Yargı FETÖ'den 'darbe'nin hesabını soruyor

ANKARA - Kemal Karadağ

Alınan bilgiye göre, Fetullahçı Terör Örgütü'nün (FETÖ) 15 Temmuz 2016'daki darbe girişiminin ardından cumhuriyet başsavcılıkları tarafından çok sayıda soruşturma yapıldı.

Soruşturmaların tamamlanmasıyla Türkiye genelinde açılan davalarda, aralarında darbe girişimini yöneten askerlerin de bulunduğu sanıklar, hakim karşısına çıkarak hesap vermeye başladı.

Darbe girişimiyle ilgili bugüne kadar açılan 283 davadan 106'sı karara bağlandı.

Tamamlanan davalarda 253 sanığa ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verildi. 31 sanık dörder kez, 4 sanık ise üçer kez ağırlaştırılmış ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı.

Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası alanlar arasında eski 22 general, 166 subay, 31 astsubay, bir uzman çavuş, 17 askeri öğrenci, 4 mühendis de yer aldı.

213 sanığa 20 yıla kadar hapis

Sanıklardan 339'u için müebbet hapis cezası veren mahkemeler, 213 sanık için 1 yıl 2 ay ile 20 yıl arasında değişen hapis cezalarına hükmetti.

Eski 6 general, 109 subay, 46 astsubay, 51 uzman çavuş, 50 askeri öğrenci, 5 polis de müebbet hapis cezasına mahkum oldu.

Mahkeme heyetleri, tamamlanan davalarda aralarında çok sayıda erin ve bazı rütbeli askerlerin de bulunduğu sanıkların beraatine karar verdi.

İlk karar Erzurum'dan

Darbe girişimine yönelik ilk karar 5 Ocak 2017de Erzurum'da verildi. Bir albay ve bir binbaşı hakkında açılan davayı gören Erzurum 2. Ağır Ceza Mahkemesi, sanıkları "anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs" suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırdı.

Bu tarihten geçen yılın temmuz ayına kadar geçen sürede 6 dava sona erdi. Yargılamaların hızlanmasıyla son 8 ayda 100 dava tamamlandı.

Suikast timi de güneşi göremeyecek

Yargılamalarda verilen kararlara bakıldığında ise darbe girişimi sırasında aktif rol alan, darbeyi destekleyen sanıklar ağır cezalara mahkum edildi.

Sona eren bazı davalardaki kararlara göre, darbe teşebbüsü sırasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a yönelik suikast girişimi ve iki polisin şehit edildiği saldırıya ilişkin Muğla'daki davada, suikast girişimini planlayan ve saldırıyı yöneten eski tuğgeneral Gökhan Şahin Sönmezateş ve FETÖ'nün "Çiğli üs imamı" olarak anılan "Paşa" lakaplı eski başçavuş Zekeriya Kuzu'nun da arasında bulunduğu 31 sanığa 4'er kez ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verildi.

Öte yandan sözde "Muğla sıkıyönetim komutanı" olarak gösterilen eski Aksaz Deniz Üs Komutanı tuğamiral Namık Alper ile eski Aksaz Merkez Komutanı deniz piyade albay Aytunç Kan, ''anayasayı ihlale teşebbüs"ten müebbet hapse mahkum edildi.

Fahri Kasırga'nın alıkonulması davası

Ankara'da, FETÖ'nün darbe girişimi sırasındaki suçlar nedeniyle açılan davalarda ilk karar, Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri Fahri Kasırga'nın alıkonulmasına ilişkin davada çıktı. Ankara 13. Ağır Ceza Mahkemesi, 27 sanıklı davada 18 sanığı "anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs" suçundan ağırlaştırılmış müebbet ve "kişiyi hürriyetinden yoksun kılma" suçundan 12'şer yıl, 5 sanığı ise aynı suçlardan müebbet ve 10'ar yıl hapis cezasına mahkum etti.

Mahkeme, Ankara 17. Ağır Ceza Mahkemesinde devam eden Genelkurmay çatı davasında yargılanan eski Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı Komutanı Kurmay Albay Muhsin Kutsi Barış'a da "kişiyi hürriyetinden alıkoyma" suçundan 12 yıl hapis cezası verdi.

Darbe girişimi sırasında Sahil Güvenlik Komutanlığındaki eylemlere ilişkin 28 sanıklı davada Ankara 17. Ağır Ceza Mahkemesi iki sanığı "anayasal düzeni ihlale teşebbüs" suçundan ağırlaştırılmış müebbete, olay tarihinde tümamiral rütbesiyle Sahil Güvenlik Komutanı olan Hakan Üstem'in de arasında olduğu 23 sanığı ise müebbet hapis cezasına çarptırdı. Suç tarihinde er olan üç sanık ise beraat etti.

Darbe girişimi sırasında EDOK Komutanı olan emekli Orgeneral Kamil Başoğlu'nun kaçırılmasına ilişkin 12 sanıklı davayı da karara bağlayan mahkeme, bir sanığı "anayasal düzeni ihlale teşebbüs" suçundan ağırlaştırılmış müebbet ve "kişiyi hürriyetinden yoksun kılma" suçundan 9 yıl hapse mahkum etti. Sanıklardan 4'ünü "anayasal düzeni ihlale teşebbüs" suçundan müebbet hapse çarptıran mahkeme, bunlardan ikisini "kişiyi hürriyetinden yoksun kılmak" suçundan 7 yıl 6’şar ay hapis cezasına çaptırırken, ikisinin bu suçtan beraatına karar verdi.

Aynı mahkeme, darbecilere direnmek isteyen polisleri engelledikleri kaydedilen Haymana İlçe Emniyet Müdürlüğünde görevli 7 eski polisten 2'sini müebbet, 4'ünü 9 ile 12 yıl arasında değişen hapis cezasına çarptırdı.

Ankara 17. Ağır Ceza Mahkemesi, Kara Kuvvetleri Komutanlığı Muhabere Elektronik Bilgi Sistemleri Okulu ve Eğitim Merkezi Komutanlığından 26 şüphelinin yargılandığı davada 4 sanığa "anayasal düzeni ihlale teşebbüs" suçundan ağırlaştırılmış müebbet, 11 sanığa aynı suçtan müebbet hapis cezası verdi. Mahkeme, 4 sanığı "silahlı terör örgütü üyesi olmak" suçundan 6 yıl 3'er ay hapis cezasına çarptırırken, 7 sanığın beraatine hükmetti.

Ankara 14. Ağır Ceza Mahkemesi, Gölbaşı'ndaki TÜRKSAT yerleşkesinde yayınları kesmeye çalışan 5'i sivil 17 kişinin yargılandığı davada 13 sanığı "anayasayı ihlale teşebbüs" suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırdı. Asker sanıkları, TÜRKSAT personeli Ahmet Özsoy ve Ali Karslı'nın şehit edilmesi nedeniyle ayrıca ikişer kez ağırlaştırılmış müebbet hapse mahkum eden mahkeme, firari 4 sanığın dosyasını ayırdı.

Deniz Kuvvetleri Komutanlığındaki darbe girişimi eylemlerine ilişkin davada da 47 sanığa ağırlaştırılmış müebbet, 18 sanığa müebbet hapis cezası verildi.

Ankara'daki Kara Harp Okulu'nda darbe girişimi sırasında meydana gelen olaylara yönelik görülen davada da darbeciler ağır cezalara mahkum edildi. Davada, 4 sanık ağırlaştırılmış müebbet, 60 sanık müebbet hapis cezasına çarptırıldı.

İstanbul'da karar verilen bazı davalar

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Lojistik Destek Merkezi ve Arıcılar Camisi'nin işgal edilmesine ilişkin İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesindeki davada tutuklu 7 sanıktan 5'i "anayasal düzeni ihlale teşebbüs" suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırıldı. Bu sanıklara, 18 kişiyi "hürriyetinden yoksun bırakmak" suçundan da toplamda 200'er yıl hapis cezası verildi. Davanın iki sanığı ise "anayasal düzeni ihlale teşebbüs" suçundan müebbet hapis cezasına çarptırıldı.

Gayrettepe'deki Türk Telekom binasını ele geçirmeye teşebbüs ettikleri iddiasıyla 13 askerin yargılandığı davada İstanbul 24. Ağır Ceza Mahkemesi, sanıklardan 2'sini ağırlaştırılmış müebbete, 4'ünü müebbet hapis cezasına çarptırdı. Sanıklardan 7'sinin beraatına karar verildi.

İstanbul Valiliğini işgal eden askerlere yardıma gitmeye çalışan ekibin başında yer alan eski astsubay Yusuf Yıldız'a aynı mahkemece ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verildi. Olay tarihinde er olan 23 sanığın ise beraatına hükmedildi.

İstanbul 22. Ağır Ceza Mahkemesi, 15 Temmuz gecesi, güvenliği sağlamak amacıyla görevlendirilen polis özel hareket timini Atatürk Havalimanı'ndan helikopterle Huber Köşkü'ne götürmedikleri iddiasıyla tutuklu yargılan pilotlardan Ender Küçüka'yı müebbet, diğer iki sanığı ise 12 yıl 6'şar ay hapisle cezalandırdı.

Aynı mahkeme, darbe girişimi sırasında tankın içinden çıkan eski emniyet müdürü Mithat Aynacı ile beraber hareket ettiği ve emrindeki polislere darbecilere karşı direnmeme talimatı verdiği iddia edilen eski Başakşehir İlçe Emniyet Müdür Yardımcısı Zafer Kuloğlu'na ''anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs" suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verdi.

İstanbul'da AK Parti İl Başkanlığını işgal davası

Darbe girişiminde Deniz Harp Okulu Komutanı Tümamiral Mesut Özel'in alıkonulmasına ilişkin davada, 5 sanığa "anayasayı ihlal" suçundan ağırlaştırılmış müebbet ve "kişiyi hürriyetinden yoksun kılma" suçundan 12'şer yıl hapis cezası verilmesi kararlaştırıldı.

AK Parti İstanbul İl Başkanlığının işgal girişimine ilişkin davada, sanıklardan 4'ü ağırlaştırılmış müebbet, 11'i ise müebbet hapisle cezalandırıldı.

İstanbul Bayrampaşa'daki Çevik Kuvvet Şube Müdürlüğünü işgal ettikleri ve bu sırada bir kişinin ölümü, 15 kişinin de yaralanmasına neden oldukları gerekçesiyle tutuklu yargılanan 18 sanıktan ikisi ikişer kez ağırlaştırılmış müebbet, biri ağırlaştırılmış müebbet, 15'i de müebbet ve çeşitli oranlarda hapis cezasına çarptırıldı.

İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesi, darbe girişimi sırasında Sabiha Gökçen Havalimanı'nı ele geçirmeye çalıştıkları gerekçesiyle yargılanan 28 sanıktan 8'ine ağırlaştırılmış müebbet, 20'sine de müebbet hapis cezası verdi.

"Darbecilere çay ikram edin" emri

FETÖ'nün darbe girişimine ilişkin Erzurum'daki davada, sözde "Erzurum Sıkıyönetim Komutanı" olacağı belirtilen dönemin Erzurum Jandarma Bölge Komutanlığı Kurmay Başkanı kurmay albay Murat Koçak ile sıkıyönetim komutanları atama listesinde ismi bulunan eski Harekat ve Asayiş Şube Müdürü kurmay binbaşı Murat Yılmaz, "anayasal düzeni ihlale teşebbüs" suçundan ayrı ayrı ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırıldı.

Öte yandan, darbe girişimi sırasında, "Gelirlerse çay ikram edersiniz kardeş" diyerek polislere, cuntacılara direnmemesi için talimat verdiği öne sürülen eski Aziziye İlçe Emniyet Müdürü İlhan Yalçın, 8 yıl 9 ay hapis cezası aldı.

Desteğe gitmeye çalışanlara ceza yağdı

Darbe girişimine destek amacıyla İstanbul'a gitmek için 55. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığından çıkma hazırlığı yaptıkları iddiasıyla yargılanan, TSK'den ihraç edilen 55. Mekanize Piyade Tugay Komutanı Tuğgeneral Bekir Koçak'a da yargılandığı Kırklareli 2. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verildi.

700 Kara Harp Okulu öğrencisini Isparta'dan Ankara'ya götürmeye çalıştıkları iddiasıyla yargılanan 21 sanıktan 5'i ağırlaştırılmış müebbet, ikisi müebbet hapis cezası aldı.

Sultangazi'de emirlerindeki polislere "darbecilere direnmeyin" talimatı verdikleri, 15 Temmuz'da görev yerine gitmedikleri ve halkın direncini kırdıkları iddia edilen 3 rütbeli polisten Muhammet Mustafa Işık ağırlaştırılmış müebbet, diğer ikisi ise müebbet hapis cezasına çarptırıldı.

"Analizi Harbiyeli"ye müebbet

Adı cuntacıların sözde atama listesinde "Kırşehir Sıkıyönetim Komutanı" olarak geçen ve "Analizi Harbiyeli" adlı Twitter hesabını kullandığı belirlenen eski Jandarma Kurmay Albay Ömer Kulaç'a 4 kez müebbet ve 12 yıl 6 ay hapis cezası verildi.

Gaziantep'te eski 106. Topçu Alay Komutanı albay Turgut Çelebi'nin de aralarında bulunduğu 9 eski asker ile Mardin'de Midyat 70. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığı Yardımcılığında görevli eski yarbay Uğur Dilek, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırıldı.

Eski Çanakkale Boğaz ve Garnizon Komutanı tuğgeneral Serdar Ahmet Gündoğdu ve Gelibolu 18. Mekanize Piyade Tugay Komutanı tuğgeneral İsmail Gürgen, Edirne'de dönemin 54. Mekanize Piyade Tugay Komutanı tuğgeneral Hidayet Arı'nın aralarında olduğu eski 3 rütbeli asker ile Muğla'da eski Aksaz Deniz Üs Komutanı tuğamiral Namık Alper ve Aksaz Merkez Komutanı deniz piyade albay Aytunç Kan müebbet hapisle cezalandırıldı.

Denizli'deki darbe girişimi davasında, dönemin Denizli Garnizon ve 11. Komando Tugay Komutanı tuğgeneral Kamil Özhan Özbakır, 11. Komando Tugay Komutan Yardımcısı ve Söke Garnizon Komutanı albay Erol Akman hakkında ağırlaştırılmış müebbet, 4 eski askere ise müebbet hapis cezası verildi

Adana'da FETÖ'nün darbe girişimiyle ilgili, dönemin İl Jandarma Bölge Komutanlığı Kurmay Başkanı eski kurmay albay Halil Çelik'in de arasında bulunduğu 5 sanık ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırıldı.

Yargılamalarında sona gelinen bazı davalar

Delillerin toplanmasının, tanık, sanık beyanlarının alınmasının ardından bazı davalarda sona gelindi.

Özel Kuvvetler Komutanlığını ele geçirmek isteyen cuntacı general Semih Terzi'yi vurarak FETÖ'nün darbe girişiminin seyrini değiştiren Astsubay Ömer Halisdemir'in şehit edilmesine ilişkin 18 sanığın yargılandığı davada Cumhuriyet savcısı mütalaasını sundu. Savcı, tüm sanıklara ömür boyu hapis cezası verilmesini talep etti.

Ankara Polatlı'daki 58. Topçu Tugayı ile Topçu ve Füze Okul Komutanlığı'ndaki olaylara ilişkin 330 sanığın yargılandığı davada mütalaasını veren Cumhuriyet savcısı, 267 sanığın ağırlaştırılmış müebbetle cezalandırılmasını talep etti. Savcı, 62 er ve erbaş ile bir sivil memurun ise beraatini istedi.

Adem Huduti hakkında ağırlaştırılmış müebbet talebi

Malatya'da da aralarında dönemin 2. Ordu Komutanı Adem Huduti'nin de bulunduğu 76 sanığın yargılandığı davada, mütalaa verildi. Savcı, Huduti ile birlikte 65 sanığın ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırılması talebinde bulundu.

İstanbul Valiliğini işgal etmek isteyen 12'si tutuklu 14'ü rütbeli 90 askerin yargılandığı davada da esas hakkındaki mütalaasını açıklayan savcı, tutuklu 12 rütbeli sanığın "anayasayı ihlal" suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırılmasını istedi. Mütalaada ayrıca 74'ü er 76 sanığın beraati talep edildi.

Bu davaların da kısa sürede tamamlanması bekleniyor.