'Varsayılmış rıza sistemiyle organ bağışı artırılabilir..'

ANKARA - Yeşim Sert Karaaslan

Türkiye Organ Nakli Vakfı Başkanı Eyüp Kahveci, kişinin aksi bir beyanı olmadıkça doğuştan bağışçı kabul edilmesini öngören ve Fransa'da uygulanan "varsayılmış rıza sistemi"nin Türkiye'de de hayata geçirilmesiyle bağış oranlarının artırılabileceğine dikkat çekti.

Kahveci, 3-9 Kasım Organ Bağışı Haftası dolayısıyla AA muhabirine yaptığı açıklamada, organ naklinin son yüzyılın en büyük tıbbi uygulaması olarak zirvedeki yerini koruduğunu söyledi.

Organ nakli yapabilmek için ölüden ya da canlıdan bağışlanacak bir organa ihtiyaç olduğundan, bu alanın tüm tıp disiplinlerinden keskin bir şekilde ayrıldığını vurgulayan Kahveci, bu nedenle konunun tıbbi boyutunun yanında hukuki, etik, dini ve toplumsal yönlerinin de son derece karmaşık olduğu değerlendirmesinde bulundu.

Kahveci, bir başka kişi için yaşama şansı olan organ bağışının birtakım nedenlerden ötürü yeterli seviyede olmadığına ve bu nedenle hala önemli bir sorun teşkil ettiğine vurgu yaptı.

"25 bin hasta organ bekleme listesinde"

Sağlık Bakanlığı verilerine göre, ekim ayı sonu itibarıyla 21 bin 570 hastanın böbrek, 2 bin 85 hastanın karaciğer, 923 hastanın kalp, 282 hastanın pankreas, 60 hastanın akciğer, 10 hastanın böbrek-pankreas ve 5 hastanın ince bağırsak olmak üzere yaklaşık 25 bin hastanın organ bekleme listesinde olduğu bilgisini paylaşan Kahveci, bu yılın 10 ayında tüm Türkiye'de yoğun bakım ünitelerinde bin 662 vakada beyin ölümü tespitinin yapıldığını kaydetti.

Eyüp Kahveci, "Bu vakaların aileleri ile organ bağışı için yapılan görüşmelerin sonucunda 459 aile, ölen yakınlarının organlarının başka hastaların hayata tutunması için kullanılmasına izin verdi. Bu rakamlar bize, ülkemizde organ bağış oranının yüzde 28 olduğunu göstermektedir. 2016 yılında bir önceki yıla göre yüzde 4 artış olmasına karşılık, bu yılın 10 ayında geçen yıla göre bir artış görünmemektedir." diye konuştu.

"İngiltere de 'varsayılmış rıza sistemine' geçiş yolunda"

Organ bağış oranlarının artırılabilmesi için mutlaka toplumsal farkındalığın yükseltilmesi gerektiğinin altını çizen Kahveci, bu kapsamda, lokal, bölgesel veya ulusal ölçekteki kampanyalar yapılması gerektiğini söyledi.

Kahveci, "Özellikle gençler üzerinden organ bağışı konusunda kamu farkındalığını artırmak daha etkili bir yol olacaktır. Bunun dışında uzun yıllardır yüzde 30 seviyesinin altında seyreden bağış oranlarını değiştirmek için yasal değişiklik de bir avantaj sağlayacaktır." dedi.

Fransa'nın bu yıl ocak ayında, kişinin aksi bir beyanı olmadıkça doğuştan bağışçı kabul edilmesini öngören "varsayılmış rıza sistemi"ne geçtiğini aktaran Kahveci, "Sisteme geçişle birlikte yılın ilk 6 ayında bağış oranları önceki yıllara göre yüzde 20 kadar arttı. Uzmanlar, yıl sonu itibarıyla önümüzdeki yıllarda bu artışın yüzde 50 seviyelerine çıkmasını beklemektedir." diye konuştu.

Kahveci, şunları kaydetti:

"Benzer şekilde 2 yıl önce İngiltere'nin Galler bölgesi de varsayılmış rıza sistemine geçti ve bağış oranlarını yüzde 35 artırdı. Geçtiğimiz ay İngiltere Başbakanı Theresa May, varsayılmış rıza sistemine geçilmesi için gerekli yasal değişikliğin yapılması vaadini kamuoyuna verdi. İngiltere'nin tamamı, 2018 ocak ayında geçiyor.

Ülkemizde halen bilgilendirilmiş rıza ile ölen kişilerden organlar alınırken, yapılacak bir yasal değişiklikle varsayılmış rıza uygulamasına geçilerek, herkesin doğuştan organ bağışçısı olduğu bir sistem, kamuoyu farkındalığı ve yeterli organ temin ederek daha fazla hastanın hayata dönmesini sağlamak açısından faydalı olacaktır."

Eyüp Kahveci, İran'da organ bağış oranlarının Türkiye'nin 2 katından daha fazla olduğuna dikkati çekerek, bu alanda önde olan ülkelerdeki gelişmelerin takip edilmesi ve uygulanabilirliği açısından değerlendirilmesi gerektiğini belirtti.