Terör yıkıyor, TOKİ yapıyor

“Bu kapsamda Diyarbakır, Mardin, Şırnak, Hakkari ve ilçelerinde yıkılan ve tahrip olan binaların yerine 22 bin 361 konut yapacağız. Bu konutlardan 18 bin 896'sının yapımına ise başladık” dedi.

Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde toplam 75 bin konutu projelendiren TOKİ, terörden zarar gören ve mağdur olan vatandaşlar için 2017’de 18 bin 896 yeni konutun yapımına başladı. Konuyla ilgili bir açıklama yapan TOKİ Başkanı Ergün Turan, 38 ihale gerçekleştirildiğini belirterek, Diyarbakır, Mardin, Şırnak, Hakkari ve ilçelerinde yıkılan ve tahrip olan binaların yerine 22 bin 361 konut yapacaklarını söyledi. Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde terör sebebiyle birçok il, ilçe ve kasabanın ciddi zarar gördüğünü söyleyen Turan, ‘‘Bölgede çalışmalarımız yoğun bir şekilde devam ediyor. Önceliğimiz terörden zarar gören vatandaşlarımızın mağduriyetini gidermek. Acil bir plan olarak Diyarbakır, Şırnak, Mardin'de konut ihtiyacını karşılamaya yönelik büyük bir hamle başlattık. Bölgede rezerv konutların yapımını üstlendik. İdare olarak ihtiyaç duyulan bütün rezerv konutları yapacağız. Doğu ve Güneydoğu’dan yoğun konut talebi alıyoruz. Dar ve orta gelir grubundaki vatandaşlarımız için iki bölgeye şu ana kadar yaptığımız sosyal konut sayısı yaklaşık 150 bin” dedi.

“20 milyar yatırım yaptık, 3 yılda 60 bin konut inşa edeceğiz”

Güneydoğu’ya 2002’den bugüne 20 milyarlık yatırım yaptıklarını vurgulayan Turan, “Bölgede vatandaşların ihtiyacı olan birçok binayı da şu anda inşa ediyoruz. Diyarbakır, Gaziantep, Şanlıurfa, Batman, Erzurum ve Kars’ta yoğun çalışmalarımız bulunuyor. Sosyal donatı alanları ve kamuya dönük uygulamalarımız sürerken, önceliğimiz dar gelir gurubundaki vatandaşlarımızı evlerine kavuşturmak. 2016-2019 planlamamız çerçevesinde önümüzdeki 3 yılda Doğu ve Güneydoğu'ya yaklaşık 60 bin konut yapma hedefimiz var. Terörden zarar gören şehirlerin yenilenmesi 2019 yılında tamamlanmış olacak’’ diye konuştu.

“Bazı projeler teslim edildi”

Projelerin büyük bölümünün 2017 sonunda, tamamının ise 2018 yılının bahar aylarında tamamlanmasının hedeflendiğini söyleyen Turan, “Gelecek yılın sonbaharında bu alanlarda yaşam yeniden başlamış olacak. Teslimleri yapılan projelerimiz de oldu” ifadelerini kullandı.
TOKİ’nin inşa ettiği projeler tamamlandığında mağdur olan hak sahibi ailelere konut tesliminin bu projede paydaş kuruluş olan Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca yapılacağını söyleyen TOKİ Başkanı Turan, şöyle devam etti:
“Öncelikle vatandaşların dışarıda kalmaması ve tekrar bölgenin canlanması amaçlanıyor. Daha sonra bölgenin ihtiyaçları belirlenerek yeni çalışmalar yapılacak. Ayrıca İdare olarak bölgede kentsel dönüşüm çalışmaları da yapıyoruz. Diyarbakır, Gaziantep, Mardin, Şanlıurfa ve Hakkari’de önemli çalışmalar yürütüyoruz. Bu kapsamda ihtiyaç belirleme çalışmaları talep toplama usulüyle yapılıyor ve dağıtımlar kura ile gerçekleştiriliyor.”

 “Yaşam kültürünü koruyoruz”
TOKİ’nin tüm şehirlerde olduğu gibi Güneydoğu projelerinde de yerel kültür ve değerlerin korunmasında büyük hassasiyet gösterdiğini söyleyen Turan, “Tüm projelerimizde yörenin yaşam kültürünü koruyoruz. Yatay mimari yapılanma, yöresel mimari unsurlar ve mahalle konsepti gibi geleneksel alışkanlıkları üretimlerimize katma gayreti içindeyiz. Örneğin Güneydoğu’daki vatandaşlarımız geniş balkon ve iç avlu gibi mimari özellikleri seviyorlar. Bu beklentilerini konutlara yansıtmaya çalışıyoruz” açıklamasında bulundu.

“SİT alanlarına özel uygulama”
Güneydoğu’da özellikle Diyarbakır Sur gibi SİT alanları olduğunu ifade eden Turan, “Bu alanların korunmasında yüksek bir hassasiyet gösteriyoruz. İlk etabını tamamladığımız Sur İçkale Vadisi çevre düzenlemesi, kültürel ve tarihi varlıklar ile çevrenin sürdürülebilirliğini sağlayan örnek bir projedir. Şanlıurfa, Adıyaman, Batman, Gaziantep, Mardin ve diğer şehirlerimizde yerel mimariyi barındıran, şehirlerimizin yöresel değerleri, doğası, tarihi ile uyumlu, şehre yeni değerler katacak projelerimiz devam ediyor” şeklinde konuştu.

En yüksek konut üretimi Şırnak’ta
Ayrıca TOKİ’den yapılan açıklamada, ihtiyaçlar esas alınarak yapılan planlama doğrultusunda en yüksek konut üretimi yapılacak ilin Şırnak olacağı belirtilerek şu ifadelere yer verildi:
“5 bin 698’i kent merkezinde inşa edilecek toplu konutlara ek olarak Cizre’de 3 bin 87, Silopi’de 236 ve İdil’de 216 yeni konut çalışması yapılacak. TOKİ’nin zarar gören bölgelerdeki projelerinde ise Diyarbakır Kayapınar’da 5 bin 637, Hakkari Yüksekova’da 2 bin 830 ve Mardin Nusaybin’de 4 bin 657 konut tamamlanarak hak sahiplerine teslim edilecek. Konut inşaatlarının büyük kısmının 2017 sonunda tamamlanması öngörülüyor. Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yürütülen çalışmalarda yaklaşık 75 bin 605 konut projelendirildi. Projelerde 50 bin konut ile Gaziantep, Diyarbakır ve Şanlıurfa gibi nüfusu yoğun kentler öne çıkarken, Adıyaman, Batman, Kilis, Mardin, Siirt ve Şırnak illerine dönük 24 bini aşkın konutluk projeler yapıldı. Yaşam alanlarının yenilenmesine dönük yürütülen çalışmalar kapsamında sosyal donatı projeleri de devam ediyor. Bu doğrultuda hastane, sağlık ocağı, aile sağlık merkezi, pansiyon, kamu hizmet binası, kreş, çeşitli eğitim düzeylerine yönelik okullar, cami, stadyum ve ticaret merkezi gibi sosyal yaşamın ve yerel ekonominin canlanmasında katkı yapan, eğitim ve sağlık ihtiyaçları karşılayan projeler de gerçekleştiriliyor.”
TOKİ’nin Güneydoğu’da gerçekleştirdiği projelerle terörden zarar gören vatandaşların mağduriyetlerini giderirken, şehirleri kendi kültür ve değerlerini koruyarak yenilendiğinin altı çizilerek, “Projeler bu yaklaşımla, yerel mimari çizgi ve yapı unsurları esas alınarak geliştiriliyor. Bölgenin kültür, sanat, tarih ve coğrafi niteliklerinin yansıtıldığı tasarımlar, yöresel alışkanlıkları destekleyen ve geleneksel yaşamın değişime uğramadan sürdürülmesinde katkı yapan unsurlar içeriyor” denildi.
Az katlı konut projeleri hayata geçiren TOKİ’nin inşa ettiği konutların dış mimari özelliklerini tasarlarken yerel öğelerden faydalandığına dikkat çekilen açıklamada, “Yörenin geleneksel konutlarında bulunan özellikler, yeni binaların cephe tasarımlarına güncel malzemeler ve mimari çözümler aracılığıyla uyarlanıyor. Bu sayede TOKİ, yerel sosyal yaşamı destekleyen unsurların korunmasını ve daha nitelikli bir şekilde sürdürülmesine katkı sağlanmayı amaçlıyor” ifadelerine yer verildi.
Şırnak il merkezinde yer alan kentsel dönüşüm projesinin birinci etabında 686, ikinci etabında 582 konut inşa edilirken, Bahçelievler’deki uygulamada ise 645 konut yer alıyor. Gazi Mahallesi'nde uygulanan projesinin birinci etabı 539, ikinci etabı ise 511 konuttan oluşuyor. 2 bin 732 konutun proje çalışmaları da devam ediyor. Şırnak'ın Cizre ilçesindeki 'inşa ve ihya' çalışmaları kapsamında toplam 3 bin 87 adet konut, cami ve dükkanlar yer alıyor. 604 konut Cizre merkezde inşa edilirken, 2 bin 483 konut ise yeni imara açılarak kazanılan rezerv alanlarında 4 etap halinde yapılıyor. Şırnak'ın Silopi ilçesinde 10 bloğun yer aldığı 236 konutluk proje, “zemin artı 5 kat” yüksekliğinde tasarlandı. Proje kapsamında sosyal yaşam alanlarına dönük uygulamalar ile altyapı ve çevre düzenlemeleri yer alıyor. Şırnak'ın İdil ilçesinde ise toplam 11 bloktan oluşan 216 konutluk projede ayrıca cami ve ticaret merkezi yer alıyor. İhtiyaçlara dönük farklı daire tiplerinin sunulduğu projede, altyapı ve çevre düzenlemeleri de yer alıyor.

Diyarbakır Kayapınar'da terör mağdurlarına yönelik proje başladı
Diyarbakır Kayapınar'da 2 bin 172 konuttan oluşan Çölgüzeli mevkisinde yine terör mağdurlarına verilmek üzere rezerv alanda 3 bölgeden oluşan projenin yapımına başlandı. Birinci bölgede 736 konut, ikinci bölgede 870 konut, üçüncü bölgede ise 566 konut yer alıyor. Ayrıca Üçkuyular mevkisinde yine ihtiyaç olması halinde rezerv olarak inşa edilen 3 bin 465 konut tamamlanma aşamasına geldi.
Hakkari Yüksekova'da da 1 bin 830 konutluk proje 3 bölgeden oluşuyor. Birinci bölgede 464, ikinci bölgede 768 ve üçüncü bölgede 598 konut yer alıyor. Projede ayrıca 40 adet dükkan ile cami yer alıyor. Proje çalışmaları devam eden bin konutun yapımına da yaz aylarında başlanacak.
Mardin Nusaybin'de 3 etaptan oluşan projede toplam 4 bin 657 konut yer alıyor. Dükkan ve camilerin yer aldığı çalışma kapsamında altyapı ve çevre düzenlemesi de bulunuyor.  

Uğur Kan Yüksek