'Sebebini araştırıyoruz'

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Yıldız, "Elektrik kesinti nereden kaynaklandı? Bunun teşhisini koyduk... Hangi sebeplerden olabileceği konusundaki araştırmalarımız devam ediyor" dedi.

İSTANBUL (AA) - Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, "12. Uluslararası Petrol, LPG, Madeni Yağ, Ekipman, İstasyon Market Ürünleri ve Teknoloji Fuarı Petroleum İstanbul"un açılışında yaptığı konuşmada, Türkiye'de önceki gün elektrik dağıtım sisteminde ve özellikle iletim sisteminde bir çökme olduğunu, bunu son derece önemli bulduklarını söyledi.

Taner Yıldız, Slovakya seyahatini yarıda kesip sabah dörde kadar konuyla ilgili toplantı yaptıklarını ifade ederek, şunları kaydetti:

"Kesinti nereden kaynaklandı? Bunun teşhisini koyduk... Birer saniye arayla Atatürk Barajı'ndan, Çukurova bölgesinden ve Elbistan'da çıkan hatların aştığını görüyoruz. Çukurova bölgesinin izole bir yapı haline gelmesiyle beraber, batıdaki İzmir Aliağa bölgesindeki santrallerin peş peşe çıkması böyle bir çöküşün tetiklenmesine sebep oldu. Vakayı okuyoruz ama hangi sebeplerden olabileceği konusundaki araştırmalarımız devam ediyor. Bir kısım olasılıklar var. 1 dakika 60 saniye, 1 saat 3600 saniye, 1 günde 86.400 saniye var. Bütün bu 3 tane olumsuzluğun aynı ana rast gelebilmesinin ihtimali normalde 86.400'de bir. 33 yıllık işi yalnızca iletim olan arkadaşlarımızla konuştuğumuzda böyle bir olasılığın şu ana kadar gerçekleşmediğinden bahsettiler. 1999'da hepimizi derinden yaralayan depremle fiziken bir kısım çökmeler oldu, onu ayrı tutuyorum. Orada, iletim hatları, dağıtım hatları, bir kısım direkler ve trafo merkezleri fiziken bir darbeye maruz kaldılar."

Türkiye'nin elektrik iletim sisteminin, Avrupa'nın ikinci büyük şebekesi olduğuna işaret eden Yıldız, şöyle devam etti:

"Toplam 1,2 milyon kilometrelik iletim ve dağıtım hattı olan ve atmosfere açık olan bir işletmedir. Biz başında da şunu söyledik. İster teknik gerekçelerle isterse başka gerekçelerle ne olursa olsun, bunu saniye saniye izleme imkanımız var. Geriye dönük bütün detaylarına baktığımızda, bir iletim hattının Atatürk Barajı'ndan Yeşilhisar, onun üzerinden Konya'ya giden iletim hattından sonra, açan bir hattın, 17 salise sonra açtığını görüyoruz, yani saniyenin dilimlenmiş mertebelerinde, bunu çalışıyoruz. Sistem kendini korumak için gerekirse frekans seviyelerini, gerekirse dalgalanmaları ve gerekirse salınımların her birini tek tek gözlemliyor ve bunu lokalize etmek için belli bir bölgeye hapsetmek için sistem böyle çalışıyor. Ne için? 'Türkiye geneline yayılmasın, sirayet etmesin' diye."

Yıldız, kesintiyi tetikleyen sebebin ne olduğunu tespit etmeye yönelik çalışmaların sürdüğünü belirterek, "Aliağa bölgesinde birbirini ardı ardına tetikleyen yapının, frekansın düşmesiyle beraber olduğunu grafiklerle gözlemledik ama bunu tetikleyen sebebin ne olduğunu, bir müdahale mi, teknik gerekçelerle mi, yoksa bir manipülasyonla mı alakalı olduğu konusunda nihai cümleyi kullanmıyor, söylemiyoruz" ifadesini kullandı.

-"İhtimal dahilinde"

Sistemin herhangi bir tehdit durumunda koruma altına alınmasına ilişkin çalıştıklarını dile getiren Yıldız, "Bir yerde şifre varsa bir yerde kripto varsa özellikle 17 aralık 25 aralık sürecinde bunların ne kadar delik deşik edildiğini hep beraber gördük ama buna 'siber saldırı' demem için, 'bu sistemin, bu arzın tetiklenmesine sebep budur' demem için şu an erken. Bu ihtimal dahilinde mi, ihtimal haricinde değildir" dedi.

Benzer elektrik kesintilerinin batılı ülkelerde de meydana geldiğini dile getiren Yıldız, "2003'te ABD'de 36 saatlik bir kesinti oldu. 'Onlarda oldu, bizde de olması normaldir' demiyorum ama bunun atmosfere açık işletmelerde olabileceğini, bir çok olumsuzlukların bir araya gelip de olabileceğini... Bakın İtalya, İsviçre, Avusturya, Slovenya ve Hırvatistan'da 55 milyon insan 18 saat elektriksiz kaldı. En gelişmiş ülkeler de dahi böyle bir şeyin olabileceğini söylemem lazım" şeklinde konuştu.