Tahrir manifestosu?

Mübarek gidene kadar eyleme devam etmekte kararlı olan Mısır halkı, dün Tahrir (Özgürlük) Meydanı'nı hınca hınç doldurdu. 2 milyonu aşkın kişinin katıldığı gösteriler ordunun müdahalesi olmadan yapılırken; Arap dünyasındaki 'domino etkisi'nden korkan Ürdün'de Kral Abdullah tartışmalı Başbakan Rifai'yi görevden aldı. Suriye ise cuma günü 'devrim' protestosuna sahne olacak

Tunus'ta domino etkisine neden olan devrimin ardından isyan ateşinin yaktığı coğrafyada en büyük infial Mısır'da yaşanıyor. 30 yıldır iktidarda bulunan Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek'in istifasını isteyen muhalif hareketin "1 milyon yürüyor" çağrısı dün yerini buldu. Beklenenin üzerinde 2 milyona yakın Mısırlı, Mübarek'e karşı Tahrir (Özgürlük) Meydanı'nı doldurdu. Sloganlar "Gençlik değişim istiyor", "Defol Mübarek" şeklinde olurken, Mübarek'i asılmış gösteren ve fotoğrafında "kafan düşecek" yazılı afişler de göze çarptı. Gösteri sırasında dağıtılan bildirilerin bir kısmında, "Mübarek rejimi sona erinceye kadar durmak yok, mücadeleye devam" ifadeleri kullanıldı.

MÜBAREK'E "24 SAAT"

Gösteri boyunca askeri bir helikopter uçuş yaparken, Mısır televizyonu, askeri üniforma satan iki mağazanın yağmalandığını, askeri kıyafet giyen sivillerin ağır şekilde cezalandırılacağını duyurdu. Mübarek'e cumaya kadar süre tanıyan Muhalif lider Muhammed El Baradey, Robert Fisk'e verdiği demeçte, "Mübarek canını kurtarmak istiyorsa ülkeyi terk etmeli" dedi. Düşünce kuruluşu Carnegie Endowment'tan Michelle Dunne ise, "önümüzdeki 24 saatin Mısır için dönüm noktası olacağını" söyledi.

"SURiYE DEVRiMi" CUMA GÜNÜ

Öte yandan Ortadoğu'yu saran protesto dalgası Suriye'ye de sıçradı. El Arabiya Televizyonu, binlerce Suriyeli'nin sosyal paylaşım siteleri üzerinden haberleşerek 4 Şubat Cuma günü protesto için sokaklara dökülme kararı aldığını duyurdu. Kendilerine "Suriye Devrimi 2011" adını veren grup, Beşşar Esad liderliğindeki Baas rejimini protesto etmek için Cuma namazından sonra dev bir gösteri düzenleyecek. Esad, önceki gün yaptığı açıklamada, halk isyanlarının Ortadoğu'da yeni bir çağın öncüsü olduğunu belirterek, reform sinyali vermişti.

Eylül'e kadar gitmem

Mısır Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek, Tahrir Meydanı'nda toplanan milyonlarca Mısırlı'nın 'artık git' çağrısına "Eylül'e kadar iktidardayım" cevabını verdi. Mübarek, akşam saatlerinde yaptığı açıklamada, Eylül ayında yapılacak seçimlerde aday olmayacağını ancak bu zamana kadar iktidarda kalarak anayasal değişiklikler için çaba göstereceğini söyledi. İktidarının bundan sonraki birkaç ayını barışçıl bir iktidar değişikliğine ayıracağını ifade eden Mübarek, istifa etmesi yönündeki baskılara rağmen ülkesini terk etmeyeceğini belirtti. Mübarek, "Burası benim ülkem, burası yaşadığım yer, savaştım ve toprağını, bağımsızlığını, çıkarlarını savundum ve toprağında öleceğim' dedi. Mübarek'in bir daha aday olmayacağına ilişkin açıklaması muhalefeti tatmin etmedi. Mübarek'e Cuma gününe kadar süre veren muhalefet Cuma günü ise Mübarek'in sarayı önünde protesto gerçekleştireceğini açıkladı.

İsrailliler dondu kaldı

Yaşanan ayaklanmalar İsrail hükümetinde ve ordusunda paniğe yol açtı. Mübarek, İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu'nun ABD Başkanı Obama dışında en sık görüştüğü ikinci lider. Dolayısıyla eğer Mübarek devrilirse, bunun İsrail üzerindeki etkileri büyük olacak. İsrail'de tüketilen doğalgazın neredeyse yarısı Mısır'dan ithal ediliyor. Yediot Ahranot gazetesi, Mısır'da İsrail karşıtı bir yönetimin gelmesinin, gaz sevkiyatının durmasına yol açabileceği, mevcut durumda İsrail'deki gaz stoklarının 2012 yılına kadar idare edebileceği kaydedildi.

Etekleri tutuşunca Rifai'yi yolladı

Arap dünyasında Tunus'la başlayan isyan dalgasının en çok hissedildiği ülkelerden biri olan Ürdün de "zoraki" değişim hareketinden nasibini aldı. Ürdün Kralı Abdullah hükümeti feshederek, başbakanlığa Samir Rifai'nin yerine, zengin bir siyasetçi olan Maruf Bakit'i atadı. Ürdün'de hükümet değişikliğine, halkın, Tunus ve Mısır'daki protestolardan etkilenerek hayat pahalılığına karşı gösteriler düzenlemesi ve Rifai'nin görevden alınmasını istemesinin etkili olduğu düşünülüyor. 2005-2007 yılları arasında başbakanlık görevinde bulunan Bakit, eski bir general ve eski İsrail Büyükelçisi. Ülkedeki Müslüman Kardeşler'in siyasi kolu olan İslami Eylem Cephesi, Bakit'in yeni hükümeti kurmakla görevlendirilmesini eleştirdi ve gösterilere devam edileceğini belirtti.

DEDEDEN BAŞBAKAN VE CEO RiFAi

Ürdün'de tüm ipler asker kökenli Kral'ın (Abdullah II) elinde. Muhalefet hareketlerini bileyen ise yine Kral tarafından atanan Başbakan Samir Rifai oldu. Hem babası hem dedesi Ürdün'ün başbakanlığını yaptı. Üstelik, babası hâlâ senato başkanı olan Rifai aynı zamanda Dubai Holding'in Ürdün CEO'su. Öte yandan Tunus'un orta kesimlerindeki Kasserin'de dün yüzlerce kişi, yine meydanları doldurdu. Tunus'ta haftalardır süren olaylarda ölü sayısının toplam 219 olduğu belirtiliyor.

Filistin'de 'Mısır'a destek' ambargosu

Mısır dün tarihinin en büyük gösterilerinden birine sahne olurken, hem Batı Şeria'da hem de Gazze Şeridi'nde ise Mısırlılara destek gösterileri yasaklandı. Batı Şeria'da, Filistin Yönetimi Devlet Başkanı Mahmud Abbas'a bağlı güvenlik güçleri, Ramallah'ta Mısır Büyükelçiliği önünde düzenlenmesi planlanan gösteriye izin vermezken, gösteriyi organize eden gruplardan birinin liderinin de birkaç kez, güvenlik güçlerince sorguya çağrıldığı bildirildi. Bu arada, hem Hamas hem de Filistin Yönetimi liderlerinden, Mısır'daki olaylarla ilgili herhangi bir yorum gelmemesi dikkat çekiyor.

ABD basını Mısır'ı İran'a komşu yaptı

Amerikan FOX News televizyonu, Irak işgalinin üzerinden 8 yıl geçmiş ve bu süre içerisinde belki de binlerce Irak haberi yapmış olmasına rağmen "Amerikalılar haritada hiçbir ülkenin yerini gösteremez" sözünü doğrulayacak bir yayına imza attı. Mısır'daki haberini Ortadoğu haritasında, İran'ın hemen yanında, Irak'ın üzerine "Mısır" yazarak verdiler. Öte yandan İran Meclisi, Mısır'daki halk hareketini desteklediğini ve bu ülke halkını kutladığını açıkladı. 214 milletvekilinin imzasıyla okunan bildiride, "İran halkının, Mısır'daki halk hareketini himaye ettiği ve devrim sürecinin başarıyla sonuçlanmasını umduğu" belirtildi.

30 milyar dolarlık hanedan

Mısır'ı 30 yıldır yöneten Mübarek ailesi, 30 milyar dolarlık servetleri, politik hırsları ve İngiltere'ye uzanan kökleri ile hep tartışma konusu oldu. 82 yaşındaki Hüsnü Mübarek'in ve ailesinin, İngiltere ile çeşitli bağları bulunuyor. First Lady Suzanne Mübarek'in (69) babası Mısırlı bir pediatrist, annesi ise İngiliz bir hemşire. Şu an İngiltere'de olduğu belirtilen Suzanne Mübarek, iki yıl önce verdiği bir demeçte, İngiltere'de kuzenleri olduğunu söylemiş ve "Her iki kültürde de kendimi rahat hissediyorum" demişti. Mübarek çiftinin Alaa ve Cemal adlarında iki oğulları bulunuyor. Babasının yerine geçmesi beklenen Cemal Mübarek(47), İngiliz siyasetçilere hayranlığı ile biliniyor. Mübarek ailesinin ABD, İngiltere ve İsviçre gibi ülkelerde çok sayıda gayrimenkul ve banka hesaplarının bulunduğu öne sürülüyor.

Google ve Twitter'dan işbirliği

Mısır'daki son faal internet servis sağlayıcısının da engellendiği, siyasi krizin ortasındaki bu ülkenin dünya ile ilişkisinin tamamen kesildiği bildirildi. Bunun üzerine Amerikan internet grubu Google, Mısırlıların ülkedeki internet engellemesine takılmadan cep telefonu aracılığıyla Twitter üzerinden mesaj gönderebilmelerini sağlayacak bir sistem kurmak üzere, Twitter ile işbirliği yaptığını açıkladı. Google yetkilileri, açıkladıkları üç uluslararası telefon numarasına mesaj bırakılabileceğini, bu şekilde Twitter'a mesaj aktarılabileceğini söyledi. Google yöneticileri, hiçbir internet bağlantısının gerekmediğini ve insanların aynı telefon numaralarını tuşlayarak ya da "twitter.com/speak2tweet" internet sitesine girerek, mesajları dinleyebileceklerini belirtti.

ABD'den Mübarek'e 'artık çekil' mesajı

ABD Başkanı Obama'nın Kahire'ye özel temsilci olarak gönderdiği Wisner aracılığıyla Mübarek'e "bir sonraki seçimlerde aday olma" mesajı gönderildiği öğrenildi. 'Düzenli geçiş' doğrultusunda Kahire Büyükelçisi Scobey de muhalif lider El Baradey ile görüştü.

Mısır'da "düzenli bir hükümet geçişi" sağlanması gerektiğini söyleyen Washington yönetimi bu yönde ilk adımı attı. ABD Başkanı Barack Obama'nın Kahire'ye gönderilen özel temsilci Frank Wisner aracılığıyla Mübarek'e bir sonraki seçimlerde aday olmaması gerektiği mesajını gönderdi. New York Times (NYT) ve Al Arabiya'nın Washington ve Kahire'deki ABD diplomatlarına dayanarak verdiği haberde, bu mesaj sonrası Mübarek'in aday olmasının artık beklenmediği belirtilirken, yeni döneme geçişin nasıl gerçekleşeceği tam olarak açıklık kazanmadı.

TWITTER'DEN AÇIKLAMA

Dün milyonlarca Mısırlı sokaklara dökülürken Washington yönetimi de Obama'nın bazı liderlerle görüşmesinde dile getirdiği "düzenli geçiş" için harekete geçti. Bu yönde ilk açıklama Dışişleri Sözcüsü P. J. Crowley tarafından Twitter aracılığıyla yapıldı. Crowley, ABD'nin Kahire Büyükelçisi Margaret Scobey'in Muhammed El Baradey ile bu çerçevede bir görüşme yaptığını duyurdu. Crowley, Twitter'dan yaptığı açıklamada "düzenli bir geçişin" parçası olarak Scobey'nin El Baradey ile görüştüğünü söyledi.

Bu arada Dışişleri Bakanı Hillary Clinton'ın önerisi üzerine Mısır'a özel temsilci olarak gönderilen Kahire eski Büyükelçisi Frak Wisner'in de Hüsnü Mübarek'e, Başkan Obama'nın "bir dahaki seçimlerde aday olma" mesajını ilettiği de belirtiliyor. NYT'nin diplomatlara dayanarak verdiği haberde, geçiş döneminin nasıl olacağı konusunda ise bir netlik olmadığı belirtiliyor.

"Düzenli hükümet geçişi"ne Mübarek'in atadığı yeni hükümetle mi yoksa olası geçiş hükümeti formüllerinden birisi olarak görülen Baradey başkanlığındaki bir geçiş hükümetiyle mi olacağı konusunda bir görüşe henüz varılmış değil. 72 yaşındaki Wisner'in Kahire büyükelçisi olarak görev yaptığı dönemde Mübarek ile iyi ilişkiler geliştirdiği ve arkadaşı olduğu belirtiliyor.

MÜBAREK VE OĞLU ÇEKİLMELİ

Bu arada, Davos toplantıları sırasında Mübarek için "diktatör" diyemeyeceğini, çünkü Washington'ın çok önemli bir müttefiki olduğunu söyleyen Massachusetts Senatörü John Kerry yaşanan gelişmeler üzerine görüşlerini değiştirdi. Senato Dışilişkiler Komitesi Başkanı olan Demokrat Partili Kerry, Mübarek'in görevden çekilmesi gerektiğini ifade etti. NYT'a bir yazı yazan Kerry, Mübarek'in attığı adımların yeterli olmadığını belirterek yapılması gerekenin bir sonraki seçimlerde ne Mübarek ne de oğlunun aday olarak girmemesi olacağını dile getirdi.

n WASHINGTON