Yemen ağlatıyor?

Konu Filistin ise Şii ya da Sünni fark etmez Türkiye sevgisi artıyor.

Cumhurbaşkanının Yemen ziyaretinin ilk günü bir basın sohbetiyle tamamlandı. Gül?e mayısta İstanbul?da yapılacak ?En Az Gelişmiş Ülkeler Konferansı?nı ve Yemen ziyaretinin önemini sordum. Yoksulluk ve toplumsal barış konusunda çok başarılı değilken, en az gelişmiş ülkelere ne sunabileceğimiz sorusunu ekledim.
Açık sözlülükle yanıt verdi. Türkiye?nin de demokratikleşmede gelişmesi gerektiğini, tutuklu sayısının hükümlülerden fazla olduğunu, bunun kabul edilemeyeceğini söyledi. Yemen Cumhurbaşkanı ile baş başa görüşmelerinde demokratikleşmenin önemini anlattığını ve kendisini ikna etmeye çalıştığını ekledi.
Türkiye geçen yıl yoksul ülkelere 2 milyar dolar kadar yardım yaptı. Yemen de bunlardan biri. Gül?e göre bu yardımların uzun vadede gelişmeye yönelik bir etkisi yok. ?Ancak evinin iç düzenini sağlayan ülkeler gelişebilir? dedi. Davutoğlu da benzer bir noktaya değinmiş ve yapısal sorunlar çözülmeden az gelişmişlikle mücadele edilemeyeceğini belirtmişti. Gül ve Davutoğlu?na göre Türkiye?nin Ortadoğu ve az gelişmiş ülkeler politikaları bir vicdan siyasetinin uzantısı. Bu politikaların özellikle Ortadoğu?da ülkenin görünürlük ve saygınlığını arttıran bir etkisi var. 

?Araplar çok seviyor?
Gezinin ilk günü ?Eski Yemen?de dolaştım. Bir berber Gül?ün haberini okuyordu. Muhalif gazetelerin kapatıldığı bir ülke burası. ?Büyük bir lider? dedi, ?Araplar onu çok seviyor.?
Dün Türk Şehitliği açılışında da benzer bir durum vardı. Saygı duruşu, İstiklal Marşı, Kuran-ı Kerim dinletisi ve Yemen Türküsü?den oluşan bir törendi. Hemen yanda bir turizm ofisi, önünde çekirdek yiyenler. Kalabalığı izleyen biriyle sohbet ettim. Şehitlikten haberdardı. ?Abdullah Gol (Gül?e Gol diyorlar) geldi. Ben de gördüm. Biz çok severiz? dedi. ?Sünni misiniz?? diye sordum. ?Burası Sünni mahallesi, Müslüman?ız tabii. Şii olmaz burada.? 

Yumuşak karın
Türkiye?nin Ortadoğu politikasının yumuşak karnı bu. Lübnan, Irak, Yemen ve bölge genelinde daha çok Sünnilere yakın bir politika izlendiği düşünülüyor. Davutoğlu?nun da dediği gibi, küresel vicdanı harekete geçirmek önemli. Ancak vicdan her yerde tarafsızlık ister. Birçok gözlemciye göre Türkiye, Osmanlı?dan beri süren bir Sünni yandaşı politikanın hamisi. Böyle olunca Ortadoğu politikasında taraf tutmayan ve herkesçe sözü dinlenen Türkiye?nin rolü sınırlanıyor. Ancak Ortadoğu?da tarafsız olmanın ne anlamı da tahlil edilmeli. İran dış politikasının etkisi görülmeli.
Konu Filistin olunca Şii ya da Sünni fark etmeden Türkiye desteği inanılmaz artmış durumda. Sana?nın bir mahallesinde devesinin çektiği bir makineyle susam yağı çıkaran bir Şii?yle konuşuyorum. ?Filistin, Türklerin de kalbinde? diyor. ?Bize güç verdi Türkiye. ?Gol? burada. Hoş geldiniz? diyor. Sonra ?One minute? diyerek bir kahkaha atıyor.
İsrail konusunda Türkiye?nin pozisyonu bolca konuşuluyor. Arap liderlerin etkisiz kaldığı bir meselede Türkiye kadar güçlü bir ülkenin taraf olması ülkeye bölgede önemli bir ahlaki siyasi güç kazandırmış. Bir Yemenli subayla konuşuyorum. ?Sizin o kadar çıkarınız var. ABD, İsrail sizi çok destekliyor. Yine de İsrail?e karşı duruyorsunuz, mabruk? diyor. Yani tebrik ediyor. 

Dinamik ekip
Gül?ün ekibi çok genç, dinamik, güler yüzlü. Tanıştıklarımın entelektüel birikimi çok yüksek. Organizasyon mükemmel. Yemen gibi organizasyonun çok çok zor olduğu bir ülkede her şey tıkır tıkır işliyor.
Sana?da yolları kapalı. İnsanlar yollarda Gül?ü ve heyetini selamlıyor. Kentin her yerinde Türk bayrakları asılı. İlgi samimi. Güvenlik çok obsesif değil. Gül şehitlikte olduğu gibi öğrencilerin arasında rahatça dolaşıyor.
Heyette milli hisleri kabaran kişi çok. ?Biz buradayken? diye başlayan çok cümle duydum. Sıklıkla Yemenlilere ?bunlar? diye hitap eden insanlar da gördüm. Arap?a yardım eli uzatan Türk snopluğunu kafilede yer yer görmek üzücüydü.

Yemen türküsü çalındı Gül ağladı
Ah o Yemen?dir gülü çimendir
Giden gelmiyor acep nedendir
Burası Huş?tur yolu yokuştur
Giden gelmiyor acep ne iştir

Her yerde o türkü...
Gül?ün kaldığı otel Mövenpick daha önce bombalanmıştı. Kente hâkim bir tepede. Herhangi bir saldırıya karşı savunmasız. Gül rahatça kalabiliyor. Batılı başka bir lider için çok zor bu. Afganistan ve Irak?tan sonra üçüncü terör üssü olarak görülen bir ülkden bahsediyoruz. Türkler rahat.
Kuzey Yemenli erkeklerin vazgeçemediği aksesuar Jembiyye. Jemb Arapça yan demek. Daha önceleri Türkçe ?yatagan? denilen bir bıçak taşıyor erkekler. Ama yerinden çıkmıyor, onunla oynamak bile çok ayıp.
Heyetin gittiği her yerde Yemen Türküsü çalınıyor. Arapça aksanla Yemen türküsü bir başka oluyor. Burası Muş?tur? 

Gülen okulları
Yemen?de Gülen Cemaati?nin idaresinde 5 okul bulunuyor. Elitin ve üst orta sınıfın çocukları burada eğitiliyor. Birini de ziyaret ettik. Konya?dan gelen yardımlarla ayakla kalan bir okuldu.
Yemen Genelkurmay Başkanlığı El Ordu Kışlası?nda. Ordu Türkçeden geliyor. Kışla şehitliğin hemen yanında. Osmanlı?dan kalma bir yapı. Selimiye Kışlası?nın aynısı yapılmış buraya da. Son tadilat sırasından mimari özellikleri bozulmuş ve Arap mimarisiyle yeniden yorumlanmış.
Gül, Yemen Cumhurbaşkanı?na beni tanıttı. Arapça sohbet ettik. Heyet saraydan ayrıldıktan sonra biz akademisyenler biraz geride kaldık. Sanırım Yemen Cumhurbaşkanı gittiğimizi düşünmüş olacak ki saraya geri girerken rahattı. Çevresindekilere müthiş bir öfkeyle bağırdı. Çil yavrusu gibi dağılmak derler ya, hayatımda ilk kez bu ne demek anladım.
Gül?ün demokrasi telkinleri bu perspektifte değerlendirilmeli. İkna ile demokrasi zor.
Çevrede insanın kalbini burkan bir yoksulluk var. Başkanlık sarayından çıkar çıkmaz korkunç bir yoksulluk başlıyor. Arabamızın yanına on yaşında bir oğlan çocuğu yaklaştı. Sırtında 20 litrelik bir su bidonu. Ayakları çıplak. Üst baş yok. Sarayın kapısının önünde.
Osmanlı İmparatorluğu nostaljisi yaşayan birçok heyet üyesi gördüm. Bu yoksulluğu görüp ?Bizim de acaba sorumluluğumuz var mı? diye düşünüyorlar mıdır?
Hasip Kaplan da bizimle. Şehitlikte hızlıca sohbet ettik. Kürt sorunu bağlamında Yemen üzerine uçakta konuşmaya sözleştik. Pazar günü bizim Yemen?i yazacağım.

KORAY ÇALIŞKAN - Radikal