NATO radarı İzmir?e kurulacak...

ABD tarafından NATO?ya tahsis edilen erken uyarı radarının Türkiye?de nereye kurulacağı netleşti.

Füze kalkanında radarın yeri ve Türk komutanın ismi şimdilik sır..

NATO'nun kuracağı füze kalkanının radarı Türkiye'ye yerleştirilecek. Tam yeri henüz açıklanmayan radarın kontrolü Almanya'daki komuta merkezinden yapılacak. Türkiye, Almanya'daki merkezde general seviyesinde bir temsilci bulunduracak. Yetkililer, Türkiye'ye sistem çerçevesinde herhangi bir füzenin yerleştirilmeyeceğini, sistemin uyarı amaçlı olacağını vurguluyor.

Türkiye'ye konuşlandırılacak NATO radarları konusunda Washington ile Ankara arasında varılan anlaşmanın detaylarına Zaman ulaştı. Edinilen bilgilere göre, 2010 Lizbon Zirvesi'nde kabul edilen yeni stratejik konsept çerçevesinde kurulması planlanan füze savunma sistemiyle ilgili teknik müzakereler tamamlandı. Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ile ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton'ın önceki gün Paris'te gerçekleştirdiği görüşmede Ankara'nın talepleri büyük ölçüde karşılandı ve radarın Türkiye'de konuşlanacağı yer de belirlendi. Sistem çerçevesinde Türkiye'ye herhangi bir füze yerleştirilmezken, radarın komuta merkezi Almanya'da olacak. Türkiye burada general düzeyinde temsil edilecek. Aynı kaynaklar, söz konusu general ile sistemin konuşlandırılacağı yerin ismini ise şimdilik sır gibi saklıyor.

Gerek daha önceki caydırıcı unsur olan nükleer silahların sınırlandırılması, gerekse artan balistik füze tehdidine karşı caydırıcı bir unsur oluşturması bakımından ittifakın yeni stratejik konsepti çerçevesinde oluşturulan füze savunma sisteminin, Türkiye açısından önemli bir kazanç olduğunu belirtiyor. Radarın, tüm NATO bölgesine yönelik balistik füze tehdidine karşı caydırıcılık oluşturacak sistemin bir unsuru olacağını dile getiren kaynaklar, sistemin Türkiye'ye yerleştirilmesinin söz konusu füzelerin Türkiye üzerine ulaşmadan bertaraf edilmesi açısından da avantaj olacağını aktarıyor. Türkiye'nin söz konusu NATO sisteminden bağımsız olarak daha kısa mesafeli füzelere karşı kendi ulusal sistemini de kurma aşamasında olduğunu, bu çerçevede 8 milyar dolarlık bir yatırım planlandığı hatırlatılıyor.

Sistem NATO üyesi olmayan bir ülkeden füze fırlatılması durumunda mümkün olan en kısa sürede bunu tespit etmeyi ve tehdidi bertaraf etmeyi amaçlıyor. Türkiye'deki radarın tespit ettiği düşman füzeleri NATO üyesi diğer ülkelerdeki füzelerle vurulacak. Mevcut NATO sistemi ittifak alanlarında konuşlandırılmış güçleri koruyor. Yeni konseptte bu "ittifak toprakları ve nüfusu" olarak genişletildi. Sistemin her aşamasında her üyenin onayı gerekecek. Sistemin karar verme sürecinde yer almak Ankara için "olmazsa olmaz bir şart" olarak görülüyordu. Türkiye müzakerelerde sistem sensörlerinin tespit ettiği istihbarat ekranına anlık erişim talep etmişti. ABD de bunu makul karşılamıştı.

Füze kalkanı konusunda Türkiye'nin taleplerinin büyük ölçüde karşılandığını ifade eden üst düzey diplomatik kaynaklar, erken uyarı radarının Türkiye'nin savunma sistemine büyük katkı sağlayacağına dikkat çektiler. "Radar başka bir ülkede konuşlansa bu kadar koruma sağlayamazdık. En az masrafla maksimum koruma temin edilecek." değerlendirmesinde bulundular. Yetkililer sistemin saldırı değil; caydırıcı amaçlı olduğuna dikkat çekerek "Soğuk Savaş döneminde bile Türkiye, topraklarında saldırı füzeleri konuşlandırılmasına izin vermedi." dedi. Yeni sistem sadece askerî tesisleri değil; tüm ülke topraklarını ve halkı koruyacak. Radarın kurulmasına geçtiğimiz seneki Lizbon zirvesinde karar verilmişti. Batılı müttefikler karar metninde İran ve Suriye gibi ülkelerin adının geçmesini isterken Ankara buna şiddetle karşı çıkmıştı.

Türkiye, radarın elde edeceği bilgilerin İsrail ile paylaşılmaması hassasiyetini NATO'ya bildirmişti. Tüm dünyaya Zaman'ın duyurduğu bu endişeyle ilgili Amerikalı yetkililer, "Bilgileri sadece NATO üyeleri görebilecek." demişti. Zaten İsrail'in daha ileri bir radar sistemine sahip olduğu belirtiliyor. Amerikalı yetkililer Türkiye'deki radar ile İsrail'in sisteminin ayrı ayrı çalışacağını; ancak ABD'nin bu bilgileri birleştirebileceğini söyledi.