Sedat Yılmaz: Para, aydan uzaydan gelmedi!

Bir başka şahıs piyasaya para sürenin şahıs değil kamu bankaları olduğunu söylüyor ve döviz fiyatlarını 17,8 liradan 12 liraya düşüren politika kararının örtülü bir faiz artırımı olduğunu ileri sürüyor.

Aynı şahıs, dövize endeksi mevduatı eleştirirken, yabancı parayla güven vermeye çalışan bir yönetimin ayakta kalamayacağından bahsediyor.

Milletin ağzı torba değil ki büzesin… Başka biri ise “128 milyar dolar piyasaya çıktı ve dövizin belini kırdı” gibi ispata ihtiyaç duyan sözler sarfediyor.

Evet piyasaya döviz girişi oldu ama, olay söz konusu şahısların dediği gibi olmadı…

***

Yani birilerinin ifadesiyle döviz “aydan, uzaydan” gelmedi, vatandaşın cebinden çıktı, birden TL oldu.

Pazartesi gecesini Salı’ya bağlayan zaman diliminde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın konuşmasıyla başlayan ve dün Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’nin açıklamalarıyla açıklığa kavuşan “dövize gece operasyonu”na yönelik spekülasyonların gerçekten haddi hesabı yok.

“Kur korumalı TL vadeli mevduat” haberi kamuoyuna düşer düşmez zaten kurda çözülme başlamıştı. Paradan para kazanmayı maharet gören kesimler ellerindeki dövizi hemen boşaltma yoluna gittiler ve piyasayı dövize boğdular. Ardından vatandaş da söz konusu malum kesimlere ayak uydurdu!

Aslında olay gayet net! Öncelikle kur sakinleşti peşinden dövizle alakalı belirsizlik “şaak!” diye ortadan kalktı.

Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Başkanı ve Ziraat Bankası Genel Müdürü Alpaslan Çakar da, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın konuşmasının hemen sonunda 1 milyar doların bozdurulduğunu kaydetti.

***

Türk Lirası’nın tarihi bir hafta yaşadığı kesin. Pazartesi akşamı 18,36 lira ile tarihi yüksek seviyesine ulaşan dolar-TL, önce Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın açıklaması ve ardından detayları belli olan modelle birlikte dolar 18 liradan 12,72 liraya düşüyorsa ve TL’ye yoğun bir ilgi oluşmuşsa iş doğru yapılıyor anlamına geliyor.

Piyasayı dövizle dolduran ve doları tepetaklak yapan “döviz korumalı TL vadeli mevduat” enstrümanı aslında 3, 6, 9 ve 12 ay vadeli TL mevduat hesabı olan kişiler geçin geçerli. Asgari faiz oranı TCMB politika faizi. Merkez Bankası her gün saat 11.00’de yayınlanacak dolar alış kuru kullanılarak kur farkı hesaplamasını gerçekleştirecek.

İşin özü ‘vade sonundaki TL mevduat oranından fazla olması durumunda kur farkı müşterinin hesabına TL olarak yatırılacak’, stopaj da alınmayacak. Sistem katılım bankaları için de geçerli. Daha net ifadeyle; dövize yönelik mevcut spot talebi dizginlemek adına mevduat getirilerinin Merkez Bankası faiz oranlarının ve ilgili vadedeki döviz kuru yükseliş oranının altında kalmamasının garantisi verilecek.

***

Diğer taraftan hükümetin piyasaya sürdüğü yeni alternatif piyasa ürünü bankalardan daha şimdiden “olur” aldı. Denizbank Genel Müdürü Hakan Ateş’in yorumuyla yeni piyasa enstrümanı “Kur korumalı TL vadeli mevduat” aslında karmaşık bir ürün değil. Ateş, “Enstrüman Türkiye’ye özgü. Dünyanın hiçbir yerinde bulamazsınız. Piyasanın alışık olmadığı bir ürün ancak piyasanın içinde olan bir uygulama. Yeni kararlar dövizdeki oynaklığı durdurur” bilgisini verdi.

İş Bankası Genel Müdürü Hakan Aran da yeni ekonomik modelin başarısı için ortamın oluştuğunu belirtirken, “Sanırım faiz dışında bir imkan olduğunu göstermek için böyle bir enstrüman ortaya çıkarıldı. Zaten yatırım araçlarını çeşitlendirmek bizim görevimiz. Ekonomik modelin başarılı olmasını çok istiyoruz” dedi.

Söz konusu enstrümanın Hazine’ye bir – iki çeyrek yük olabileceğini ancak daha sonra normalleşeceğini vurgulayan Hakan Aran, “Bize yeni modelin başarısı için bir fırsat penceresi açıldı. 90 günlük bir fırsat penceresi. Umarım bu sefer bu fırsatı iyi kullanırız. Faizler düşerken kazanılır, çıkarken değil” diyerek desteğini gösterdi.

Hakan Aran piyasaya giren dövizle ilgili de, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın konuşmasını müteakip 1,75 milyar dolar dövizin bozulduğunu tahmin ettiklerini söylerken “Sağlıklı bir durum. Yıl sonuna kadar bu dengede gider ve kura bakmayız diye umut ediyorum” açıklamasını yaptı.

Muhtemelen birkaç ay içinde kredi faizlerinde hızlı bir gerileme, piyasada bir dengelenme olur ve “Su yolunu bulur!”

yazının devamı..