 2021 Nobel Fizik Ödülü'nü üç bilim insanı kazandı

Nobel Komitesi 4 Ekim'de David Julius ve Ardem Patapoutian'ın 2021 Nobel Tıp Ödülü'nün sahibi olduğunu duyurdu.

Amerikalı fizyolog Julius ile Amerikalı moleküler biyolog ve sinirbilimci Patapoutian'ın keşiflerinin, "ısıyı, soğuğu ve mekanik gücü duyumsamada moleküler temeli açıklayarak doğanın gizemlerinden birinin sırrının çözülmesini" sağladığı, bunun, "insanoğlunun hissetme, mana verme ve iç ile dış çevresiyle etkileşim kabiliyeti için hayati öneme sahip olduğu" belirtildi.

Bir gün sonra 5 Ekim'de 2021 Nobel Fizik Ödülü'nün sahipleri Syukuro Manabe, Klaus Hasselmann ve Giorgio Parisi oldu.

"Dünya'nın ikliminin fiziksel modellemesini yapan, küresel ısınmayı hatasız öngören ve değişkenliğini ölçen" Japon meteorolog ve klimatolog Manabe ile Alman oşinograf ve iklim modelleyicisi Hasselmann'ın, "karmaşık sistemlerin kavranmasına ezber bozan katkı sundukları" bildirildi.

Ödülün diğer yarısının layık görüldüğü İtalyan teorik fizikçi Parisi'nin de "atomdan gezegen ölçeğine kadar fiziksel sistemlerde dalgalanmalar ve düzensizliğin etkileşimini keşfinden" ötürü ödülü kazandığı belirtildi.

2021 Nobel Kimya Ödülü'nü 6 Ekim'de Alman kimyager Benjamin List ve İskoç asıllı Amerikalı kimyager David W.C. MacMillan kazandı.

List ve MacMillan'ın molekül inşasında yeni ve mahir bir araç olan "organokatalizi" geliştirmelerinden ötürü Nobel Kimya Ödülü'ne layık görüldükleri, iki bilim insanının geliştirdiği bu aracın, farmasötik araştırmalarında büyük etki yarattığı ve kimyayı daha "çevre dostu" hale getirdiği açıklandı.

2021 Nobel Edebiyat Ödülü'nü 7 Ekim'de Zanzibar kökenli romancı Abdulrazak Gurnah'ın kazandığı duyuruldu.

Afrika kıtasının doğusunda Tanzanya'ya bağlı iki adadan oluşan ve özerk yönetilen Zanzibar'da doğan, romancı Abdulrazak Gurnah'ın, "kültürler ve kıtalar arasındaki uçurumda sömürgeciliğin etkilerine ve mültecilerin kaderine kesin ve merhametli şekilde nüfuz etmesi" nedeniyle ödüle layık görüldüğü belirtildi.

Nobel Ödülleri arasında sahibinin kim olacağı en fazla merak edilen barış ödülü, bu yıl gazetecilere verildi.

8 Ekim'de "demokrasinin ve kalıcı barışın ön koşulu olan ifade özgürlüğünü koruma çabalarından dolayı" Filipinli ve Rus gazeteciler Maria Ressa ve Dmitry Andreyevich Muratov'un 2021 Nobel Barış Ödülü'ne layık görüldüğü ilan edildi.

Son olarak 11 Ekim'de 2021 Nobel Ekonomi Ödülü'nü ekonomistler David Card ile Joshua D. Angrist ve Guido W. Imbens kazandığı açıklandı.

Kanadalı çalışma ekonomisti Card'ın, "çalışma ekonomisine ampirik katkılarından", Angrist ve Imbens'in "nedensellik ilişkilerinin analizine metodolojik katkılarından" ötürü 2021 Nobel Ekonomi Ödülü'ne layık görüldüğü duyuruldu.

Nobel Ödül Töreni Kovid-19 nedeniyle bu sene de iptal edildi

Nobel ödülleri, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle bu yıl da sahiplerine törenle verilemeyecek; ödül sahipleri madalyalarını kendi ülkelerinde alacak.

Her yıl 10 Aralık'ta düzenlenen ödül töreni, yaklaşık 60 yıldır ilk kez geçen sene Kovid-19 salgını nedeniyle iptal edilmişti.

Nobel Ödülleri hakkında

Nobel Ödüllerine, 1901-2020 yılları arasında toplam 934 kişi ve 28 kuruluş layık görüldü. Az sayıda kişi ve kuruluşun birden fazla kez onurlandırılması sebebiyle birbirinden farklı toplam 930 kişi ve 25 kuruluş Nobel Ödülü'nün sahibi oldu.

Nobel Ödüllerinin 1901'deki başlangıcından bu yana, verilmediği birkaç yıl oldu. Toplamda 49 defa yapılan ödül iptallerinin çoğu 1. ve 2. dünya savaşları sırasında gerçekleşti.

Tarih boyunca Nobel Ödülü'nün sahibi olan en genç isim, 2014'te 17 yaşındayken Nobel Barış Ödülü'nü kazanan Malala Yusufzay olurken, ödül sahibi en yaşlı isim ise 97 yaşındayken 2019 Nobel Kimya Ödülü'nü kazanan John B. Goodenough oldu.

1964 Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazanan Jean-Paul Sartre ve 1973 Nobel Barış Ödülü'ne layık görülen Le Duc Tho ödülleri reddetti.