'Uçan doktorlar' dünyaya canlıdan karaciğer naklini öğretiyor

CENEVRE - Yeşim Sert Karaaslan/Kemal Karadağ

Dünya Karaciğer Nakli Derneğinin çatısı altında oluşturulan, aralarında Türkiye'den Prof. Dr. Yaman Tokat'ın da bulunduğu, 40 kişilik "uçan doktorlar" adı verilen ekip, canlıdan karaciğer naklini öğretmek üzere farklı ülkelerde eğitim veriyor.

Uluslararası Karaciğer Nakli Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Tokat, İsviçre'nin Cenevre kentinde düzenlenen Dünya Organ Nakli Kongresi'nde AA muhabirine yaptığı açıklamada, organ bağışı ve nakil oranlarının tüm dünyada hala istenen düzeyde olmadığını söyledi.

Türkiye'nin nakillerde başarı oranının yüksek olduğunu bildiren Tokat, "Ülkemiz, son yıllarda dünya genelinde organ nakillerinde özellikle karaciğer ve böbrek konusunda yükselen yıldızlardan bir tanesi. Türkiye dünyada en çok canlıdan karaciğer nakli yapan ilk üç ülkeden biri. Hindistan, Güney Kore ve Türkiye arasında yarış, bir yıl birincilik, bir yıl ikincilik, bir yıl üçüncülük şeklinde devam ediyor." açıklamasında bulundu.

Tokat, nakil başarısının teknik, tecrübe ve bilgiyle doğru orantılı olduğunu ifade ederek, Türk bilim insanlarının bu alandaki başarılarıyla birçok ülkeye örnek olduğunu vurguladı.

Canlıdan nakillerde başarı oranının artmasında, uygulama sayısının fazlalığının önemine işaret eden Tokat, Türk aile yapısının kuvvetli olması ve yardımlaşma gibi değerlerin korunmasının da önemli bir faktör olduğunu bildirdi.

"Yaklaşık 600 hekime eğitim verildi"

Dünyada da canlıdan karaciğer nakillerinin, en fazla uygulanan nakiller olduğunu anımsatan Tokat, şunları kaydetti:

"Az gelişmiş ülkelere, bu alanda yardım edebilmek amacıyla dünyada bir organizasyon başlatıldı. Dünya Karaciğer Nakli Derneği çatısı altında Canlı Karaciğer Nakli Çalışma Grubu (Living Donor Liver Transplantation Study Group - LDLT study group) isimli, bu alanda uzmanlaşmış bilim insanlarından oluşan ekip oluşturuldu. Bu ekipler, ihtiyaç duyulan ülkelere giderek eğitim veriyor. Biz bu oluşuma 'uçan doktorlar' diyoruz ve ülkelerde canlıdan karaciğer nakline ilişkin bilgi ve tecrübe paylaşımında bulunuyoruz.

Özellikle Türkiye, Hindistan, Güney Kore, Japonya, Çin, Tayland, Belçika, Fransa ve ABD gibi canlıdan karaciğer naklini çok yapan ülkelerden bu alanda uzman bilim insanları, daha az eğitimli ülkelere giderek, hem teknik olarak karaciğer naklinin nasıl yapıldığını anlatıyor hem de nakilde nelere dikkat edilmesi gerektiği gibi konularda eğitim veriyor."

Karaciğer naklinde donörün önemine değinen Tokat, "Çünkü karaciğerden parça alınan kişiye hiçbir zarar gelmemesi lazım. Bu zararı minimuma indirebilmek ve operasyonu zararsız hale getirebilmek için ülkelere giderek eğitim veriliyor." dedi.

Koşullar uygun olduğunda söz konusu ülkelerde operasyonlara da katılınabildiğini dile getiren Prof. Dr. Tokat, "Oralardaki operasyonlara bazen katılıyoruz, bazen video üzerinden yapıyoruz. Hazır hastaları varsa canlı ameliyata giriyoruz, hastaları yoksa videolar üzerinden canlı bağlantılarla eski ve yeni teknikleri anlatarak karşılaştırma olanağı sunuyoruz." dedi.

Bugüne kadar "uçan doktorlar"ın Romanya, Hindistan, Ürdün, İngiltere, Azerbaycan, Pakistan ve Gürcistan'dan cerrahlarla bir araya geldiğini aktaran Tokat, bu kapsamda 40 bilim insanının dünya genelinde yaklaşık 600 hekime eğitim verdiğini kaydetti.