Pekduraner: Covid -19 Salgını Nedeniyle Uzaktan Çalışan İşçinin Ücreti Kesilemez

Özlem Pekduraner, konu ile ilgili şunları söyledi..

Mali Müşavir Özlem Pekduraner:

"Corona virüs nedeniyle global iş dünyasında dijital platformlardan hizmet sunularak radikal değişikliklere gidildi. Özellikle büyük ölçekli işletmeler tarafından uygulanmaya başlanan uzaktan çalışma modeli, iş hayatının alışkanlıklarını değiştirirken, çalışanların yasal haklarında bir kayıp oluşturmuyor.

Uzaktan çalışma, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesinin 4. fıkrasında  “İşçinin, işveren tarafından oluşturulan iş organizasyonu kapsamında iş görme edimini evinde ya da teknolojik iletişim araçları ile iş yeri dışında yerine getirmesi esasına dayalı ve yazılı olarak kurulan iş ilişkisidir.” şeklinde tanımlamıştır.

Uzaktan çalışmada iş sağlığı ve güvenliği yükümlülükleri sona ermez

Uzaktan çalışmada işçiler, esaslı neden olmadıkça salt iş sözleşmesinin niteliğinden ötürü emsal işçiye göre farklı işleme tabi tutulamaz. İşveren, eşit durumdaki işçileri arasında haklı nedenlere dayanmadan keyfi olarak farklı muamelede bulunamaz. Sadece çalışanların kıdemine, performansına, tecrübesine ve işin niteliğine bağlı olarak farklı ücret politikası uygulanabilir. Bunun dışında ilgili kanuna göre iş ilişkisinde dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasal düşünce, felsefi inanç, din, mezhep vb. sebeplere dayalı olarak ayrım yapılamaz. 

Uzaktan çalışma modelinde, işverenin çalışan ile ilgili iş sağlığı ve güvenliği yükümlülükleri de sona ermez. İş Kanunu’nun 14. maddesinde işverenin, uzaktan çalışma ilişkisiyle iş verdiği çalışanın yaptığı işin niteliğini dikkate alarak iş sağlığı ve güvenliği önlemleri hususunda çalışanı bilgilendirmek, gerekli eğitimi vermek, sağlık gözetimini sağlamak ve sağladığı ekipmanla ilgili gerekli iş güvenliği tedbirlerini almakla yükümlü olduğu belirtilmiştir.

Ücret Kesintisi Yapılamaz

Yine ilgili kanunda eşit davranma ilkesi gereği, uzaktan çalışmada çalışanın ücretinde kesinti yapılamaz. İş sözleşmesinde yemek ve yol ücretinin maaşın bir parçası olarak verileceğine dair madde varsa işveren, çalışanına yemek ve yol ücreti vermelidir. Bu durum Borçlar Kanunu 414. maddesinde şöyle ifade edilmiştir.

“İşveren, işin görülmesinin gerektirdiği her türlü harcama ile işçiyi iş yeri dışında çalıştırdığı takdirde, geçimi için zorunlu olan harcamaları da ödemekle yükümlüdür.

Yazılı olarak yapılmış bir hizmet veya toplu iş sözleşmesinde, bizzat işçi tarafından karşılanması kararlaştırılan harcamaların, işçiye götürü biçimde günlük, haftalık veya aylık olarak ödenmesi öngörülebilir. Ancak bu ödeme, zorunlu harcamaları karşılayacak miktardan az olamaz. Zorunlu harcamaların kısmen veya tamamen işçi tarafından bizzat karşılanmasına ilişkin anlaşmalar geçersizdir.”

Uzaktan çalışma sisteminde de İş Kanunu ve Borçlar Kanunu bütün olarak düşünülmeli, çalışanların yıllık izin, ihbar ve kıdem tazminatı, hafta tatili vb. yasal haklarının saklı olduğu unutulmamalıdır.

Ayrıca işveren-işçi arasında yapılacak uzaktan çalışma modeli ile ilgili iş sözleşmesinin açık, net, detaylı, kapsamlı olması uzun vadede her iki taraf açısından ihtilafa düşmeyi önleyecektir."dedi.